Список материалов
РЕДЬКИН, Краснокама р‑нындағы ауыл
РЕДЬКИН, Краснокама р‑нындағы ауыл, Ҡуян а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 63 км һәм Нефтекама т. юл ст. К.‑Көнс. табан 43 км алыҫлыҡта Үле Танып й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы)...
РЕДУКЦИЯ
РЕДУКЦИЯ (лат. reductio — ҡайтыу, кире килтереү), өндәрҙең комбинаторлы үҙгәрештәренең бер төрө, өндөң (башлыса һуҙынҡының) оҙайлылығының ҡыҫҡартылыуы йәки көсөргәнештең...
РЕГУЛ, йондоҙ
РЕГУЛ, Арыҫлан α‑һы, аҡ кәрлә йондоҙ. 3 йондоҙҙан торған система. Визуаль йондоҙ дәүмәле 1m,35. Диаметры Ҡояштан 3 тапҡырға ҙурыраҡ. Йондоҙ Ерҙән 85 яҡтылыҡ йылы алыҫлығында...
РЕГИОНОЛОГИЯ
РЕГИОНОЛОГИЯ (ингл. region — өлкә, территория һәм ...логия), төбәк- ара хеҙмәт бүленешендә төбәктең махсуслашыуын иҫәпкә алып уның комплекслы үҫешенең законлыҡтарын тикшергән...
РЕВОЛЮЦИЯ КӨРӘШСЕЛӘРЕНӘ ХАЛЫҠ-АРА ЯРҘАМ ОЙОШМАҺЫ
РЕВОЛЮЦИЯ КӨРӘШСЕЛӘРЕНӘ ХАЛЫҠ‑АРА ЯРҘАМ ОЙОШМАҺЫ (РКХЯО), 1922 й. аҙ. Коммунистик Интернационалдың (Коминтерн) 4‑се конгресы ҡарары б‑са хеҙмәтсәндәрҙе аҡ террорҙан...
РЕВОЛЮЦИЯ (1917)
РЕВОЛЮЦИЯ (1917), Рәсәйҙең сәйәси һәм соц.‑иҡт. ҡоролошон ҡырҡа үҙгәрткән ҙур тарихи ваҡиға. Ике этапҡа бүлеп йөрөтөлә: батша самодержавиеһын ҡолатҡан Февраль демократик...
РЕВОЛЮЦИЯ (1905—07)
РЕВОЛЮЦИЯ (1905—07), Б е р е н с е Р ә с ә й р е в о л ю ц и я һ ы, 20 б. башында Рәсәйҙә дөйөм милли кризис һөҙөмтәһендә тыуа. 1905 й. 9 ғин. С.‑Петербургта тыныс демострацияны атыу...
РЕВОЛЮЦИОН РӘСӘЙ РӘССАМДАРЫ АССОЦИАЦИЯҺЫ
РЕВОЛЮЦИОН РӘСӘЙ РӘССАМДАРЫ АССОЦИАЦИЯҺЫ, Р Р Р А, 1922 й. ойошторола, 1928 й. алып Революция рәссамдары ассоциацияһы (РРА), 1932 й. тарҡала. 1925 й. Өфө филиалы ойошторола. Совет...
РЕВОЛЮЦИОН КОММУНИЗМ ПАРТИЯҺЫ
РЕВОЛЮЦИОН КОММУНИЗМ ПАРТИЯҺЫ (РКП), 1918 й. 25 сент. Мәскәүҙә һул эсерҙар фетнәһенән һуң партиянан сыҡҡан һәм совет власын таныған һул эсерҙар тарафынан ойошторола. РКП(б)...
РЕВМАТОЛОГИЯ
РЕВМАТОЛОГИЯ (гр. rheumatismојs — уҙыу һәм ...логия), тоташтырғыс туҡыманың, эске ағзалар һәм быуындарҙың системалы зарарланыуы хас булған ҡайһы бер ауырыуҙар төркөмөн (киҫкен...
РЕВМАТИЗМ
РЕВМАТИЗМ (гр. rheumatismós — уҙыу), к и ҫ к е н р е в м а т и з м б и ҙг ә г е, тоташтырғыс туҡыманың башлыса йөрәк‑ҡан тамырҙары системаһын, быуындарҙы, эске ағзаларҙы һәм...
РЕВИЗИЯЛАР
РЕВИЗИЯЛАР, 18 б. — 19 б. 1‑се ярт. йән башына һалым һалынырға һәм хәрби йөкләмә атҡарырға тейешле Рәсәй империяһы халҡының иҫәбен алыу. Пётр I 1718 й. 26 нояб. указы м‑н индерелә,...
РЕБЕЛИНСКИЙҘАР
РЕБЕЛИНСКИЙҘАР, дворяндар нәҫеле. Өфө тармағына нигеҙ һалыусы — Семён Р. (?—1807), протоиерей. Р.Г.Игнатьевтың мәғлүмәттәре б‑са, Крәҫтиәндәр һуғышы (1773—75) осоронда Өфөнөң...
РЕАЛЬ УЧИЛИЩЕЛАР
РЕАЛЬ УЧИЛИЩЕЛАР, Рәсәйҙә тәбиғәт‑матем. циклы фәндәрен тәрән өйрәнгән тулы булмаған урта йәки урта уҡыу йорттары. 1872 йылғы уставҡа ярашлы реаль гимназиялар урынына...
РЕАЛИЗМ
РЕАЛИЗМ (лат. realis — матди, ысынбарлыҡ), художестволы методты формалаштырған художестволы фекерләү тибы һәм ысынбарлыҡты сағылдырыу ысулы, тормоштоң әһәмиәтле яҡтарын...
РЕАКТИВ ЯҒЫУЛЫҠ
РЕАКТИВ ЯҒЫУЛЫҠ, һауалы реактив авиация двигателдәре һәм газ турбиналы двигателдәр өсөн яғыулыҡ итеп ҡулланылған алифатик (20—60%), нафтен (20—60%), ароматик (18,5—20%), туйындырылмаған...
РӘШИТОВА Таңһылыу
РӘШИТОВА Таңһылыу (Сәғиҙә Фари ҡыҙы) [1.1. 1905, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Көҙән а. (БР‑ҙың Ишембай р‑ны) — 21.2. 1988, Өфө], актриса. БАССР- ҙың халыҡ (1940) һәм атҡ. (1935) артисы. Башҡ....
РӘШИТЕТДИН, иран тарихсыһы
РӘШИТЕТДИН (Фазлаллаһ ибн Әбүл Хәйер Хамадани; 1247, Хамадан ҡ. — 18.7.1318, Тебриз ҡ.), иран тарихсыһы, дәүләт эшмәкәре. Монгол илхандары һарайында вәзир булып хеҙмәт иткән...
РӘХМӘТУЛЛИНА Ләйсән Зөфәр ҡыҙы
РӘХМӘТУЛЛИНА Ләйсән Зөфәр ҡыҙы (19.8.1964, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны Аҡкүҙ а.), график. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (2015). Рәссамдар союзы ағзаһы (1996). БДПИ‑ны тамамлаған (1986). Башлыса пейзаждар...
РӘХМӘТУЛЛИНА Йыһания Ғиндулла ҡыҙы
РӘХМӘТУЛЛИНА Йыһания Ғиндулла ҡыҙы [8.3.1936, БАССР‑ҙың Топорнин р‑ны Әхмәт а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны)], йырсы (лирик‑драматик сопрано). БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1976). Театр...
