Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ХӘКИМ Әхиәр Хәсән улы

ХӘКИМ (Хәкимов) Әхиәр Хәсән улы [23.8.1929, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Яңы Йәнбәк а. (БР‑ҙың Дәүләкән р‑ны) — 27.12.2003, Мәскәү, Өфөлә ерләнгән], яҙыусы. БР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (2001). Филол. ф. канд. (1967). РСФСР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1985). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1968). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы....

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Хәниф ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Хәниф ҡыҙы (17.5.1953, Өфө), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (1998), проф. (1999). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2006), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2011). Журналистар союзы ағзаһы (2008). Х.Кәримдең ҡыҙы. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) БДПУ‑ла эшләй: 1985 й. сент. алып...

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Мәсғүт ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Рәйсә Мәсғүт ҡыҙы (26.11.1949, Октябрьский ҡ.), иммунолог. Мед. ф. д‑ры (1999), проф. (2007). БР‑ҙың атҡ. табибы (2005). БДМИ‑ны тамамлаған (1973). 1974 й. алып Өфө гигиена һәм һөнәри ауырыуҙар ҒТИ‑нда (1985 й. – өлкән ғилми хеҙм‑р һәм иммунология лаб. мөдире), 1992 й. — Өфөнөң 8‑се дауаханаһында...

ХӘЙРУЛЛИНА Мөсәллиә Хәйрулла ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Мөсәллиә Хәйрулла ҡыҙы (Ғәле ҡыҙы) (15.12.1915, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Иҫке Имәнкүпер а., хәҙ. БР‑ҙың Борай р‑ны Баҡалы а., — 2.10.2008, Өфө), педагог‑методист. Пед. ф. д‑ры (1971), проф. (1972). РСФСР‑ҙың (1987) һәм БАССР‑ҙың (1977) атҡ. фән эшмәкәре, БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1974),...

ХӘЙРУЛЛИНА Миңзәлә Ғәйнетдин ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Миңзәлә Ғәйнетдин ҡыҙы (13.10.1961, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Ҡыпсаҡ‑Асҡар а.), актриса. БР‑ҙың халыҡ (2004) һәм атҡ. (1992) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1990). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1983; Р.В.Исрафилов курсы) БАДТ актрисаһы. Комедия актрисаһы, эпизод оҫтаһы. Ролдәре көслө тәьҫирлелек,...

ХӘЙРУЛЛИНА Вәҡифә Ғилман ҡыҙы

ХӘЙРУЛЛИНА Вәҡифә Ғилман ҡыҙы (1.3.1947, БАССР‑ҙың Балаҡатай р‑ны Монас а.), философ. Иҡт. ф. канд. (1983), филос. ф. д‑ры (2008). БР‑ҙың атҡ. иҡтисадсыһы (2012), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2004). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1973) Өфөнөң 20‑се урта мәктәбе уҡытыусыһы. 1974 й. алып СССР ФА УрБ БФҮ‑нең Иҡт....

ХӘЙРУЛЛИН‑ҠАРЫЕВ Ғабдулла, актёр

ХӘЙРУЛЛИН‑ҠАРЫЕВ Ғабдулла, Ғ. Ҡ а р ы е в (ысын исеме Хәйруллин Миңлебай Хәйрулла улы; 8.5. 1886, Ҡазан губ. Күлбаев Мурас а. — 28.1.1920, Ҡазан), актёр, режиссёр, театр‑йәмәғәт эшмәкәре. 1907 й. алып “Фажиғә вә мөсәккин исламиә” (“Мосолман драмаһы һәм мелодрамаһы”, Ырымбур ҡ.) труппаһы актёры, 1908...

ХӘЙРУЛЛИН Федрат Ғаттуф улы

ХӘЙРУЛЛИН Федрат Ғаттуф улы (13.7.1938, Байрам‑Али ҡ. — 25.6.2005, Өфө), социолог. Филос. ф. канд. (1972), социол. ф. д‑ры (2000), проф. (2001). БДУ‑ны тамамлаған (1964). 1965 й. алып Өфө индустриаль‑пед. техникумының ВЛКСМ ком‑ты секретары. 1966 й. башлап Өфө ВЛКСМ‑ының Киров район ком‑тында, 1968...

ХӘЙРУЛЛИН Рәфис Наил улы

ХӘЙРУЛЛИН Рәфис Наил улы (30.1.1962, Өфө), бейеүсе. БР‑ҙың халыҡ артисы (1993). Ҡазан мәҙәниәт ин‑тын тамамлағандан һуң (1983; педагогы Н.Д.Юлтыева) Волга буйы хәрби округының (Куйбышев ҡ.) йыр һәм бейеү ансамбле бейеүсеһе, 1985 й. алып Ғәскәров Ф. исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле солисы, 2004 й....

ХӘЙРУЛЛИН Рәмил Мәғзинур улы

ХӘЙРУЛЛИН Рәмил Мәғзинур улы (30.8.1962, БАССР‑ҙың Нуриман районы Красивая Поляна а.), үҫемлектәр физиологы, биохимик, биотехнолог. Биология фәндәре докторы (2002), профессор (2004). БР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2005). Рад. М.Хәйруллиндың ҡустыһы. БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1984) шунда уҡ эшләй....

