Список материалов
САЛАУАТ ИНДУСТРИАЛЬ КОЛЛЕДЖЫ
САЛАУАТ ИНДУСТРИАЛЬ КОЛЛЕДЖЫ, 1957 й. Өфө урман техникумы (ҡара: Урман хужалығы техникумы) базаһында урман техникумы булараҡ асыла. 1958 й. алып Ишембай нефтехимия техникумы м‑н берләштерелгәндән һуң индустриаль техникум, 1994 й. хәҙ. статусын ала. 2014 й. Һөнәрселек училищеһы №19 ҡушыла. Уҡытыу көндөҙгө...
САЛАУАТ ГУМАНИТАР ИНСТИТУТЫ
САЛАУАТ ГУМАНИТАР ИНСТИТУТЫ, дәүләт ҡарамағында булмаған юғары уҡыу йорто. 1998 й. асыла. Институт составына 4 ф‑т (мәғлүмәт технологиялары, менеджмент, хоҡуҡ, иҡтисад) инә. Интернет‑үҙә‑ге, китапханаһы бар. Уҡытыу көндөҙгө‑ситтән тороп уҡыу бүлегендә, Мәскәү иҡт., статистика һәм информатика ин‑тындағы...
САЛАУАТ БАШҠОРТ ДРАМА ТЕАТРЫ
САЛАУАТ БАШҠОРТ ДРАМА ТЕАТРЫ. 1933 й. Ауырғазы р‑ны Талбазы а. үҙешмәкәр драма түңәрәге базаһында Ауырғазы колхоз‑совхоз театры булараҡ ойошторола, 1956 й. алып Салауат башҡ. дәүләт драма театры. Театрҙа уҡыу студияһын ойошторған Е.Сыртланова‑Шляхтина (1933, 1934—38 йй. художество етәксеһе), Ә.С.Садиҡов...
САЛАУАТ АҘЫҠ-ТҮЛЕК КОМБИНАТЫ
САЛАУАТ АҘЫҠ‑ТҮЛЕК КОМБИНАТЫ. 1948 й. икмәкхана булараҡ ойошторола, 1953 й. алып Салауат икмәк з‑ды, 1967 й. — Салауат икмәк комб‑ты, 1992 й. — ҠП, 1993 й. — “Салауат аҙыҡ‑түлек берекмәһе” ЯАЙ, 1994 й. башлап “С.а.‑т.к.” ААЙ, 2011 й. ябыла. Составына икмәк (1959 й. асылған), икмәк‑булка изделиелары,...
САЛАУАТ АҒАС ЭШКӘРТЕҮ КОМБИНАТЫ
САЛАУАТ АҒАС ЭШКӘРТЕҮ КОМБИНАТЫ, 1949 й. 18‑се комб‑ттың (ҡара: “Газпром нефтехим Салават”) Төҙөлөш идаралығы эргәһендә Ағас эшкәртеү комб‑ты булараҡ ойошторола, 1950 й. алып Баш урман контораһы, 1955 й. — Ағас эшкәртеү һәм ағас әҙерләү контораһы, 1958 й. — Ағас эшкәртеү заводы. 1963 й. башлап Башҡ....
САЛАР ТЕЛЕ
САЛАР ТЕЛЕ, уғыҙ төркөмөнә ҡараған төрки телдәрҙең береһе. Саларҙарҙың милли теле. Ҡытайҙың ҡайһы бер көнбайыш райондарында (башлыса Цинхай провинцияһының Сюньхуа‑Салар автономиялы өйәҙендә) таралған. Һөйләшеүселәр һаны — 90 меңгә яҡын кеше (1992). Төрөкмән теленә яҡын. Салгур ҡәбиләләре теленә (11...
САЛАМАТОВ Мансур Ғәзиз улы
САЛАМАТОВ Мансур Ғәзиз улы (14.7.1902, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Байғусҡар а., хәҙ. БР‑ҙың Хәйбулла р‑ны, — 21.8.1970, шунда уҡ), өзләү оҫтаһы. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1924 й. алып Хәйбулла р‑нында: а.х. артелендә, 1931—62 йй. М.И.Калинин ис. к‑зда (1941 й. тиклем бригадир); 1945—53 йй. Магнитогорск...
САЛАМАТОВ Мансур Ғәзиз улы
САЛАМАТОВ Мансур Ғәзиз улы (10.1.1902, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Байғусҡар а., хәҙ. БР‑ҙың Хәйбулла р‑ны, — 21.8.1970, шунда уҡ), өзләү оҫтаһы. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1924 й. алып Хәйбулла р‑нында: а.х. артелендә, 1931—62 йй. М.И.Калинин ис. к‑зда (1941 й. тиклем бригадир); 1945—53 йй. Магнитогорск...
САЛАЗКИН Сергей Николаевич
САЛАЗКИН Сергей Николаевич (28.1.1938, Брянск ҡ.), химик‑технолог. Химия ф. д‑ры (1979), проф. (1984). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (2003). Мәскәү химия‑технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1960) 1975 й. тиклем һәм 1986 й. алып РФА‑ның А.Н. Несмеянов ис. Элементорганик берләшмәләр ин‑тында (Мәскәү): 1969...
САЛАВАТ, лимон сорты
САЛАВАТ, лимон сорты. 1992 й. Ф.В.Садиҡова тарафынан Өфө урман хужалығы техникумының Уҡытыу‑тәжрибә хужалығы теплицаһында сығарыла. Бейеклеге 2,5—3,5 м булған уртаса ҡуйылыҡтағы һалынҡы сатырлы ағас. Үрендеһе уртаса йыуанлыҡта, дуға формаһында, төкһөҙ. Япрағы эре, йәшел, ялтыр, уртаса киртләсле. Емеше...
