Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ОКТЯБРЬ, Мишкә р‑нындағы ауыл

ОКТЯБРЬ, Мишкә р‑нындағы ауыл, Сурай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. табан 31 км һәм Загородная т. юл ст. 104 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 188 кеше; 1959 — 227; 1989 — 151; 2002 — 145; 2010 — 151 кеше. Мариҙар йәшәй (2002). Ауылға 20 б. 20‑се йй. Бөрө кантонында ш. уҡ кантондың Сурай...

ОКТЯБРЬ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл

ОКТЯБРЬ, О к т я б р ь с к и й, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Йылайыр а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 63 км һәм Сибай т. юл ст. К. табан 46 км алыҫлыҡта Сосновка й. (Оло Уртаҙым й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 133 кеше; 1959 — 318; 1989 — 265; 2002 — 235; 2010 — 201 кеше. Башҡорттар йәшәй...

ОКТЯБРЬ МӘМЕРЙӘҺЕ

ОКТЯБРЬ МӘМЕРЙӘҺЕ, Ғафури р‑ны Ташаҫты а. көньяҡ‑көнсығышҡа табан 3,7 км алыҫлыҡта Еҙем й. уң ярында, “Еҙем тәбиғи паркы” терр‑яһында урынлашҡан. Карст мәмерйәһе, өҫкө девондың фамен ярусы эзбизташтарында барлыҡҡа килгән. Шахта м‑н асылған горизонталь галереялы ҡыуышлыҡтан тора; Киндерле мәмерйәһе м‑н...

ОКТЯБРҘЕҢ 40 ЙЫЛЛЫҒЫ ИСЕМЕНДӘГЕ МӘҘӘНИӘТ ҺАРАЙЫ

ОКТЯБРҘЕҢ 40 ЙЫЛЛЫҒЫ ИСЕМЕНДӘГЕ МӘҘӘНИӘТ ҺАРАЙЫ. Башҡ‑н баҡыр-көкөрт комб‑ты ҡарамағында 1957—97 йй. Сибай ҡ. эшләй. 450 һәм 150 урынлыҡ 2 тамаша залы, спорт залы, грим, түңәрәк эштәре, костюм бүлмәләре, китапханаһы була. Мәҙәниәт һарайында 40 үҙешмәкәр сәнғәт ижады коллективы һәм 14 ҡыҙыҡһыныу буйынса...

ОКТАН ҺАНЫ

ОКТАН ҺАНЫ, бензиндарҙың детонацияға сыҙамлылығының н‑гептан м‑н эталон ҡатнашмаһында изооктандың күләменә тигеҙ (%‑ҙа) булған үлсәме, ул бер цилиндрлы ғәҙәти двигатель шарттарында детонация сыҙамлылығы б‑са һыналған бензинға эквива‑ лент була. Изооктандың детонацияға сыҙам булыуы шартлы рәүештә 100...

ОКРУГ СУДЫ

ОКРУГ СУДЫ, мировой судьялар (ҡара: Мировой суд) хөкөмөнә бирелә алмаған беренсе инстанция енәйәт һәм граждандар эштәрен ҡарай торған дөйөм юстицияның суд власы орга‑ ны; мировой судьялар съездары сығарған ҡарарҙарҙың законлы булыуын тикшереп, уларға ҡарата икенсе инстанция ролендә сығыш яһаған. Суд...

ОЙОШҺЕРКӘ

ОЙОШҺЕРКӘ (Сephalanthera), әшәлсә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 14 төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса бүлкәтендә таралған. Башҡортостанда оҙон япраҡлы О. һәм ҡыҙыл О. үҫә. Тамырһабаҡлы күп йыллыҡ үләндәр. Һабаҡтары төҙ, бейеклеге 50—80 см. Япраҡтары эре, ҡыяҡ‑ланцет йәки киң ланцет. Сәскәләре...

ОЗОН

ОЗОН (гр. телендә оzon — еҫле), О3, кислородтың аллотроп модификацияһы, газ (шыйыҡ хәлдә ҡарағусҡыл күк, ҡаты хәлдә шәмәхә‑күк төҫтә); tҡайнау—112°С; tиреү—192,6°С. Аҙ концентрацияла булғанда саф хуш еҫле, ҙур концентрацияла киҫкен еҫле, ағыулы, ПДК‑һы 0,16 мг/м3. Атмосферала кислород молекулаһы фотолитик...

ОЗОЛИН КРИПТОМОНАСЫ

ОЗОЛИН КРИПТОМОНАСЫ (Cryptomonas ozolinii), бер күҙәнәкле криптофит ылымыҡтар төрө. Күҙәнәктәре эллипс йәки йомортҡа формаһында, ян‑яҡтан ҡыҫылған, ал яҡтан ҙур булмаған уйым м‑н ҡыя ҡырҡылған, арт яҡтан тарайған, йомарланған, оҙонлоғо 17—22, киңлеге 9—13 мкм. Йотҡолоғо трихоцистар м‑н түшәлгән, күҙәнәктең...

