Список материалов
СУХОРЕЧКА, Бишбүләк р‑нындағы ауыл
СУХОРЕЧКА, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Сухоречка а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 30 км һәм Приют т. юл ст. К. табан 27 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 286 кеше; 1920 – 331; 1939 – 320; 1959 – 685; 1989 – 938; 2002 – 855; 2010 – 775 кеше. Татарҙар, урыҫтар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар...
СУХОПОЛЬ, Архангел р‑нындағы ауыл
СУХОПОЛЬ, Архангел р‑нындағы ауыл, Инйәр а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 21 км һәм Приуралье т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 26 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 229 кеше; 1920 – 320; 1939 – 320; 1959 – 265; 1989 – 166; 2002 – 153; 2010 – 115 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002).
Ауылға 20 б. башында Стәрлетамаҡ...
СУХОМЛИНОВ Николай Александрович
СУХОМЛИНОВ Николай Александрович (27.7.1850, Волынск губ. – ?), дәүләт эшмәкәре. Кавалериянан ген. (1916). Дворяндарҙан. 1877–78 йй. рус‑төрөк һуғышында ҡатнашыусы. 1‑се С.‑Петербург кадет корпусын, Николай кавалерия уч‑щеһын (С.‑Петербург) тамамлаған. 1866–1917 йй. рус армияһында. 1909 й. алып 9‑сы...
СУХОВ Иван Степанович
СУХОВ Иван Степанович (19.9.1907, Ырымбур губ. Верхнеурал өйәҙе Белорет заводы а., хәҙ. Белорет ҡ., – 13.10.1976, Мәскәү), лётчик, полк. (1938). Советтар Союзы Геройы (1939). 1938 й. Хәсән күле янындағы совет‑япон ҡораллы бәрелешендә, 1939 й. Көнбайыш Белоруссияла хәрби хәрәкәттәрҙә, 1939–40 йй. совет‑финлянд...
СУХОВ Владимир Павлович
СУХОВ Владимир Павлович (11.2. 1934, Мәскәү өлк. Электросталь ҡсб – 26.2.2016, Өфө), геолог, педагог‑методист. Геол.‑минералогия ф. канд. (1969), пед. ф. д‑ры (2005). БР‑ҙың атҡ. уҡытыусыһы (1992), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1988). ЛДУ‑ны тамамлағандан һуң (1957) Красноярск геол. идаралығында...
СУХОВ Анатолий Петрович
СУХОВ Анатолий Петрович (26.11. 1948, Өфө – 10.9.2012, шунда уҡ), тренер. Мотоспорт б‑са РСФСР‑ҙың атҡ. тренеры (1983), СССР‑ҙың спорт мастеры (1972). П.Ф.Лесгафт ис. Ленинград физик культура ин‑тын тамамлаған (1980). Төҙөлөш тресы № 3 спорт мотоклубы тәрбиәләнеүсеһе (тренерҙары Б.А.Самородов, Н.Ф.Чернов)....
СУХОВ Алексей Николаевич
СУХОВ Алексей Николаевич (16.7. 1972, Күмертау ҡ.), спортсы. Парашют спорты б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1998). Авиация‑техник спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры А.П.Сафонов), 1994—99 йй. Һауа‑десант ғәскәрҙәренең Үҙәк спорт парашют клубы (Рязань ҡ., тренеры С.М.Шкурапат) өсөн сығыш...
СУХАРЕВКА, Мәләүез р‑нындағы ауыл
СУХАРЕВКА, Д у р а с о в к а, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Корнеевка а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 40 км һәм Ергән т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 13 км алыҫлыҡта Һуҡайлы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 709 кеше; 1920 – 664; 1939 – 624; 1959 – 285; 1989 – 206; 2002 – 227; 2010 – 239 кеше. Урыҫтар йәшәй...
СУХАРЕВ Михаил Иванович
СУХАРЕВ Михаил Иванович (? – 1774 й. июле, Сарапул биҫтәһе), Крәҫтиәндәр һуғышында (1773–75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Яйыҡ казагы. Пугачёвтың Төп ғәскәре составында була. 1774 й. июнь аҙ. Сарапул биҫтәһенә ебәрелә, унда И.Гурьев етәкс. хөкүмәт ғәскәрҙәренә ҡаршы алыштарҙа ҡатнаша.
С.У.Таймаҫов...
СУХАНОВ Николай Иванович
СУХАНОВ Николай Иванович (1918, Стәрлетамаҡ ҡ. — 31.5.1944, Яссы ҡ. янында, Румыния), Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Стәрлетамаҡ тимер юл ст. эшләгән. 1942 й. октябренән алып Воронеж, Ялан һәм 2‑се Украина фронттарында хеҙмәт итә. Герой исеменә 52‑се армия 373‑сө уҡсылар дивизияһы...
СУХАНОВ Владимир Павлович
СУХАНОВ Владимир Павлович (27.11. 1948, Өфө), баянсы, педагог. Проф. (1996). РФ‑тың атҡ. артисы (1995), БР‑ҙың халыҡ (2015), БАССР‑ҙың атҡ. (1984) артисы. ӨДСИ‑не тамамлаған (1973; В.Ф.Беляков класы), 1975–78 йй. Гнесиндар ис. Муз.‑пед. ин‑тында (Мәскәү; етәксеһе А.А.Сурков) стажировка үтә. 1974 й....
