Список материалов
ЮРЛОВ Александр Александрович
ЮРЛОВ Александр Александрович (11.8.1927, Ленинград — 2.2.1973, Мәскәү), хор дирижёры, муз.‑йәмәғәт эшмәкәре. Сәнғәт ғилеме канд. (1954), проф. (1970). РСФСР‑ҙың (1970) һәм Әзербайжан ССР‑ының (1972) халыҡ артисы, БАССР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1969). Мәскәү хор уч‑щеһын (1945) һәм Мәскәү консерваторияһын...
ЮРКОВКА, Фёдоровка р‑нындағы ауыл
ЮРКОВКА, Фёдоровка р‑нындағы ауыл, Дедов а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 16 км һәм Мәләүез т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 79 км алыҫлыҡта Бөркөтлө й. (Ашҡаҙар й. ҡушылдығы) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 75 кеше; 1920 — 273; 1939 — 270; 1959 — 225; 1989 — 192; 2002 — 185; 2010 — 176 кеше. Урыҫтар,...
ЮРИЧКА Юрий Иванович
ЮРИЧКА Юрий Иванович (28.3. 1939, Украина ССР‑ының Люта а.), педагог. Пед. ф. д‑ры (1992), проф. (1994). БР‑ҙың атҡ. халыҡ мәғарифы хеҙм‑ре (1999), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1986), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (1995), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). Ужгород ун‑тын тамамлағандан...
ЮРИСТАР СОЮЗЫ
ЮРИСТАР СОЮЗЫ, юристарҙың проф. мәнфәғәттәрен һәм хоҡуҡтарын яҡлау, юридик йәмғиәтте хоҡуҡи, гуманитар һ.б. проекттарҙа һәм программаларҙа ҡатнашыуға йәлеп итеү маҡсатында асылған йәмәғәт ойошмаһы. Өфөлә 1989 й. алып БР‑ҙың Ю.с. булараҡ эшләй. “Юристар союзы” Халыҡ‑ара хөкүмәткә ҡарамаған берекмә ағзаһы...
ЮРИДИК ИНСТИТУТ
ЮРИДИК ИНСТИТУТ, 1971 й. Рязань урта махсус мәктәбе нигеҙендә Өфө урта махсус СССР ЭЭМ‑ының команда составын әҙерләү мәктәбе булараҡ асыла, 1988 й. алып СССР (1991 й. башлап РФ) ЭЭМ‑ының юғары мәктәбе, 1996 й. — РФ ЭЭМ‑ының Өфө юридик ин‑ты. Составына 5 ф‑т (өҫтәлмә проф. белем биреү, ситтән тороп уҡыу,...
ЮРИДИК БЕЛЕМ БИРЕҮ
ЮРИДИК БЕЛЕМ БИРЕҮ, хоҡуҡөлкәһендә урта һәм юғары квалификациялы белгестәр әҙерләү системаһы. Дәүләт власы, урындағы үҙ идара, хоҡуҡһаҡлау органдарында, адвокатурала, йәмәғәт ойошмаларында, уҡыу йорттарында эшләү өсөн юристар һәм хоҡуҡ белгестәре әҙерләү б‑са учреждениелар йыйылмаһын тәшкил итә....
ЮРЕВИЧ Эдуард Янович
ЮРЕВИЧ Эдуард Янович (15.4.1888, Рига — 16.9.1958, шунда уҡ), совет партия‑дәүләт эшмәкәре. 1913 й. алып РСДРП(б) ағзаһы. 1917 й. башлап Мәскәү Советы башҡарма ком‑ты һәм РСДРП(б) ком‑ты ағзаһы, 1918 й. — РСФСР Һаҡлыҡ кассалары идаралығы комиссары. 1919 й. Латвияға йәшерен партия эшенә ебәрелә, 1920...
ЮРАСОВ Николай Алексеевич
ЮРАСОВ Николай Алексеевич (1.9. 1946, Өфө — 26.8.2014, шунда уҡ), фотожурналист. Журналистар союзы ағзаһы (1978). 1970 й. башлап ӨАИ‑ның “Авиатор” гәз. фотографы, 1975 й. — “Вечерняя Уфа” гәз. штаттан тыш фотохәбәрсеһе, 1978 й. алып “Башҡортостан ҡыҙы” ж., 1991 й. — “Республика Башкортостан” гәз.,...
ЮРА, юра системаһы
ЮРА, юра системаһы (осоро), мезозойҙыңикенсе хроностратиграфик бүлексәһе. Осорҙоң башы — 199,6±0,6 млн йыл, аҙағы — 145,5±4,0 млн йыл. 1829 й. француз геологы А.Броньяр тарафынан айырып күрһәтелә. Ю. аҫҡы, урта, өҫкө бүлектәргә (дәүерҙәргә) бүленә. Аҫҡы бүлек (аҫтан өҫкә) геттанг, синемюр, плинсбах,...
ЮПИТЕР, ҡасаба
ЮПИТЕР, ҡасаба, 1994 й. алып Салауат ҡ. эсендә урынлашҡан. Ҡасабаға 20 б. 20‑се йй. БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантонында нигеҙ һалына. 1925 й. 11 йорт иҫәпкә алынған. 1957 й. башлап Стәрлетамаҡ ҡ. составына ингән. Халҡы: 1939 й. — 165; 1959 — 168 кеше. 1994 й. Мәләүез р‑нының Ергән ҡасаба советына ҡараған.
Тәрж....
