Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ҒАТАУЛЛИН Наил Ғәйнәт улы

ҒАТАУЛЛИН Наил Ғәйнәт улы [10.8.1928, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Суйынсы а. (БР‑ҙың Дәүләкән р‑ны) — 26.4.2015, Өфө], хирург. БР ФА акад. (1995), мед. ф. д‑ры (1966), проф. (1968). РФ‑тың (1991) һәм БАССР‑ҙың (1976) атҡ. фән эшмәкәре, БР‑ҙың атҡ. табибы (1995), БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отичнигы (2002). БДМИ‑ны...

ҒАТАУЛЛИН Мөтиғулла

ҒАТАУЛЛИН Мөтиғулла [1875, Пермь губ. Шадринск өйәҙе Ҡоншаҡ а. (Силәбе өлк. Ҡоншаҡ р‑ны) — 4.6.1936, Өфө], дин әһеле, БАССР Үҙәк диниә назараты мөфтөйө (1924—36). “Рәсүлиә” мәҙрәсәһен тамамлағандан һуң Ҡоншаҡ а. 1‑се мәхәллә мәсетенең имам-хатибы. 1923 й. алып БАССР Үҙәк диниә назараты (ҡара: Диниә...

ҒАТАУЛЛИН Мәғариф Мәғсүм улы

ҒАТАУЛЛИН Мәғариф Мәғсүм улы (10.2.1933, БАССР‑ҙың Саҡмағош р‑ны Ҡарғалы а. — 4.3.2009, Өфө), психотерапевт. Мед. ф. д‑ры (1998), проф. (1999). БР‑ҙың атҡ. табибы (1993), СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1970). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1958) Яңауыл район дауаханаһында эшләй. 1962 й. алып Респ. психиатрия...

ҒАРИФУЛЛИН Флорит Сәғит улы

ҒАРИФУЛЛИН Флорит Сәғит улы [19.10.1948, БАССР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны 1‑се Рәтамаҡ а. (хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Рәтамаҡ а.) — 23.5.2010, Өфө], тау инженеры. Техник ф. д‑ры (2003). БР‑ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (2003). ӨНИ‑не тамамлаған (1972). 1965—67 йй. “Башзападнефтеразведка” тресының Бәләбәй быраулау контораһында...

ҒАРИФУЛЛИН Фәрит Шәрифулла улы

ҒАРИФУЛЛИН Фәрит Шәрифулла улы [20.12.1928, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Иҫке Күсәрбай а. (БР‑ҙың Благовар районы) — 16.8.2018, Өфө ҡ.], агроном. БР ФА‑ның почётлы академигы (1995), ауыл хужалығы фәндәре докторы (1984), профессор (1985). РФ‑тың (1996) һәм БАССР‑ҙың (1976) атҡаҙанған фән эшмәкәре. БАХИ‑ны...

ҒАРИФУЛЛИН Рөстәм Рәфис улы

ҒАРИФУЛЛИН Рөстәм Рәфис улы (20.5.1978, БАССР‑ҙың Балтас р‑ны Аҫау а.), спортсы. Биатлон б‑са Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (2005), Рәсәйҙең атҡ. спорт мастеры (2006). Башҡ. физик культура ин‑тын тамамлаған (2006). РОСТО спорт-техник клубы тәрбиәләнеүсеһе (Стәрлетамаҡ ҡ.; тренеры М.З.Мөҙәрисов)....

ҒАРИФУЛЛИН Рим Карам улы

ҒАРИФУЛЛИН Рим Карам улы (24.9.1943, БАССР-ҙың Ғафури р-ны Ҡотлоғужа а.), хор артисы (тенор). БР-ҙың халыҡ (1992), БАССР-ҙың (1981) атҡ. артисы. Өфө сәнғәт уч-щеһын (1970; А.А.Матвеев класы), ӨДСИ‑не (1978; Л.Г.Менабени класы) тамамлаған. 1969 й. алып Хор капеллаһы артисы. Репертуарында башҡ., урыҫ...

ҒАРИФУЛЛИН Радик Зөфәр улы

ҒАРИФУЛЛИН Радик Зөфәр улы (3.10.1959, Өфө), рәссам. Рәссамдар союзы ағзаһы (1996). Хәҙ. һынлы сәнғәттең концептуаль йүнәлеше вәкиле. “V тамғалары” (1993), “Һауыттар 24” (1999), “Балыҡтар” (2000) эштәрендә үҙенең мифлаштырылған йыһанын төҙөй, уның сикһеҙлек идеяһы бер үк мотив-символдарҙы бер нисә тапҡыр...

ҒАРИФУЛЛИН Ҡәҙим Мөғәллим улы

ҒАРИФУЛЛИН Ҡәҙим Мөғәллим улы (22.3.1930, БАССР-ҙың Туймазы р-ны Егетәк а.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д-ры (1989), проф. (1991). РФ-тың (2002) һәм ТР‑ҙың (1994) атҡ. иҡтисадсыһы. Ленинград финанс-иҡт. ин-тын тамамлаған (1955). 1961 й. алып Пермь ун-тында уҡытыусы, 1965 й. — иҫәп һәм финанс каф. мөдире; 1967 й. —...

ҒАРИФУЛЛИН Илдар Илфат улы

ҒАРИФУЛЛИН Илдар Илфат улы (27.5.1963, Өфө ҡ.), спортсы. Саңғы буйынса икебәйгелә СССР‑ҙың халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1984). БР‑ҙың атҡаҙанған физик культура хеҙмәткәре (2006). Силәбе физик культура институтын тамамлаған (1994). “Хеҙмәт” ирекле спорт йәмғиәте (тренерҙары Н.Н.Безносов, А.М.Ҡурамшин),...