ХӘЙРУЛЛИН Радик Мәғзинур улы

ХӘЙРУЛЛИН Радик Мәғзинур улы (2.8.1958, БАССР‑ҙың Нуриман р‑ны Красивая Поляна а.), анатом, антрополог. Мед. ф. д‑ры (2003), проф. (2006). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2012). Рәм.М.Хәйруллиндың ағаһы. БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1981) шунда уҡ эшләй. 1991 й. алып Ульяновск ун‑тында:...

ХӘЙРУЛЛИН Наил Ғиндулла улы

ХӘЙРУЛЛИН Наил Ғиндулла улы (10.4.1939, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Иҫке Тәпәреш а., хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Тәпәреш а., — 19.9.2011, Ҡазан), иҡтисадсы. Иҡт. ф. канд. (1974), проф. (1991). РФ‑тың атҡ. фән эшмәкәре (2006),РФ‑тың атҡ.юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (1998), ТР‑ҙың атҡ. иҡтисадсыһы (1991), РФ‑тың...

ХӘЙРУЛЛИН Ирек Хәниф улы

ХӘЙРУЛЛИН Ирек Хәниф улы (10.8. 1938, Үзбәк ССР‑ы Өс Күпрек а.), инженер-­электромеханик. Техник ф. д‑ры (1981), проф. (1983). БР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1991). Иваново энергетика ин‑тын тамамлағандан һуң (1963) 76‑сы почта йәшнигендә эшләй (Куйбышев ҡ.). 1964 й. алып ӨДАТУ‑ла (1983—2000...

ХӘЙРУЛЛИН Владимир Ихсан улы

ХӘЙРУЛЛИН Владимир Ихсан улы (5.9.1956, БАССР‑ҙың Шишмә р‑ны Шишмә эшселәр ҡсб), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (1996), проф. (1998). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1979) 1992 й. тиклем ӨАИ‑ла, 1996 й. алып БДУ‑ның Хоҡуҡ ин‑тында (2014 й. тиклем эшлекле сит тел һәм тәржемә каф. мөдире) уҡыта, бер үк ваҡытта...

ХӘЙРУЛЛИН Вәғиз Нурулла улы

ХӘЙРУЛЛИН Вәғиз Нурулла улы [14.12.1929, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Һикәлекүл а. (БР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны) — 10.7.1999, ш. уҡ р‑ндың Шишмә а., тыуған яғында ерләнгән], хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (1981). 1945 й. алып “Трактор” к‑зында, 1953 й. — “Шишмә” к‑зында (икеһе лә — Дүртөйлө р‑ны)...

ХӘЙРУЛЛИН Айрат Хәлил улы

ХӘЙРУЛЛИН Айрат Хәлил улы [27.7.1934, БАССР‑ҙың Бүздәк р‑ны Төрөштамаҡ а. (БР‑ҙың Благовар р‑ны) — 10.8.2008, Мәскәү], иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (1979), проф. (1982). Ленинград финанс‑иҡт. ин‑тын тамамлағандан һуң (1956) СССР ЭЭМ‑ының Красноярск урман холоҡ төҙәтеү‑хеҙмәт учреждениеһы идаралығында эшләй,...

ХӘЙРУДИНОВ Илдар Рәшит улы

ХӘЙРУДИНОВ Илдар Рәшит улы (21.4.1946, ТАССР‑ҙың Ципья а.), инженер‑технолог. Химия ф. д‑ры (1990). РФ‑тың (2006) һәм БР‑ҙың (2001) атҡ. фән эшмәкәре, РФ Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының атҡ. хеҙм‑ре (1995). И.М.Губкин ис. Мәскәү нефтехимия һәм газ сәнәғәте ин‑тын тамамлаған (1969). 1973 й. алып...

ХӘЙРИӘ

ХӘЙРИӘ, айырым шәхестәрҙең, дәүләт учреждениеларының, йәмәғәт һәм дини ойошмаларҙың мохтажлыҡта йәшәүселәргә ярҙам күрһәтеүе. Х. мәҙәниәт, һаулыҡ һаҡлау һ.б. үҫешенә булышлыҡ итеүгә йүнәлтелгән булырға мөмкин. Христианлыҡта Х. традициялары иң тәүге осорҙарҙан уҡ үҫешә, православиела ярлыларҙы ҡарау...

ХӘЙРИ Ринат, шағир

ХӘЙРИ Ринат (ысын исеме Хәйретдинов Ринат Мәғәфүр улы; 19.1.1950, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны Үрмәт а. — 5.9.1990, шунда уҡ), шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1986). БДУ‑ны та­мамлаған (1974). “Маяк” гәз. эшләй. “Әле яҙ башы ғына” исемле тәүге шиғырҙар йыйынтығы 1983 й. сыға. Х. шиғриәтенә эскерһеҙ интонация,...

ХӘЙРИ Ғәйнан, яҙыусы

ХӘЙРИ Ғәйнан (ысын исеме Хәйриев Тимерғәйнан Хәйретдин улы; 15.6.1903, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Иҫке Мәсетле а., хәҙ. БР‑ҙың Нуриман р‑ны Иҫке Күл а., – 16.10.1938, Өфө), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1934). Тыуған ауылында мәҙрәсәлә уҡый. 20‑се йй. — 30‑сы йй. башында “Башҡортостан йәштәре”, “Белем”,...