Список материалов
ШЕНДЕЛЬ Олег Васильевич
ШЕНДЕЛЬ Олег Васильевич (24.5. 1948, Коростень ҡ.), спортсы. Ғәмәли янғын спорты б‑са СССР‑ҙың спорт мастеры (1973). Свердловск янғын‑техник уч‑щеһын (1971), БДУ‑ны (1980) тамамлаған. “Динамо” физкультура‑спорт йәмғиәте тәрбиәләнеүсеһе. Өс быуынлы шыуҙырма баҫҡыс буйлап өйрәнеү башняһының өсөнсө ҡатына...
ШЕМЕТОВ Сергей Ильич
ШЕМЕТОВ Сергей Ильич (1872— ?), Ырымбур губернаһынан 3‑сө Дәүләт думаһы (1907—12) депутаты. Казак. 2 класлы ауыл уч‑щеһын тамамлаған. Станица атаманы. Думала прогрессистар фракцияһы ағзаһы. Артабанғы яҙмышы билдәһеҙ.
Д.А.Сафонов
Тәрж. М.Х.Хужин...
ШЕМЕНКОВ Юрий Михайлович
ШЕМЕНКОВ Юрий Михайлович (4.5.1955, Өфө), инженер‑төҙөүсе. Техник ф. д‑ры (2007). ӨНИ‑не тамамлаған (1983). 1974 й. алып БР‑ҙың Төҙөлөш комплексы ғилми‑тикшеренеү, проект‑конструкторлыҡ һәм етештереү ин‑тында эшләй: 1987 й. башлап өлкән ғилми хеҙм‑р, 1993 й. — лаб. мөдире, 2009—16 йй. бүлек мөдире....
ШЕМӘК, Өфө р‑нындағы ауыл
ШЕМӘК, Өфө р‑нындағы ауыл, Шемәк а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 47 км һәм Алкин т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 19 км алыҫлыҡта Шемәк й. (Ҡармасан й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1399 кеше; 1920 — 1833; 1939 — 1309; 1959 — 836; 1989 — 322; 2002 — 351; 2010 — 428 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002)....
ШЕЛЛЬ Юлиан Карлович
ШЕЛЛЬ Юлиан Карлович (1846 — 1.2.1881, Вильна губернаһы Вильна ҡ.), ботаник, флорист. 1877—78 йй. Өфө губернаһында һәм Ырымбур губернаһында ботаник‑географик тикшеренеүҙәр үткәргән, һөҙөмтәлә ҡатмарлы төҙөлөшлө көпшәле һәм ябай төҙөлөшлө үҫемлектәрҙең бик күп гербарий өлгөләре коллекцияһын йыйған (күпселек...
ШЕЛКОВ Валентин Иванович
ШЕЛКОВ Валентин Иванович (23.9. 1906, Одесса ҡ. — 23.12.1980, Ленинград), балет артисы, педагог. РСФСР‑ҙың (1967), Ҡырғыҙ ССР‑ының һәм Бүрәт АССР‑ының (икеһе лә — 1956), Башҡорт (1957) һәм Сыуаш (1966) АССР‑ҙарының атҡ. сәнғәт эшмәкәре. Ленинград хореография уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1933; педагогы...
ШЕКСПИР Уильям
ШЕКСПИР Уильям (23.4.1564, Стратфорд‑он‑Эйвон ҡ., Англия — 23.4. 1616, шунда уҡ), инглиз шағиры, драматург. “Венера һәм Адонис” (“Венера и Адонис”; 1593), “Лукреция” (1594) поэмалары, “Сонеттар” (“Сонеты”; 1609) шиғырҙар йыйынтығы, “Ричард III” (1593), “Йәйге төндәге төш” (“Сон в летнюю ночь”; 1596),...
ШЕЙКО Борис Иванович
ШЕЙКО Борис Иванович (5.6.1949, Мәскәү), тренер. Пауэрлифтинг б‑са Рәсәйҙең атҡ. тренеры (1999), 1‑се халыҡ‑ара (1995) һәм бөтә Союз (1991) категориялы судья. БР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (2000), РФ‑тың физик культура һәм спорт отличнигы (2006). Киев физик культура ин‑тын тамамлаған (1973). 1975...
ШЕИН Пётр Александрович
ШЕИН Пётр Александрович (9.8. 1941, БАССР‑ҙың Баҡалы р‑ны Буғабаш а. — 17.8.2008, Өфө), режиссёр. БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2000), РСФСР‑ҙың (1989) һәм БАССР‑ҙың (1979) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре, СССР‑ҙың нефть сәнәғәте отличнигы (1982). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1990). Бөтә Союз үҙәк проф. союздар...
ШЕВЧУК Юрий Юлианович
ШЕВЧУК Юрий Юлианович (16.5. 1957, Магадан өлк. Ягодный ҡсб), музыкант, йырҙар авторы. БР‑ҙың халыҡ артисы (2003). БДПИ‑ны тамамлаған (1980). “ДДТ” рок төркөмөн ойоштороусы һәм уның лидеры (Өфө, 1980). 1984 й. алып Череповец, Свердловск, Мәскәү ҡҡ., 1985 й. — С.‑Петербургта эшләй. 1995 й. башлап автор...