ҒАРИФЙӘНОВ Ғәбделбар Ғарифйән улы

ҒАРИФЙӘНОВ Ғәбделбар Ғарифйән улы (11.9.1930, ТАССР‑ҙың Нөнәгәр а. — 2.10.2013, Ҡазан ҡ.), химик-технолог. Техник фәндәр докторы (1977), профессор (1990). Фәнни-производство эшмәкәрлеге дегидрирлау һәм хлорорганик синтезлау өсөн катализаторҙар эшләү, күп көкөртлө ҡуйы нефттәрҙе, битумлы тоҡомдар эшкәртеүҙең...

ҒАРИПОВА Таңсулпан Хизбулла ҡыҙы

ҒАРИПОВА Таңсулпан Хизбулла ҡыҙы (22.9.1947, БАССР‑ҙың Баймаҡ р‑ны Күсей а.), прозаик, драматург. БР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (2018). БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1994). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1986). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1973) ТТӘИ‑лә, 1975 й. алып Йылайыр р‑ны, Баймаҡ һәм Учалы ҡҡ. белем биреү учреждениеларында,...

ҒАРИПОВА Нинэль Фёдоровна

ҒАРИПОВА Нинэль Фёдоровна (13.11.1945, Өфө), пианист, педагог. Сәнғәт ғилеме д‑ры (2011), проф. (1995). РФ‑тың атҡ. юғары мәктәп хеҙм‑ре (1999), БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1993). Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1964; С.Ғ.Хәмиҙуллина класы), Гнесиндар ис. Муз.‑пед. ин‑тын (Мәскәү, 1969; В.П.Стародубровский класы)...

ҒАРИПОВ Фәүзи Ғарип улы

ҒАРИПОВ Фәүзи Ғарип улы (5.9. 1930, БАССР‑ҙың Мишкә р‑ны Мәүлит а. — 22.5.2008, Өфө), хужалыҡ эшмәкәре. Иҡтисад ф. канд. (2000). РСФСР‑ҙың атҡ. сауҙа хеҙм‑ре (1989), совет ҡулланыусылар кооперацияһы отличнигы (1977). Бөрө уҡытыусылар ин‑тын (1950), БДУ‑ны (1960), Свердловск Юғары партия мәктәбен (1971)...

ҒАРИПОВ Талмас Мәғсүм улы

  ҒАРИПОВ Талмас Мәғсүм улы (31.7.1928, Мәскәү ҡ. — 19.5.2022, Өфө ҡ.), тел белгесе. БР ФА-ның мөхбир ағзаһы (1991), филология фәндәре докторы (1974), профессор (1979). РФ‑тың (1992) һәм БАССР‑ҙың (1983) атҡаҙанған фән эшмәкәре, РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2003). МДУ‑ны...

ҒАРИПОВ Рим Мөхәрәм улы

ҒАРИПОВ Рим Мөхәрәм улы (8.9.1952, БАССР-ҙың Ҡыйғы р-ны Үрге Ҡыйғы а.), хирург. Мед. ф. д-ры (1997), проф. (1998). РФ-тың (2005) һәм БР-ҙың (1998) атҡ. табибы. Силәбе мед. ин-тын тамамлағандан һуң (1976) Ҡыйғы р-нында эшләй (1978 й. алып үҙәк район дауаханаһының баш табибы). 1986 й. башлап Өфөлә: 21-се...

ҒАРИПОВ Рәми Йәғәфәр улы

ҒАРИПОВ Рәми Йәғәфәр улы [12.2.1932, БАССР‑ҙың Үрге Ҡыйғы р‑ны Арҡауыл а. (БР‑ҙың Салауат р‑ны) — 20.2.1977, Өфө], шағир, тәржемәсе. БССР‑ҙың халыҡ шағиры (1992). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1960). М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1955) 1957 й. тиклем һәм 1962—67 йй. “Совет Башҡортостаны”...

ҒАРИПОВ Рауил Ҡасим улы

ҒАРИПОВ Рауил Ҡасим улы (15.3.1951, Свердловск ҡ.), тел белгесе. Филол. ф. д‑ры (2000), проф. (2000). БР-ҙың атҡ. мәғариф хеҙм-ре (2007), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2005), РФ-тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм-ре (2012). Свердловск пед. ин‑тын тамамлаған (1977). 1979 й. алып Бөрө пед. ин‑тында,...

ҒАРИПОВ Р. МУЗЕЙЫ

ҒАРИПОВ Р. МУЗЕЙЫ. Салауат р‑ны Арҡауыл а. урынлашҡан. 1989 й. Милли музей филиалы булараҡ ойошторола, 2002—2006 йй. Милли әҙәби музей филиалы. Әҙәби музей фондында 300‑ҙән ашыу һаҡлау берәмеге, ш. иҫ. Р.Й.Ғариповтың шәхси әйберҙәре, китаптары, “Һабантурғай йырҙары” (1964) һәм “Осоу” (1966) шиғырҙар...

ҒАРИПОВ Миңсадиҡ Ғариф улы

ҒАРИПОВ Миңсадиҡ Ғариф улы (16.2.1946, БАССР‑ҙың Тәтешле р‑ны Бәләкәй Бәлзүгә а. — 12.10.1998, Ижевск), рәссам. Проф. (1996). РСФСР-ҙың атҡ. рәссамы (1991), Удмурт Респ. халыҡ рәссамы (1996). РФ Рәссамдар союзы ағзаһы (1980). Удмурт пед. ин‑тын (Ижевск, 1967), Мәскәү полиграфия ин‑тын (1976; педагогтары...