Список материалов
САДИҠОВА Әҡлимә Ғариф ҡыҙы
САДИҠОВА Әҡлимә Ғариф ҡыҙы [7.11.1908, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Түб. Аҡбаш а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) — 18.6.1993, Ташкент], актриса. РСФСР‑ҙың атҡ. (1972), БАССР‑ҙың халыҡ (1955) һәм атҡ. (1940) артисы. Башҡ. сәнғәт техникумын тамамлаған (1931; В.Мортазин‑Иманский, М.Ә.Мәһәҙиев курсы). ГИТИС‑та...
САДИҠОВ Фәһим Бинйәмин улы
САДИҠОВ Фәһим Бинйәмин улы [16.6.1928, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Яңы Мөслим а. (БР‑ҙың Мәсетле районы) — 23.6.1998, Өфө ҡ.], философ. БР ФА академигы (1998), философия фәндәре докторы (1973), профессор (1974). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1977). Свердловск педагогия институтын тамамлаған (1950)....
САДИҠОВ Фәрит Шәмсетдин улы
САДИҠОВ Фәрит Шәмсетдин улы [15.9.1927, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Ибраһим а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) — 12.12.1987, шунда уҡ], Соц. Хеҙмәт Геройы (1973). 1941 й. алып Ҡырмыҫҡалы р‑нының М.В.Фрунзе ис. к‑зында эшләй: 1947 й. башлап тракторсы, 1959 й. — механизацияланған звено етәксеһе. С. звеноһы етештереүҙә...
САДИҠОВ Фәнис Ғилман улы
САДИҠОВ Фәнис Ғилман улы (1.2. 1936, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Ниғмәтулла а.), балалар хирургы. Мед. ф. д‑ры (1990), проф. (1992). БАССР‑ҙың атҡ. табибы (1986), СССР‑ҙың (1986) һәм БР‑ҙың (2006) һаулыҡ һаҡлау отличнигы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1960) Яңауыл район дауаханаһында, 1968 й. алып Респ. клиник...
САДИҠОВ Рим Хәсән улы
САДИҠОВ Рим Хәсән улы (20.7. 1934, Өфө — 4.8.1999, шунда уҡ), химик‑технолог. Техник ф. канд. (1973). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1981), РФ Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының атҡ. хеҙм‑ре (1996). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1958) Омск НЭЗ‑ында эшләй. 1962 й. алып Нефтехимия эшкәртеү проблемалары...
САДИҠОВ Рәфис Рауил улы
САДИҠОВ Рәфис Рауил улы (9.9. 1959, Өфө), спортсы. Грек‑рим көрәше б‑са СССР‑ҙың халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1981). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1994). БР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (2003). БДУ‑ны тамамлаған (1991). “Хеҙмәт резервтары” ДСО‑һы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры В.А.Борман). СССР кубогын...
САДИҠОВ Рәүеф Ғайса улы
САДИҠОВ Рәүеф Ғайса улы (20.8. 1951, Прокопьевск ҡ.), философ. Филос. ф. д‑ры (2008). ЛДУ‑ны тамамлағандан һуң (1979) Тажикстан Респ. ФА (Дүшәмбе) эшләй. 1997 й. алып Мәләүез ҡ.: 42‑се һөнәрселек лицейы, 1998 й. башлап 9‑сы гимназия, 2001 й. — Мәскәү технологиялар һәм идара итеү ун‑ты филиалы уҡытыусыһы...
САДИҠОВ Рәйес Әсхәт улы
САДИҠОВ Рәйес Әсхәт улы (18.7. 1948, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Шишмә ҡсб), физик. Химия ф. д‑ры (2009). Новосибирск ун‑тын тамамлағандан һуң (1971) Органик химия ин‑тында (1981 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р) эшләй. 1992 й. башлап Нефтехимия һәм катализ ин‑тында өлкән ғилми хеҙм‑р, 2009 й. — РФА‑ның ғилми үҙәгенең...
САДИҠОВ Әхмәт Сәлих улы
САДИҠОВ Әхмәт Сәлих улы (1908— 1942), актёр, режиссёр. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Башҡ. сәнғәт техникумын тамамлаған (1930; В.Мортазин‑Иманский, М.Ә.Мәһәҙиев курсы). 1928 й. алып Башҡ. драма театры актёры, 1932—33 йй. Баймаҡ колхоз‑совхоз театрының (ҡара: Сибай башҡорт драма театры) баш реж. вазифаһын...
САДИҠОВ Айрат Зәғфәр улы
САДИҠОВ Айрат Зәғфәр улы (19.10. 1978, ТАССР‑ҙың Ютаза а.), спортсы. Самбо б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2008). Урал физик культура акад. тамамлаған (2003). 1‑се ДЮСШ тәрбиәләнеүсеһе (Октябрьский ҡ.; тренеры Р.Ғ.Зәлиев). Донъя кубогының (2009) һәм Донъя кубогы этаптарының (2007, 2009)...