ЮПИТЕР
ЮПИТЕР, Ҡояш системаһының Ҡояштан алыҫлығы буйынса 5‑се урында торған иң ҙур планетаһы. Ҡояштан уртаса алыҫлығы — 778 млн км (5,20 а.б.). Сидерик әйләнеү периоды —11,86 йыл. Экваториаль зонаһы өсөн күсәре тирәләй әйләнеү периоды — 9 сәғ. 50 минут. Әйләнеү күсәренең орбита буйлап хәрәкәте яҫылығына ауышлығы —...
ЮНЫСОВТАР, дворяндар нәҫеле
ЮНЫСОВТАР, дворяндар нәҫеле. Мишәрҙәрҙән. Иң билдәлеләре: Сәйетбаттал Баязит улы Ю., 10‑сы класс чиновнигы (1821), яҫауыл (1835). Бәләбәй өйәҙенең Ҡаңлы улусы Төркәй а. (БР‑ҙың Благовар р‑ны) йәшәгән. 1794 й. алып йорт старшинаһы, 1797 й. Ырымбур сик буйы комиссияһында хеҙмәт итә, 1798 й. башлап...
ЮНЫСОВА Эльвира Әхтәм ҡыҙы
ЮНЫСОВА Эльвира Әхтәм ҡыҙы (4.1.1960, Сибай ҡ.), актриса. РФ‑тың атҡ. (2007), БР‑ҙың халыҡ (1992), БАССР‑ҙың атҡ. (1989) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1983). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1983; Р.В.Исрафилов курсы) БАДТ актрисаһы, бер үк ваҡытта 1987—95 йй. ӨДСИ уҡытыусыһы һәм 2008—13 йй....
ЮНЫСОВА Гөлфиә Аҙнағол ҡыҙы
ЮНЫСОВА (Иҙелбаева) Гөлфиә Аҙнағол ҡыҙы (10.9.1948, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Һарыша.),шағирә. БР‑ҙың халыҡ шағиры (2015), РФ‑тың (2005) һәм БАССР‑ҙың (1989) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре, БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2000). Яҙыусылар союзы(1974), Журналистар союзы (1979) ағзаһы. БДУ‑ны тамамлаған (1971). 1970 й....
ЮНЫСОВА Айһылыу Билал ҡыҙы
ЮНЫСОВА Айһылыу Билал ҡыҙы (11.4.1951, Стәрлетамаҡ ҡ.), тарихсы. Тарих фәндәре докторы (1997), профессор (1999). РФ‑тың (2016) һәм БР‑ҙың (1997) атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре. Б.Х.Юлдашбаевтың ҡыҙы. ЛДУ‑ны тамамлағандан һуң (1976) 1979 й. тиклем БДМИ‑ла, 1983 й. алып БДУ‑ла (1999 й. башлап яңы һәм...
ЮНЫСОВА Айһылыу Билал ҡыҙы
ЮНЫСОВА Айһылыу Билал ҡыҙы (11.4.1951, Стәрлетамаҡ ҡ.), тарихсы. Тарих фәндәре докторы (1997), профессор (1999). РФ‑тың (2016) һәм БР‑ҙың (1997) атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре. Б.Х.Юлдашбаевтың ҡыҙы. ЛДУ‑ны тамамлағандан һуң (1976) 1979 й. тиклем БДМИ‑ла, 1983 й. алып БДУ‑ла (1999 й. башлап яңы һәм...
ЮНЫСОВ Рәшит Шәйсолтан улы
ЮНЫСОВ Рәшит Шәйсолтан улы (26.5.1952, Өфө), спортсы. Саңғы ярышы б‑са СССР‑ҙың халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1978). БАХИ‑ны (1974), Хәрби физик культура ин‑тын (Ленинград, 1984) тамамлаған. “Урожай” ДСО‑һы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры А.А.Книсс). СССР (1978 — 70 км уҙышта), РСФСР (1975 — 50 км уҙышта)...
ЮНЫСОВ Наил Кәбир улы
ЮНЫСОВ Наил Кәбир улы [10.1. 1928, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Тәтер‑Арыҫлан а. (БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны)], тау инженеры‑геофизик. Геол.‑минералогия ф. канд. (1969). РСФСР‑ҙың атҡ. геологы (1978), РФ‑тың почётлы нефтсеһе (1998), РФ‑тың почётлы газ сәнәғәте хеҙм‑ре (1998). И.М.Губкин ис. Мәскәү нефть...
ЮНЫСОВ Марат Сабир улы
ЮНЫСОВ Марат Сабир улы (18.3. 1940, Мәскәү), химик. РФА акад. (2003), БР ФА‑ның почётлы акад. (2016), химия ф. д‑ры (1974), проф. (1983). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1962) Үзбәк ССР‑ы ФА‑нда (Ташкент) эшләй: Үҫемлек матдәләре химияһы ин‑тында (1981— 90 йй. лаб. мөдире), бер үк ваҡытта 1987—89 йй. химия‑технология...
ЮНЫС, Ҡыйғы р‑нындағы ауыл
ЮНЫС, Ҡыйғы р‑нындағы ауыл, Үрге Ҡыйғы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 6 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 49 км алыҫлыҡта Ҡыйғы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 110 кеше; 1920 — 173; 1939 — 193; 1959 — 166; 1989 — 120; 2002—178;2010—161 кеше. Башҡорттар йәшәй(2002). Балалар баҡсаһы,...
