Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ПУГАЧЁВ Емельян Иванович

ПУГАЧЁВ Емельян Иванович [1740 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1742), Дон ғәскәре өлк. Зимовейская станицаһы — 10.1.1775, Мәскәү], Крәҫтиәндәр һуғышы (1773—75) етәксеһе. Дон казагы. 1756—63...

ПУГАЧЁВ Валерий Вениаминович

ПУГАЧЁВ Валерий Вениаминович (5.6.1944, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Мәләүез ҡсб, хәҙ. Мәләүез ҡ.), журналистика теоретигы, китап эше белгесе. Филол. ф. д‑ры (2005). МДУ‑ны тамамлаған...

ПУГАЕВ Степан Александрович

ПУГАЕВ Степан Александрович (1.10.1910, Ырымбур губернаһы Верхнеурал өйәҙе Иҫке Йүрүҙән ҡсб — 28.12.1944, Фелединце ҡ., Чехословакия), Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында...

ПУБЛИЦИСТИКА

ПУБЛИЦИСТИКА (лат. publicus — йәмғиәт), әҙәбиәттең үҙендә художестволы һәм оратор прозаһы элементтарын берләштергән үҙенсәлекле төрө. Көнүҙәк соц., сәйәси, тарихи, әхлаҡи‑этик,...

ПТОЛЕМЕЙ Клавдий

ПТОЛЕМЕЙ Клавдий (яҡынса 90 й. — 168 й. тирәһе), боронғо грек ғалимы, астроном. Александрия ҡ. (Мысыр) йәшәгән. “13 китапта астрономияның бөйөк математик төҙөлөшө” (“Великое...

ПТИЦИНА Анастасия Евстафьевна

ПТИЦИНА Анастасия Евстафьевна (13.6.1915, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Яңы Михайловка а. — 23.5.1995, БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны Ольховка а.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). 1934— 70 йй. Бишбүләк р‑нының...

ПТЕРИДОЛОГИЯ

ПТЕРИДОЛОГИЯ (гр. pteris — абаға һәм ...логия), ботаниканың птеридофлораны (абаға һымаҡтар, көкөрт үләне һымаҡтар, ҡырҡбыуын һымаҡтар) өйрәнгән бүлеге. Башҡортостан птеридофлораһы...

ПТАШКО Олег Анатольевич

ПТАШКО Олег Анатольевич (30.3. 1962, БАССР‑ҙың Дәүләкән р‑ны Ивангород а.), химик. Химия ф. д‑ры (2007). БДПИ‑ны тамамлағандан һуң (1985) Салауат ҡ. эшләй: 8‑се (1986 й. тиклем) һәм...

ПСТЫГО Иван Иванович

ПСТЫГО Иван Иванович [10.4.1918, Өфө губернаһының шул уҡ исемле өйәҙе Сухополь а. (БР‑ҙың Архангел районы) — 23.2.2009, Мәскәү ҡ.], хәрби эшмәкәр. Советтар Союзы Геройы (1978). СССР‑ҙың...

ПСОРИАЗ

ПСОРИАЗ (гр. psóra — ҡысынма), т ә ң к ә л е т и м е р ә ү, хроник ҡабатланып торған тире ауырыуы. Ғәҙәти төйөрсәле, экссудатлы, артропатик, эренле П., псориаз эритродермияһы...

ПСИХРОФИТТАР

ПСИХРОФИТТАР (гр. psychrós — һыуыҡ һәм ...фит), һыуыҡ урында тереклек итеүсе үҫемлектәр. Башҡортостанда башлыса Башҡортостан (Көньяҡ) Уралының бореаль тайга зонаһында һәм...

ПСИХОФИЗИОЛОГИЯ

ПСИХОФИЗИОЛОГИЯ, фәнни дисциплина, уның өйрәнеү предметы — кешенең психик эшмәкәрлегенең һәм тәртибенең физиол. нигеҙҙәре. П. кешенең системалы, нейрон, синаптик кимәлдәрҙә...

ПСИХОТЕРАПИЯ

ПСИХОТЕРАПИЯ (психо... һәм гр. therapeia — дауалау), кешене дауалау йәки уның тәртибен төҙәтер өсөн пси‑ хик тәьҫир итеү (һүҙ, ҡылыҡ, хәл-шарт м‑н). П. рациональ (аңлатып биреү),...

ПСИХОПАТИЯ

ПСИХОПАТИЯ (психо... һәм ...патия), ш ә х е с т е ң  ҡ а ҡ ш а у ы, юғары нервы эшмәкәрлегенең тотороҡло сикке боҙолоуы, хис‑тойғо, ихтыяр өлкәһендә, соц. хәл‑тороштарҙа һәм...

ПСИХОЛОГИЯ ХЕҘМӘТЕ

ПСИХОЛОГИЯ ХЕҘМӘТЕ м ә ғ а р и ф т а, мәктәпкәсә һәм мәктәп йәшендәге балаларҙың психологик һаулығын тәьмин итеү, уҡытыу һәм тәрбиә эшенең сифатын күтәреү маҡсатында...

ПСИХОЛОГИЯ БЕЛЕМЕ БИРЕҮ

ПСИХОЛОГИЯ БЕЛЕМЕ БИРЕҮ, психология өлкәһендә юғары квали‑ фикациялы белгестәр әҙерләү системаһы; өҫтәлмә махсус белем биреү төрө, кешеләрҙең үҙ‑ара мөнәсәбәттәре...

ПСИХОЛОГИЯ

ПСИХОЛОГИЯ (психо... һәм ...логия), кешеләрҙең һәм хайуандарҙың психик тормошо законлыҡтары, механизмдары һәм факттары т‑дағы фән. Тәүҙә П. өйрәнгән күренештәр “күңел”...

ПСИХОЛОГИК ЭКСПЕРТИЗА

ПСИХОЛОГИК ЭКСПЕРТИЗА, реаль хәлен баһалау һәм тәртибен күҙаллау өсөн кешенең индивидуаль-психологик үҙенсәлектәрен билдәләү маҡсатында уны комплекслы тикшереү....

ПСИХОЛОГИК КОРРЕКЦИЯ

ПСИХОЛОГИК КОРРЕКЦИЯ, кешенең психикаһын йәки тәртибен махсус шөғөлдәр, күнекмәләр, уйындар, тренингылар һ.б. аша төҙәтеү. Симптомдар б‑са (үҫештәге тайпылыштарҙың...

ПСИХОДИАГНОСТИКА

ПСИХОДИАГНОСТИКА (психо... һәм диагностика), психология өлкәһе, кешенең индивидуаль психологик үҙенсәлектәрен нормала һәм патологияла асыҡлау ысулдарын эшләү һәм...