САЛАВАТ ЮЛАЕВ, бойҙай сорты
САЛАВАТ ЮЛАЕВ, йомшаҡ яҙғы бойҙай сорты. 2005 й. В.А.Зыкин, Р.Р.Исмәғилев, Р.К.Кадиков, Р.С.Кирәев, В.Д.Недорезков һ.б. тарафынан (БДАУ) Омская 30 һәм Омская 20 сорттарының гибридлы комбинацияһынан шәхси һайлап алыу ысулы м‑н сығарыла. Һабағының бейеклеге 106 см тиклем. Башағы аҡ төҫтә, төкһөҙ, призма...
САҠТЫ, Шаран р‑нындағы ауыл
САҠТЫ, Шаран р‑нындағы ауыл, Писарев а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 33 км һәм Туймазы т. юл ст. Т.-Көнс. табан 63 км алыҫлыҡта Тиләгәҙе й. (Сөн й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 357 кеше; 1920 — 450; 1939 — 509; 1959 — 372; 1989 — 253; 2002 — 272; 2010 — 260 кеше. Мариҙар йәшәй (2002)....
САҠТАР, һинд-иран ҡәбиләләре союзы
САҠТАР, һинд‑иран ҡәбиләләре союзы, б.э.т. 1‑се мең йыллыҡта — б.э. 1‑се мең йыллығы башында Урта Азия, Ҡаҙағстан һәм Көнсығыш Төркөстандың төньяҡ‑көнсығыш төбәктәрендәге күсмә һәм ярым күсмә халҡы, тип фараз ителә. Антик авторҙар (Геродот, Страбон һ.б.) хеҙмәттәрендә, “Авеста”ла (Боронғо Ирандың дини...
САҠМАҒОШ, ауыл, Саҡмағош р‑ны һәм Саҡмағош а/с үҙәге
САҠМАҒОШ, ауыл, Саҡмағош р‑ны (1930—63 йй. һәм 1965 й. алып) һәм Саҡмағош а/с үҙәге, “Родина” АХПК‑ныңүҙәк усадьбаһы. Өфөнән Т.‑Көнб. 111 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 67 км алыҫлыҡта Саҡмағош й. (Ҡалмаш й. ҡушылдығы) буйында, Өфө—Кушнаренко—Баҡалы, Бүздәк—Саҡмағош—Дүртөйлө, Шишмә—Языков—Саҡмағош...
САҠМАҒОШ УРТА МӘКТӘБЕ №1
САҠМАҒОШ УРТА МӘКТӘБЕ №1, Саҡмағош р‑ны. 1922 й. БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Иҫке Ҡалмаш а. (хәҙ. БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) 1‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе булараҡ асыла. 1928 й. ш. уҡ кантондың Саҡмағош а. (хәҙ. Саҡмағош р‑ны) күсерелә, 1929 й. алып колхозсы йәштәр мәктәбе, 1936 й. Саҡмағош өлгөлө башланғыс...
САҠМАҒОШ РАЙОНЫ
САҠМАҒОШ РАЙОНЫ, БР‑ҙың төньяҡ-көнбайыш өлөшөндә урынлашҡан. Төньяҡта — Дүртөйлө һәм Илеш, көнсығышта — Кушнаренко, көньяҡта — Благовар һәм Бүздәк, көньяҡ‑көнбайышта — Шаран, көнбайышта Баҡалы р‑ндары м‑н сиктәш. 1930 й. 20 авг. ойошторола (ҡара: Административ район), район составына Бөрө кантоны, Бәләбәй...
САҠМАҒОШ КИРБЕС ЗАВОДЫ
САҠМАҒОШ КИРБЕС ЗАВОДЫ, МУП. Бер ҡатлы тығыҙ керамик кирбес етештерә. Составына производство, плитка, ҡаҙанлыҡ цехтары инә. 2009 й. 124 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һатыла. 1989 й. нигеҙ һалына, 1994 й. Саҡмағош хужалыҡ‑ара кирбес з‑ды булараҡ файҙаланыуға тапшырыла, 1999 й. алып хәҙ. исемле ДУП,...
САҠАТ, Баҡалы р‑нындағы ауыл
САҠАТ, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Ҡамышлытамаҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 23 км һәм Туймазы т. юл ст. Т. табан 56 км алыҫлыҡта Саҡат й. (Сөн й. ҡушылдығы) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 520 кеше; 1920 — 634; 1939 — 646; 1959 — 518; 1989 — 308; 2002 — 258; 2010 — 204 кеше. Башҡорттар, татарҙар...
САҠАЕВА Мәстүрә Фәхретдин ҡыҙы
САҠАЕВА Мәстүрә Фәхретдин ҡыҙы (15.1.1916, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Табанлыкүл а., хәҙ. БР‑ҙың Бүздәк р‑ны Бүздәк а., — 16.5.2007, Өфө), нефролог. Соц. Хеҙмәт Геройы (1969). БАССР‑ҙың атҡ. табибы (1966), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1956). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1941) Өфөнөң 1741‑се һәм 5913‑сө...
САҠАЕВА Динә Дамир ҡыҙы
САҠАЕВА Динә Дамир ҡыҙы (13.1. 1967, Өфө), онколог. Мед. ф. д‑ры (2004). БР‑ҙың атҡ. табибы (2014). БДМИ‑ны тамамлаған (1990). 1993 й. алып Өфөнөң 18‑се дауаханаһында, 1995 й. — Респ. клиник онкология диспансерында (2007 й. башлап химиотерапия б‑са баш табип урынбаҫары) эшләй. Фәнни эшмәкәрлеге онкологик...
