Список материалов
ҺЕРКӘЛӘНЕҮ
ҺЕРКӘЛӘНЕҮ, һеркәне сәскәле үҫемлектәрҙә емешлек ауыҙына йәки яланғас орлоҡло үҫемлектәрҙә орлоҡ бөрөһөнә һеркәлектәрҙән күсереү. Һ. аталаныуға килтерә. Һ. 2 тибы...
ҺЕПЕРТКЕ ҮЛӘН
ҺЕПЕРТКЕ ҮЛӘН, с ы б ы ҡ с а (Kochia), алабута һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 15 төрө билдәле, Африкала һәм Төньяҡ Американың көнбайышында, Евразияның дала...
ҺЕҢРӘН, Илеш р‑нындағы ауыл
ҺЕҢРӘН, Илеш р‑нындағы ауыл, Ҡәҙер а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 30 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 137 км алыҫлыҡта Олойылға й. (Сөн й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан....
ҺЕҢРӘН, башҡорт ҡәбиләһе
ҺЕҢРӘН, башҡорт ҡәбиләһе. Ҡатай ырыу‑ҡәбилә берләшмәһе составына инә. Тамғаһы _\_ Этник яҡтан төрки ҡәбиләләргә һәм фин‑уғыр ҡәбиләләренә барып тоташа. 13—14 бб. ҡыпсаҡ...
ҺЕЛТЕЛЕ‑ЕР МЕТАЛДАРЫ
ҺЕЛТЕЛЕ‑ЕР МЕТАЛДАРЫ, Д.И. Менделеевтың периодик системаһындағы II төркөмдөң төп төркөмсәһенең химик элементтары: кальций, стронций, барий. Көмөш төҫлө, сүкелеүсән,...
ҺЕЛТЕЛЕ МЕТАЛДАР
ҺЕЛТЕЛЕ МЕТАЛДАР, Д.И. Менделеевтың периодик системаһындағы I төркөмдөң төп төркөмсәһенең химик элементтары: калий, литий, натрий, рубидий, франций, цезий. Көмөш төҫлө...
ҺЕЛӘҮҺЕН КИНЙИН
ҺЕЛӘҮҺЕН КИНЙИН, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Нуғай даруғаһының Бошман‑Ҡыпсаҡ улусы башҡорто. Кинйә Арыҫлановтың улы. Ихтилалға...
ҺЕЛӘҮҺЕН
ҺЕЛӘҮҺЕН (Felis lynx), йыртҡыстар отрядының бесәй һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған имеҙеүсе. Евразияла һәм Төньяҡ Америкала таралған. Кәүҙә оҙонлоғо 82—107 см, ауырлығы 8—17 кг...
ҺЕЙҘЕК ТАШЫ АУЫРЫУЫ
ҺЕЙҘЕК ТАШЫ АУЫРЫУЫ, у р о л и т и а з, кеше һәм хайуандарҙың бәүел бүлеп сығарыу системаһында конкременттар барлыҡҡа килеүенә бәйле ауырыу.
Кешенең Һ.т.а. Ауырыу башланыуына...
ҺӘҮЕРТАШТАР
ҺӘҮЕРТАШТАР, метаморфик тау тоҡомдары. Һ. минераль составы төрлө, кварц, слюдалар, хлорит, амфиболдар, тальк, карбонаттар өҫтөнлөк итә. Саф Һ. (башланғыс метаморфизмдың...
ҺӘҮБӘНОВА Рәхимә Ғилметдин ҡыҙы
ҺӘҮБӘНОВА Рәхимә Ғилметдин ҡыҙы [9.11.1914, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Ҡыҙылъяр а. (БР‑ҙың Нуриман р‑ны) — 16.7.2002, Өфө], актриса. БАССР‑ҙың халыҡ (1970) һәм атҡ. (1954) артисы. Театр...
ҺӘҮБӘН, эпос геройы
ҺӘҮБӘН, “Аҡбуҙат” эпосының төп геройы. Үҙенең ҡарт олатаһы Урал батырҙың данлы эштәрен дауам итеүсе, кеше бәхете, соц. дөрөҫлөк өсөн көрәшеүсе булып сығыш яһай. Атаһы...
ҺӘҮӘҪКӘР КИНО
ҺӘҮӘҪКӘР КИНО, үҙешмәкәр сәнғәттөрө. Башҡортостанда 20 б. 50‑се йй. барлыҡҡа килә. Тәүге үҙешмәкәр киностудия 1957 й. Гагарин Ю.А. исемендәге мәҙәниәт, фән һәм техника йорто...
ҺӘҮӘҪКӘР ЙҮГЕРЕҮСЕЛӘР КЛУБТАРЫ
ҺӘҮӘҪКӘР ЙҮГЕРЕҮСЕЛӘР КЛУБТАРЫ, йәмәғәт ойошмалары. Эшмәкәрлегенең төп йүнәлештәре: сәләмәт йәшәү рәүешен, һауыҡтырыусы йүгереүҙе пропагандалау, ярыштар һәм киң...
ҺӘҮӘНӘК МЕТАМОРФИК КОМПЛЕКСЫ
ҺӘҮӘНӘК МЕТАМОРФИК КОМПЛЕКСЫ, урындағы стратиграфик бүлексә. Д.Г.Ожиганов тарафынан айырып күрһәтелә, аҫҡы (үткәл, ҡурташ, тупарғас, мазарин һәм уҡшыҡ‑әрүәк свиталары)...
ҺӘҮӘЛӘЙ, Тәтешле р‑нындағы ауыл
ҺӘҮӘЛӘЙ, Тәтешле р‑нындағы ауыл, Аҡбулат а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 52 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 62 км алыҫлыҡта Варзы й. (Тере Танып й. ҡушылдығы)...
ҺӘҮӘЛӘЙ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл
ҺӘҮӘЛӘЙ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл, Һәүәләй а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 19 км һәм Ибраһим т. юл ст. Көнс. табан 3 км алыҫлыҡта Ҡыҙылғы й. (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан....
ҺӘРГӘЙ, Мәләүез р‑нындағы ауыл
ҺӘРГӘЙ, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Нөгөш а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Мәләүез т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 46 км алыҫлыҡта Нөгөш һыуһаҡлағысы буйында, Башҡортостан милли паркы...
ҺӘМӘН, Баймаҡ р‑нындағы ауыл
ҺӘМӘН, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Билал а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 68 км һәм Сибай т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 107 км алыҫлыҡта Һаҡмар й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. —...
ҺӘЛӘҮЕК, йылға
ҺӘЛӘҮЕК, йылға, Ағиҙел й. уң ҡушылдығы. Ишембай р‑ны Әсеялан а. төньяҡ‑көнсығышҡа табан 5 км алыҫлыҡта башлана. Шул уҡ район буйлап көнсығыштан көнбайышҡа ҡарай аға,...
