Список материалов
СТАТИСТИК МӘҒЛҮМӘТ СИСТЕМАҺЫ ИНСТИТУТЫ.
СТАТИСТИК МӘҒЛҮМӘТ СИСТЕМАҺЫ ИНСТИТУТЫ. 1965 й. Өфөлә СССР Үҙәк статистика идаралығының Башҡ‑н технологик бүлеге булараҡ асыла, 1971 й. алып СССР Үҙәк статистика идаралығы Бөтә Союз проект‑технология ин‑тының, 1985 й. — Бөтә Союз статистик мәғлүмәт системаһы ғилми‑тикшеренеү һәм проект‑технология ин‑тының...
СТАСЮКОНИС Альфред Брониславович
СТАСЮКОНИС Альфред Брониславович (27.5.1957, БАССР‑ҙың Иглин р‑ны Таутөмән а.), журналист. БР‑ҙың атҡ. матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙм‑ре (2004). Журналистар союзы ағзаһы (1984). Ростов ун‑тында уҡыған (1985—88). 1978—95 йй. “Свет Октября” (“Октябрь уты”; ҡара: “Иглинские вести”), “Калининец” (“Калининсы”;...
СТАРШИНА
СТАРШИНА, 18 б. аҙ. — 20 б. башында Рәсәйҙә крәҫтиән үҙидараһына етәкселек иткән кеше.
Баш С. Башҡортостан терр‑яһында адм.‑терр. берәмек — даруға, башҡ. улустары төркөмө йәки мишәр командалары ба шында торған. Вазифа 1739 й. В.Н.Татищевтың тәҡдиме б‑са Л.Я.Соймонов тарафынан булдырыла. Ырымбур комиссияһы...
СТАРЦИН, Бөрө р‑нындағы ауыл
СТАРЦИН, С т а р и ц и н, Бөрө р‑нындағы ауыл, Калинники а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 26 км һәм Өфө т. юл ст. Т. табан 71 км алыҫлыҡта Старица күле (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 412 кеше; 1920 — 576; 1939 — 552; 1959 — 326; 1989 — 221; 2002 — 255; 2010 — 263 кеше. Урыҫтар...
СТАРЦЕВ Михаил Гаврилович
СТАРЦЕВ Михаил Гаврилович (16.11. 1938, Бөрө ҡ. — 5.12.2013, Өфө), инженер‑төҙөүсе. РФ‑тың (1995), БАССР‑ҙың (1981) атҡ. төҙөүсеһе, РФ‑тың почётлы төҙөүсеһе (1998). ӨНИ‑не тамамлаған (1983). 1962 й. алып “Башнефтезаводстрой” ААЙ‑нда: 1967 й. башлап прораб, 1972 й. — баш инженер, 1974 й. — 2‑се төҙөлөш...
СТАРЦЕВ Александр Петрович
СТАРЦЕВ Александр Петрович (21.10. 1922, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Монастырь Дыуанайҙары а., хәҙ. БР‑ҙың Бөрө р‑ны Старцин а., — 9.4.2008, Пермь ҡ.), Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Кесе командирҙар мәктәбен тамамлаған. 1936 й. алып Бөрө р‑нында эшләй. 1941 й. башлап Совет Армияһында....
СТАРЦЕВ Александр Петрович
СТАРЦЕВ Александр Петрович (21.10.1922, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Монастырь Дыуанайҙары а., хәҙер БР‑ҙың Бөрө районы Старцин а., — 9.4.2008, Пермь ҡ.), Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Кесе командирҙар мәктәбен тамамлаған. 1936 й. алып Бөрө районында эшләй. 1941 й. башлап Совет...
СТАРОСТИН Михаил Леонтьевич
СТАРОСТИН Михаил Леонтьевич (24.2.1955, Октябрьский ҡ.), спортсы. Спидвей б‑са СССР‑ҙың халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1976), Рәсәйҙең атҡ. спорт мастеры (2002). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1997). “Нефтсе” спорт‑техник клубы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры М.И. Ворсин). “Башҡортостан” (1973—94), “ЛУКОЙЛ—...
СТАРОСТА
СТАРОСТА, 16 б. — 20 б. 20‑се йй. башында Рәсәйҙә бәләкәй адм.‑терр. берәмектәргә һәм йәмәғәт коллективтарына етәкселек итер өсөн һайлап ҡуйылған кеше. Башҡортостандың Рус дәүләтенә ҡушылыуынан һуң башҡ. улустарында С. абруйлы башҡ. вәкилдәре — бейҙәр, тархандар һ.б. араһынан һайланған. Вазифа нәҫел...
СТАРООБРЯДСЫЛЫҠ
СТАРООБРЯДСЫЛЫҠ, с т а р о в е р л ы ҡ, патриарх Никондың сиркәү реформаларын ҡабул итеүҙән баш тартҡан дини ағымдар йыйылмаһы. 17 б. 2‑се ярт. Урыҫ православие сиркәүенең бүлгеләнеүе һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. С. эйәреүселәре (старообрядсылар) грек өлгөһө б‑са үҙгәртелгән дини китаптарҙы, йолаларҙы,...
СТАРОВА Наталья Владимировна
СТАРОВА Наталья Владимировна (15.8.1923, Курск губернаһы Поляна а. — 26.11.2005, Өфө ҡ.), генетик. БР ФА‑ның почётлы академигы (1994), биология фәндәре докторы (1974), профессор (1990). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1993). Харьков ауыл хужалығы институтын тамамлаған (1948). 1951 й. алып Степной урман‑тәжрибә...