ШЕВЧЕНКО Тарас Григорьевич
ШЕВЧЕНКО Тарас Григорьевич (25.2.1814, Киев губ. Моринцы а. — 26.2.1861, С.‑Петербург), украин яҙыусыһы, рәссам. “Катерина” (1838), “Гайдамактар” (“Гайдамаки”; 1841), “Неофиттар” (“Неофиты”; 1857) поэмалары, “Кобзарь” (1840) шиғырҙар йыйынтығы, “Назар Стодоля” (1843) драмаһы, “Кенәз ҡатыны” (“Княгиня”;...
ШЕВЕРЛЕ, Ауырғазы р‑нындағы ауыл
ШЕВЕРЛЕ, Ауырғазы р‑нындағы ауыл, Семёнкин а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 26 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 40 км алыҫлыҡта Түрҫәгәҙе й. (Ауырғазы й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 422 кеше; 1920 — 498; 1939 — 434; 1959 — 406; 1989 — 382; 2002 — 362; 2010 — 360 кеше....
ШВЕЦОВ Пётр Филимонович
ШВЕЦОВ Пётр Филимонович (14.1. 1910, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Ҡазан ҡсб — 9.6.1992, Мәскәү), инженер‑гидрогеолог. СССР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1953), геол.‑минералогия ф. д‑ры (1951), проф. (1965). РСФСР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1980). Д.Ф.Швецовтың ҡустыһы. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Мәскәү геол.‑разведка...
ШВЕЦОВ Дмитрий Филимонович
ШВЕЦОВ Дмитрий Филимонович (10.6.1906, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Ҡазан ҡсб — 2.11.1978, Өфө), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1957). П.Ф.Швецовтың ағаһы. ВКП(б)‑ның Башҡ‑н өлкә ком‑ты эргәһендәге Өлкә партия мәктәбен тамамлағандан һуң (Өфө, 1930) 1934 й. тиклем һәм 1936—40 йй. Өфөлә комсомол һәм партия...
ШВАРЦ Евгений Львович
ШВАРЦ Евгений Львович (9.10.1896, Ҡазан — 15.1.1958, Ленинград), яҙыусы, драматург. “Иҫке балалайка хикәйәһе” (“Рассказ старой балалайки”; 1925) шиғырҙар йыйынтығы, “Шура һәм Маруся мажаралары” (“Приключения Шуры и Маруси”), “Сит ҡыҙ бала” (“Чужая девочка”; икеһе лә — 1937) повестары, “Ундервуд” (1930),...
ШВАЙШТЕЙН Михаил Ефимович
ШВАЙШТЕЙН Михаил Ефимович (Моисей Хаимович; 2.10.1936, Витебск ҡ.), скрипкасы, педагог. Проф. (1993). БР‑ҙың халыҡ (1995), БАССР‑ҙың атҡ. (1972) артисы. Мәскәү консерваторияһын тамамлағандан һуң (1959; М.Б.Питкус класы) БДОБТ оркестры солисы, 1962 й. алып Өфө сәнғәт уч‑щеһында, 1972—2001 йй. ӨДСИ‑лә...
ШӘШКЕЛӘР
ШӘШКЕЛӘР, һыуһарҙар ғаиләһенә ҡараған имеҙеүселәр. 2 төрө билдәле: европа Ш. Европала, Көньяҡ‑Көнбайыш Себерҙә, америка Ш. Төньяҡ Америкала таралған. Башҡортостанда ике төрө лә йәшәй (америка Ш. климатҡа яраҡлашҡан). Кәүҙәһе һуҙылған, тар, һығылмалы; европа Ш. оҙонлоғо 45 см, ауырлығы 800 г тиклем,...
ШӘҺИЕВ Эдуард Мөстәҡим улы
ШӘҺИЕВ Эдуард Мөстәҡим улы (17.3.1944, Омск ҡ.), рәссам. БАССР‑ҙың атҡ. рәссамы (1983). РСФСР‑ҙың Рәссамдар союзы ағзаһы. И.Д.Шадр ис. Свердловск художество уч‑щеһын (1965), Юғары художество‑сәнәғәт уч‑щеһын (Мәскәү, 1971) тамамлаған. 1945 й. алып Өфөлә, 1967 й. башлап Мәскәүҙә йәшәй. “Рәссам” татар‑башҡорт...
ШӘҺИЕВ Альберт Хазар улы
ШӘҺИЕВ Альберт Хазар улы (14.8. 1959, Ишембай ҡ.), йырсы. БР‑ҙың халыҡ (2008) һәм атҡ. (1998) артисы. 1977 й. алып Ишембайҙың төрлө пр‑тиеларында һәм учреждениеларында эшләй. 1995 й. башлап Стәрлетамаҡ филармонияһы солисы, 2000 й. — Стәрлетамаҡ башҡорт драма театры артисы, 2013 й. — Стәрлетамаҡ театр‑концерт...
ШӘҺИЕВ Абдулла Фәйзрахман улы
ШӘҺИЕВ Абдулла Фәйзрахман улы (23.2.1907, Уральск ҡ. — 4.5.1993, Ағиҙел ҡ., БР‑ҙың Краснокама районы Яңы Ҡабан а. ерләнгән), Советтар Союзы Геройы (1944, 1959 й. званиеһы алына, 1992 й. ҡайтарыла). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1‑се Атлы армия исемендәге Ҡыҙыл Байраҡлы кавалерия училищеһын тамамлаған (Шадринск ҡ.,...
