Список материалов
РЕНТГЕН СТРУКТУРАЛЫ АНАЛИЗ
РЕНТГЕН СТРУКТУРАЛЫ АНАЛИЗ, рентген нурҙары (тулҡын оҙонлоғо 10‑4—102 Å булған электр-магнит нурланышы) дифракцияһы күренешенә нигеҙләнгән матдә тикшереү ысулы. Нурланыштың...
РЕНТА
РЕНТА (нем. rente), е р р е н т а һ ы, ер биләүсенең ер участкаһын ҡуртымға биреүҙән алған табышы. Р. күләме тәбиғи (тупраҡтың уңдырышлылығы, ер участкаһы урынлашҡан урын)...
РЕНОВАЦИЯ
РЕНОВАЦИЯ т е х н и к а л а, матди производство сараларының һәм объекттарының эшләү ресурсын арттырыуға, ҡалдыҡтарҙы эшкәртеүгә, конверсияға (машина һәм агрегаттарҙы...
РЕМЕЗОВ Семён Ульянович
РЕМЕЗОВ Семён Ульянович (1642 — 1720 й. һуң), картограф, тарихсы. Дворяндарҙан. Бер нисәүһендә Көньяҡ һәм Урта Уралдың геогр. объекттары, торама пункттары (Далматово, Көңгөр,...
РЕМЕЗОВ Николай Владимирович
РЕМЕЗОВ Николай Владимирович (1855 й. майы, Ҡазан — 14.11.1915, Владивосток ҡ.), яҙыусы, публицист. Өфө ир балалар гимназияһын тамамлаған. 1873 й. алып Өфө крәҫтиән эштәре б‑са...
РЕЛЬЕФ
РЕЛЬЕФ (фр. — relief), формаһы, дәүмәле, барлыҡҡа килеүе һәм үҫеш тарихы б‑са төрлө булған ер өҫтө тигеҙһеҙлектәренең йыйылмаһы. Эндоген процестарҙың экзоген процестар...
РЕЛИКТТАР
РЕЛИКТТАР (лат. relictum), үткән дәүерҙәрҙең фауна һәм флора ҡалдыҡтары булараҡ терр‑яның хайуандар донъяһы һәм үҫемлектәр япмаһы составына ингән үҫемлек, хайуан төрҙәре....
РЕКТИФИКАЦИЯ
РЕКТИФИКАЦИЯ (лат. rectus — тура, ябай һәм facio — эшләйем), шыйыҡ бинар йәки күп компонентлы ҡатышмаларҙы ҡайнау т‑раһы б‑са шыйыҡсаны парға һәм парҙарҙы конденсатҡа әйләндереп...
РЕКРИСТАЛЛИЗАЦИЯ
РЕКРИСТАЛЛИЗАЦИЯ, ҡыҙҙырғанда (мәҫ., яндырғанда) деформацияланған материалдарҙың (а һүрәте) микроструктураһы үҙгәреүе процесы (был ваҡытта яңы бөртөктәр барлыҡҡа...
РЕКРЕАЦИОН РЕСУРСТАР
РЕКРЕАЦИОН РЕСУРСТАР, ял итеү, дауалау, һауыҡтырыу, танып белеү һ.б. маҡсаттарҙа ҡулланыла алған тәбиғи, тарихи‑мәҙәни, соц.- иҡт. мөхит объекттары һәм күренештәре йыйылмаһы....
РЕКРЕАЦИОН ГЕОГРАФИЯ
РЕКРЕАЦИОН ГЕОГРАФИЯ, география бүлеге, терр. рекреацион системаларҙың барлыҡҡа килеү, урынлашыу һәм эшләү законлыҡтарын өйрәнә. Археология, тыуған яҡты өйрәнеү, тарих,...
РЕКРЕАЦИОН АҒАС УЛТЫРТЫУ
РЕКРЕАЦИОН АҒАС УЛТЫРТЫУ, урман фондының ял итеү, һаулыҡты нығытыу һ.б. маҡсаттар өсөн тәғәйенләнгән бер өлөшө (ҡара: Рекреацион ресурстар). Р.а.у. ҡалалар һәм ауылдар,...
РЕКОНСТРУКЦИЯ
РЕКОНСТРУКЦИЯ м а ш и н а э ш л ә ү с ә н ә ғ ә т е н д ә, хәҙ. производство майҙандарында һәм хеҙм‑рҙәр һаны ш. уҡ булғанда яңы продукция етештереүҙе ойошторор өсөн производство...
РЕКЛАМА
РЕКЛАМА (франц. re¼clame), тауарға ихтыяж булдырыу өсөн тауарҙың (хеҙмәт күрһәтеүҙең) ҡулланылыш үҙенсәлектәре т‑да мәғлүмәт таратыу; маркетингының ҡушма өлөшө булып...
РЕЙНСДОРП Иван Андреевич
РЕЙНСДОРП Иван Андреевич (Иоганн Генрих), Р е й н с д о р ф И.А. (1730, Дания — 3.2.1781, Ырымбур ҡ.), дәүләт эшмәкәре. Ген.‑поручик (1771). Дворяндарҙан. 1756— 63 йй. Ете йыллыҡ һуғышта,...
РЕЗИНАЛАР ҺӘМ РЕЗИНА‑ТЕХНИК ИЗДЕЛИЕЛАР
РЕЗИНАЛАР ҺӘМ РЕЗИНА-ТЕХНИК ИЗДЕЛИЕЛАР, юғары һығылмалы, ҡайтмалы (йөҙәрләгән %‑ҡа) деформацияға һәләтле каучуктарҙың вулканизация продукттары. Р.һ.р.‑т.и. эшләр өсөн...
РЕЗИНА-АСБЕСТ СӘНӘҒӘТЕ
РЕЗИНА-АСБЕСТ СӘНӘҒӘТЕ, резина-техник (ҡара: Резиналар һәм резина-техник изделиелар), асбест-техник изделиелар, киң ҡулланыштағы резина изделиелары етештереү б-са...
РЕЗЕРВУАР
РЕЗЕРВУАР (лат. reservo — һаҡлайым), нефть, нефть продукттарын һәм шыйыҡландырылған газды, һыуҙы, химик продукттарҙы һ.б. ҡабул итеү, һаҡлау, техник эшкәртеү һәм ебәреү өсөн...
РЕЗЕДА
РЕЗЕДА (Reseda), резеда һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 60 төрө билдәле, Евразияла һәм Төньяҡ Африкала таралған. Башҡортостанда ситтән килтерелгән төрө...
РЕДЬКИНА Нина Николаевна
РЕДЬКИНА Нина Николаевна (30.3.1961, Томск өлк. Терсалгай а.), ботаник. Биол. ф. д‑ры (2009). Томск мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1983) шунда уҡ эшләй. 1990 й. башлап Ботаника баҡса‑институтында,...