СТАРИКОВ Владимир Николаевич
СТАРИКОВ Владимир Николаевич (15.1.1940, БАССР‑ҙың Ишембай р‑ны Егән а. — 28.4.2007, Өфө), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1988), проф. (1990). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1966) шунда уҡ эшләй. 1970 й. алып СССР ФА БФ‑та (өлкән ғилми хеҙм‑р, лаб. мөдире). 1973 й. башлап Төмән индустриаль ин‑тының хисаплау...
СТАРИКОВ Алексей Маркович
СТАРИКОВ Алексей Маркович (30.3.1909, Барнаул ҡ. — 17.3.1984, Өфө), Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). РСФСР‑ҙың атҡ. төҙөүсеһе (1965). 1921 й. алып Барнаул, Риддер, Рубцовск, Староконстантинов, Алма‑Ата (1939—40 йй. Ҡаҙаҡ ССР‑ының урман сәнәғәте халыҡ комиссары урынбаҫары), Гурьев (1941—45 йй. “Эмбанефтестрой”...
СТАРИКОВ Агафон Герасимович
СТАРИКОВ Агафон Герасимович, Өфө провинцияһының дәүләт крәҫтиәндәренән Уложенный комиссия депутаты. Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы. Өфө провинцияһының Мәнеү а. дәүләт крәҫтиәндәренән. Комиссияға ер мәсьәләһе б‑са ялыуҙар м‑н наказ тапшырған. Чиновниктарҙың крәҫтиәндәргә ҡарата ғәҙел эш итмәүенә...
СТАНОКТАР ЭШЛӘҮ ҺӘМ ИНСТРУМЕНТТАР СӘНӘҒӘТЕ
СТАНОКТАР ЭШЛӘҮ ҺӘМ ИНСТРУМЕНТТАР СӘНӘҒӘТЕ, машиналар, ҡорамалдар, металл изделиелар һ.б. металл конструкция материалдары, тимерлек‑преслау, ҡойоу һәм ағас эшкәртеү ҡорамалдары, ҡырҡыу, үлсәү, абразив металл ҡырҡҡыс инструменттар һ.б. эшләп сығарыу өсөн металл эшкәртеү һәм ағас эшкәртеү станоктары,...
СТАНОКТАР СИСТЕМАҺЫН ДИАГНОСТИКАЛАУ
СТАНОКТАР СИСТЕМАҺЫН ДИАГНОСТИКАЛАУ, мәғлүмәт сикле булған шарттарҙа ҡорамалдарҙы файҙаланыу хәүефһеҙлеге кимәлен, ремонтлау сифатын күтәреү, буш тороу ваҡытын ҡыҫҡартыу, технологик процесты оптималләштереү өсөн станоктар системаларының торошон билдәләү. С.с.д. өҙлөкһөҙ йәки периодик рәүештә бер нисә...
СТАНОКТАР СИСТЕМАҺЫ
СТАНОКТАР СИСТЕМАҺЫ, таралған номенклатуралағы бер йәки бер нисә әҙерләмәне эшкәртеү өсөн берләштерелгән идара итеү системаһы булған станоктар һәм ярҙамсы ҡорамалдар йыйылмаһы. Автоматик һәм автоматлаштырылған С.с. айырыла. Станок, робот (манипулятор), транспортёр, инструмент магазиндары, контроль‑үлсәү...
СТАНИЦА
СТАНИЦА, 1) 16—17 бб. Рәсәйҙә көньяҡ һәм көньяҡ‑көнсығышта ҡарауыл хеҙмәтенең бер төрө. С. составына станица башлығы, 10—20 станица кешеһе, юл күрһәтеүселәр ингән, улар алдан билдәләнгән маршрут б‑са йөрөп, разведка үткәргән һәм халыҡты теге йәки был дошман барымтаһы т‑да иҫкәрткән. Өфө өйәҙендә станица...
СТАНИСЛАВСКИЙ Сергей Кириллович
СТАНИСЛАВСКИЙ Сергей Кириллович (1723—1800), Крәҫтиәндәр һуғышын (1773—75) баҫтырыуҙа ҡатнашыусы. Ген.‑майор (1768). Дворяндарҙан. 1763 й. алып Көнбайыш Себерҙең гарнизон ғәскәрҙәрендә хеҙмәт итә. 1773 й. окт. башлап 2 еңел ялан командаһы һәм Себер казактары отряды (1200 кеше) башында Себер губернаһынан...
СТАНДАРТЛАШТЫРЫУ, МЕТРОЛОГИЯ ҺӘМ СЕРТИФИКАЦИЯЛАУ ҮҘӘГЕ
СТАНДАРТЛАШТЫРЫУ, МЕТРОЛОГИЯ ҺӘМ СЕРТИФИКАЦИЯЛАУ ҮҘӘГЕ,БР‑ҙа федераль дәүләт учреждениеһы. БР терр‑яһында үлсәмдәр берлеген; метрология хеҙмәттәренең, һынау һәм аналитик лаб., сертификация органдарының аккредитацияһын; продукцияны һынап ҡарауҙы һәм эксперт баһалауын; пр‑тие ҡаҙаныштарын пропагандалауҙы...
