Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

УКРАИН ТЕЛЕ

УКРАИН ТЕЛЕ, славян телдәренең береһе (көнсығыш‑славян төркөмсәһе). Украинаның рәсми теле. Шулай уҡ РФ‑та, Белоруссияла, Польшала, Словакияла, Чехияла, Канадала таралған....

УКРАИН ӘҘӘБИӘТЕ

УКРАИН ӘҘӘБИӘТЕ. У.ә. м‑н башҡорт әҙәбиәтенең үҙ‑ара әүҙем мөнәсәбәттәре Б.В. һуғышы осоронда башлана һәм 1941 й. Украина ССР‑ы Фәндәр академияһының, Украина ССР‑ы Яҙыусылар...

УКАЗДАР (1736 й. 11 февр.)

УКАЗДАР (1736 й. 11 февр.), 1735—36 йй. башҡ. ихтилалдарын [ҡара: Башҡорт ихтилалдары (1735—40)] баҫтырыу сараларын билдәләгән һәм Ырымбур экспедицияһы (1734—44) эшмәкәрлеген көйләгән...

УКАЗ (1869 й. 10 февр.)

УКАЗ (1869 й. 10 февр.) “А ҫ а б а б а ш ҡ о р т т а р ғ а һ ә м у л а р ҙ ы ң к е р ҙ ә ш т ә р е н ә е р б ү л е р ө с ө н б а ш ҡ о р т д а й с а л а р ы н ы ҙ а н л а у һ ә м б а ш ҡ о р т т а р ҙ...

УКАЗ (1832 й. 10 апр.)

УКАЗ (1832 й. 10 апр.) “Б а ш ҡ о р т т а р ҙ ы ң Ы р ы м б у р к р а й ы н д а ғ ы е р ҙ ә р е н ә х о ҡ у ҡ т а р ы т у р а һ ы н д а ”, башҡорттар м‑н күсеп килгән халыҡтың төрлө категориялары...

УЙЫЛДАНОВА Айгөл Рәйеф ҡыҙы

УЙЫЛДАНОВА Айгөл Рәйеф ҡыҙы (15.8.1980, БАССР‑ҙың Өфө р‑ны Николаевка а.), спортсы. Софтбол б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1999). БР‑ҙың күренекле спортсыһы...

УЙЫЛДАНОВ Фәнил Ғәфүр улы

УЙЫЛДАНОВ Фәнил Ғәфүр улы (25.3.1965, Сибай ҡ.), спортсы. Кикбоксинг б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1999). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1997). “Искра” спорт клубы...

УЙЫЛДАНОВ Рауил Нуретдин улы

УЙЫЛДАНОВ Рауил Нуретдин улы (13.10.1941, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Һәйтәк а. — 20.7.2000, Өфө), ветеринар врач. Биол. ф. д‑ры (1995), проф. (1997). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1971) Учалы р‑нында...

УЙЫЛ”, халыҡ йыры

“УЙЫЛ”, башҡ. халыҡ йыры, оҙон көй. Йырҙың көйөн тәүге тапҡыр 20 б. 20‑се йй. И.В.Салтыков яҙып ала, “Башҡорт көйҙәре” (“Башкирские мелодии”; “Йыйынтыҡ №2” исеме м‑н...

УЙФАЛЬВИ

УЙФАЛЬВИ де Мезо‑Ковезд Шарль Эжен (18.5.1842, Вена — 31.1.1904, Флоренция ҡ., Италия), француз антропологы, шәрҡиәтсе. 1876—78 йй. Рәсәй, Урта һәм Үҙәк Азия буйлап йөрөгән фәнни...

УЙТАШ, тау

УЙТАШ, тау, тәбиғәт ҡомартҡыһы (1965). Учалы р‑ны Аҙнаш а. эргәһендә урынлашҡан. Абс. бейеклеге 874,5 м. Формаһы конус рәүешендә. Ашалыу йоғонтоһонда рельефында ҡалдыҡ тауҙар...

УЙМАҠ СӘСКӘ

УЙМАҠ СӘСКӘ (Digitalis), һаҫығүлән һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 30 төрө билдәле, Төньяҡ Африкала, Европала, Кесе Азияла, Көнбайыш Себерҙә һәм Кавказда таралған....

УЙЛАП ТАБЫУСЫЛАР ҺӘМ РАЦИОНАЛИЗАТОРҘАР ЙӘМҒИӘТЕ

УЙЛАП ТАБЫУСЫЛАР ҺӘМ РАЦИОНАЛИЗАТОРҘАР ЙӘМҒИӘТЕ, уйлап табыусыларҙы, рационализаторҙарҙы, үҙешмәкәр авторҙарҙы, патент эйәләрен, ш. уҡ техник ижад үҫешенә булышлыҡ...

УЙҒЫР ТЕЛЕ

УЙҒЫР ТЕЛЕ, я ң ы у й ғ ы р т е л е, төрки телдәрҙең береһе (ҡарлыҡ төркөмө). Уйғырҙарҙың милли теле. Ҡытайҙың Синьцзян‑Уйғыр авт. районында (2000 й. һөйләшеүселәр һаны —...

УЙБУЛАТ, Саҡмағош р‑нындағы ауыл

УЙБУЛАТ, Саҡмағош р‑нындағы ауыл, Йомаш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 33 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 66 км алыҫлыҡта Баҙы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 254...

УЙ, йылға

УЙ, йылға, Тубыл й. (Обь й. басс.) һул ҡушылдығы. Учалы р‑ны Аҙнаш а. төньяҡ‑көнбайышҡа 11 км, Йомро сусаҡ тауынан төньяҡ‑көнсығышҡа табан 2 км алыҫлыҡта башлана. БР‑ҙың...

УЙ РАЙОНЫ, Силәбе өлкәһе

УЙ РАЙОНЫ, Силәбе өлкәһенең үҙәгендә урынлашҡан. 1926 й. 4 нояб. ойошторолған. Майҙаны — 2637 км2. Адм. үҙәге — Уй ауылы. Районда 11 ауыл советы, 43 ауыл торама пункты бар. Халҡы...

УЙ ЗАВОДЫ

УЙ ЗАВОДЫ, 1748 й. Уҫы даруғаһы Ғәйнә улусында үҙ ерендә Уй й. (Сылва й. басс.) буйында суҡындырылған башҡорт Т.И.Шавкунов тарафынан баҡыр иретеү заводы булараҡ нигеҙ һалына....

УЗИКОВ Юрий Андреевич

УЗИКОВ Юрий Андреевич (28.5.1931, Архангельск ҡ. — 14.4.2010, Өфө), тыуған яҡты өйрәнеүсе. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1982). Ленинград Юғары партия мәктәбен тамамлаған (1962)....

УЖЫМ КУЛЬТУРАЛАРЫ

УЖЫМ КУЛЬТУРАЛАРЫ, бер йыллыҡ а.х. үҫемлектәре, уларҙың нормаль үҫеше өсөн 30 — 70 көн дауамында түбән т‑ралар (0 — 10°С) тәьҫире мөһим. У.к. көҙ көнө, тотороҡло һыуыҡтар...