СУХАНКИН Елеферий Исаакович
СУХАНКИН Елеферий Исаакович (16.10.1886, Грозный өлк. Старогладковская станицаһы – 27.7.1968, Өфө), химик. Геол.‑минералогия ф. канд. (1947). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Томск технология ин‑тын тамамлаған (1916). 1922–23 йй. һәм 1926 й. башлап “Грознефть” тресында эшләй: үҙәк промысла лаб. химигы, газ...
СУФЫЙСЫЛЫҠ
СУФЫЙСЫЛЫҠ, исламдағы мистик ағым. 8 б. аҙ. сөнниселектә барлыҡҡа килә, 10–12 бб. тулыһынса формалаша. Дини аскетизм таратыуға, рухи таҙарыныуға, Алланы интуитив һәм рухи яҡтан танып белеүгә өндәй. Ғилемгә эйә булыр өсөн мистик юл (тәриҡәт) аша үтергә кәрәк; үтә нескә тойғоло танып белеү (кәшеф) һәм...
СУФЫЙ СИҢЕРТКӘ
СУФЫЙ СИҢЕРТКӘ (Mantis religiosa), суфый сиңерткәләр отрядының ысын сиңерткәләр ғаиләһенә ҡараған бөжәк. Евразияла, Африкала, Австралияла һәм Төньяҡ Америкалатаралған. Кәүҙә оҙонлоғо 40–60 мм (инә бөжәк эрерәк), һорғолт йәшел, һары, йәшел һәм көрән төҫтәр өҫтөнлөк итә. 2 пар ҡанаты бар: алғылары тарыраҡ,...
СУФИЯРОВ Фәрит Суфияр улы
СУФИЯРОВ Фәрит Суфияр улы (20.10.1939, БАССР‑ҙың Яңауыл р‑ны Иҫәнбай а.), шағир. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1995). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1993). Алабуға пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1967) 1970 й. тиклем 1‑се Яңауыл урта мәктәбе уҡытыусыһы, 1974 й. алып Борай р‑нының Ҡолай тулы булмаған урта мәктәбе...
СУФИЯНОВА Сафура Рафиҡ ҡыҙы
СУФИЯНОВА Сафура Рафиҡ ҡыҙы [1.7.1930, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Иҫке Аҡҡолай а. (БР‑ҙың Әлшәй р‑ны) – 19.10.2001, шунда уҡ], Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). БАССР‑ҙың иң яҡшы һауынсыһы (1963). 1944–89 йй. Әлшәй р‑нының “Ленин васыяты” к‑зында эшләй: 1944 й. алып быҙау ҡараусы, 1959 й. – һауынсы, 1985 й....
СУФИЯНОВ Суфый Хажи улы
СУФИЯНОВ Суфый Хажи улы [29.12.1914, Ырымбур губернаһының шул уҡ исемле өйәҙе Ай‑һай‑Мөрсәләй а. (БР‑ҙың Күгәрсен районы) — 24.1.1999, шунда уҡ], Советтар Союзы Геройы (1945). Гвардия капитаны (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мәскәү пехота училищеһын тамамлаған (1942). 1933–40 йй. Күгәрсен районының...
СУФИЯНОВ Суфый Хажи улы
СУФИЯНОВ Суфый Хажи улы [29.12.1914, Ырымбур губернаһының шул уҡ исемле өйәҙе Ай‑һай‑Мөрсәләй а. (БР‑ҙың Күгәрсен районы) — 24.1.1999, шунда уҡ], Советтар Союзы Геройы (1945). Гвардия капитаны (1944). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мәскәү пехота училищеһын тамамлаған (1942). 1933–40 йй. Күгәрсен районының...
СУФИЯНОВ Әһлиулла Ғибәт улы
СУФИЯНОВ Әһлиулла Ғибәт улы [15.3.1927, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Исламғол а. (БР‑ҙың Миәкә р‑ны) – 6.2.2009, Мәләүез ҡ.], Соц. Хеҙмәт Геройы (1961). 1941–47 йй. һәм 1968–81 йй. Миәкә р‑нының “Урал” к‑зында эшләй. 1951 й. алып Инструменттар з‑дында (Фрунзе ҡ.) балта оҫтаһы, 1952 й. – Зырянов ҡурғаш...
СУТЯГИН Александр Васильевич
СУТЯГИН Александр Васильевич (12.8.1915, Ырымбур губ. Верхнеурал өйәҙе Магнитный ҡсб – 10.1.1991, Ленинград, Өфөлә ерләнгән), йырсы (лирик‑драматик баритон). РСФСР‑ҙың халыҡ (1955) һәм атҡ. (1954), БАССР‑ҙың халыҡ (1949) һәм атҡ. (1946) артисы. Башҡ. музыка уч‑щеһын (1936; А.Чернов‑Шер класы), Мәскәү...