ОЗИМИН Михаил Иванович

ОЗИМИН Михаил Иванович [11.9. 1898, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Кропачёв Станцияһы ҡсб (Силәбе өлк.) — 24.8.1946, Тбилиси], ген.-лейтенант (1945). Советтар Союзы Геройы (1945). Граждандар һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. Юғары хәрби мәктәпте (Омск ҡ., 1921), “Выстрел” курстарын (1931), М.В.Фрунзе ис....

ОЗЕРСКИЙ, һаҙлыҡ

ОЗЕРСКИЙ, Әй й. басс. һаҙлыҡ, тәбиғәт ҡомартҡыһы (2005). Дыуан р‑ны Озеро һәм Һикәяҙ аа. араһында урынлашҡан. Күтәренке һаҙлыҡ, дөйөм майҙаны 350,0 га, торфтың уртаса ҡалынлығы 2,1 м, эшкәртелмәгән торф запасы 4675,0 мең м3. Туйы‑ ныуы ҡатнаш, О. Һикияҙ й. (Әй й. ҡушылдығы) башлана. Һаҙлыҡ төркөмдәренең...

ОЗЕРО, Дыуан р‑нындағы ауыл

ОЗЕРО, К р а с н о п о л ь с к и й, Дыуан р‑нындағы ауыл, Озеро а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 10 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. 85 км алыҫлыҡта Һикияҙ й. (Әй й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1497 кеше; 1920 — 1527; 1939 — 853; 1959 — 604; 1989 — 574; 2002 — 663;...

ОЗЁРНЫЙ, Учалы р‑нындағы ауыл

ОЗЁРНЫЙ, Учалы р‑нындағы ауыл, Миндәк а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 75 км һәм Уралтау т. юл ст. Көнс. табан 27 км алыҫлыҡта Оҙонкүл буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 190 кеше; 1959 — 276; 1989 — 368; 2002 — 429; 2010 — 404 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар баҡсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ...

ОЗЁРНЫЙ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл

ОЗЁРНЫЙ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Красная Башкирия а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 33 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) Көнб. табан 20 км алыҫлыҡта Мулдаҡ күле буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 112 кеше; 1959 — 323; 1989 — 419; 2002 — 520; 2010 — 595 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы...

ОЗЕРКИ, Мишкә р‑нындағы ауыл

ОЗЕРКИ, Мишкә р‑нындағы ауыл, Иҫке Арзамат а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 11 км һәм Загородная т. юл ст. Т. табан 131 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 258 кеше; 1959 — 252; 1989 — 267; 2002 — 247; 2010 — 226 кеше. Мариҙар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп (Йылыш төп мәктәбе филиалы), фельдшер‑акушерлыҡ...

ОЗЕРКИ, Мәләүез р‑нындағы ауыл

ОЗЕРКИ, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Шевченко а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Мәләүез т. юл ст. К.‑Көнб. табан 10 км алыҫлыҡта Ҡарабуғат й. (Мәләүез й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 326 кеше; 1959 — 204; 1989 — 147; 2002 — 134; 2010 — 127 кеше. Урыҫтар, украиндар йәшәй (2002). Фельдшер-акушерлыҡ...

ОЗЕРКИ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл

ОЗЕРКИ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Озерки а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 75 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 180 км алыҫлыҡта Өфө й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 41 кеше; 1939 — 24; 1959 — 1177; 1989 — 709; 2002 — 514; 2010 — 501 кеше. Урыҫтар, башҡорттар йәшәй (2002)....

ОЖИГАНОВ Дмитрий Герасимович

ОЖИГАНОВ Дмитрий Герасимович (30.10.1892, Бөрө ҡ. — 27.10. 1978, Өфө), геолог. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1954), проф. (1955). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1957). Мәскәү геология‑разведка ин‑тын тамамлаған (1930). 1913 й. алып Башглавполитпросветта уҡытыусы, китапханалар, китапхана бүлеге...

ОЖЕГОВА Анастасия Васильевна

ОЖЕГОВА Анастасия Васильевна (11.11.1922, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Озёрный а., хәҙ. БР‑ҙың Дыуан р‑ны Озеро а., — 18.12.1999, ш. уҡ р‑ндың Мәсәғүт а.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). 1940 й. алып Мәсәғүт МТС‑ында тракторсы, 1953 й. — тракторҙар бригадаһының бригадир ярҙамсыһы, 1958—78 йй. Дыуан р‑нының...

ОЖАРОВСКИЙ Владимир Фёдорович

ОЖАРОВСКИЙ Владимир Фёдорович (23.6.1848, С.‑Петербург губ. — 4.9.1911, Варшава), дәүләт эшмәкәре. Инфантериянан генерал (1911). Дворяндарҙан. 1904—05 йй. рус‑япон һуғышында ҡатнашыусы. 2‑се С.‑Петербург хәрби гимназияһын, 1‑се Па‑ вел хәрби уч‑щеһын (С.‑Петербург, 1866) тамамлаған. 1864 й. алып рус...