САДИҠ СӘЙЕТОВ
САДИҠ СӘЙЕТОВ, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Сәйет биҫтәһе татары. Пугачёвтың Йәшерен советы составына ингән. Баш күтәреүселәрҙең Төп ғәскәре составында Ырымбур ҡ., Ырымбур провинцияһының Татищев ҡәлғәһе һәм Һаҡмар ҡаласығы, Троицк ҡәлғәһе, Исәт провинцияһының Лягушино...
САҒЫШТЫРМА‑ТАРИХИ ТЕЛ ҒИЛЕМЕ
САҒЫШТЫРМА‑ТАРИХИ ТЕЛ ҒИЛЕМЕ, с а ғ ы ш т ы р м а т е л ғ и л е м е, г е н е т и к т е л ғ и л е м е, к о м п а р а т и в и с т и к а, сағыштырма‑тарихи метод алымдарын ҡулланып, билдәле бер тел йәки ҡәрҙәш телдәр төркөмөнөң үҙенсәлектәрен йәшәп килеү дәүеренең төрлө этаптарында (синхрония) йәки...
САҒЫШТЫРМА ТЕЛ ҒИЛЕМЕ
САҒЫШТЫРМА ТЕЛ ҒИЛЕМЕ, к о н т р а с т и в л и н г в и с т и к а, к о н ф р о н т а т и в л и н г в и с т и к а, дөйөм тел ғилеме тикшеренеүҙәренең йүнәлеше. С.т.ғ. төп маҡсаты — тел системаһының бөтә кимәлдәрендә: фонологик, лексик, морфемалы һүҙьяһалыш, морфол. һәм синтаксик оҡшашлыҡтарын һәм айырымлыҡтарын...
САҒЫР, Ҡыйғы р‑нындағы ауыл
САҒЫР, С у т ы ш, Ҡыйғы р‑нындағы ауыл, Дүшәмбикә а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 5 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 48 км алыҫлыҡта Ҡыйғы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 440 кеше; 1920 — 583; 1939 — 333; 1959 — 332; 1989 — 242; 2002 — 268; 2010 — 277 кеше. Башҡорттар йәшәй...
САҒЫР ИЛӘЙМӘНОВ
САҒЫР ИЛӘЙМӘНОВ, С. С ө л ә й м ә н о в, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Исәт провинцияһы башҡорто. 1774 й. майында башҡорт делегацияһы составында ҡаҙаҡтарҙың ҡораллы ярҙамы т‑да һөйләшеүҙәр алып барыр өсөн Пугачёв тарафынан Урта йөҙ ханы Әбләйгә ебәрелә. Артабанғы...
САҒАНЛЫ, Бәләбәй р-нындағы ауыл
САҒАНЛЫ, Бәләбәй р‑нындағы ауыл, Анновка а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 18 км һәм Аксаков т. юл ст. Т.-Көнб. табан 28 км алыҫлыҡта Ҡыҙыл й. (Өҫән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 306 кеше; 1920 — 442; 1939 — 331; 1959 — 274; 1989 — 168; 2002 — 138; 2010 — 148 кеше. Татарҙар йәшәй (2002)....
САҒАН, һыҙа
САҒАН, һыҙа, тәбиғәт ҡомартҡыһы (1985). Туймазы р‑ны Арҙат а. төньяҡҡа табан 1 км алыҫлыҡта Бөгөлмә‑Бәләбәй ҡалҡыулығының төньяҡ- көнсығыш өлөшөндә урынлашҡан. Майҙаны 235 га. Йырын‑һыҙа системаһы, айырсалары күп булған 2 һәм 3 км оҙонлоҡтағы тоташтырылған ике тармаҡтан тора. 1950—80 йй. С. агроурманмелиорация...
САҒАН
САҒАН (Acer), саған һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса__150 төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса бүлкәтендә таралған. Башҡортостанда ҡара С. һәм интродуценттары: татар С. һәм Америка С. (ҡырағайлашҡан хәлдә осрай) үҫә. Бер һәм ике өйлө, яҡтылыҡ яратыусан, япраҡ ҡойоусы ағас (һирәгерәк...
САВЧЕНКО Оксана Владимировна
САВЧЕНКО Оксана Владимировна (10.10.1990, Петропавловск‑Камчатский ҡ.), спортсы. Йөҙөү буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2007), Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2008). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (2009). БДПУ‑ны һәм ӨДНТУ‑ны тамамлаған (икеһе лә — 2013). ДЮСШ тәрбиәләнеүсеһе (Петропавловск‑Камчатский ҡ.,...
САВЧЕНКО Оксана Владимировна
САВЧЕНКО Оксана Владимировна (10.10.1990, Петропавловск‑Камчатский ҡ.), спортсы. Йөҙөү буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2007), Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2008). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (2009). БДПУ‑ны һәм ӨДНТУ‑ны тамамлаған (икеһе лә — 2013). ДЮСШ тәрбиәләнеүсеһе (Петропавловск‑Камчатский ҡ.,...
