Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ЭШҺЕҘЛЕК

ЭШҺЕҘЛЕК, иҡт. әүҙем халыҡтың бер өлөшөнөң хужалыҡ эшмәкәрлегендә мәшғүл булмауы. Тәбиғи (ҡулайлы эш урынын эҙләү м‑н бәйле), ҡабатланған (производствоның иҡт. үҫеше...

ЭШСЕЛӘР ФАКУЛЬТЕТТАРЫ

ЭШСЕЛӘР ФАКУЛЬТЕТТАРЫ, СССР‑ҙа 1920—30 йй. эшсе йәштәрҙе вуздарға инеүгә әҙерләү өсөн дөйөм белем биргән уҡыу йорттары (йәки уларҙың бүлексәләре). 1920 й. 17 сент. ҡабул ителгән...

ЭШСЕЛӘР СИНЫФЫ

ЭШСЕЛӘР СИНЫФЫ, п р о л е т а р и а т, индустриаль йәмғиәттең башлыса физик хеҙмәт м‑н мәшғүл булған ялланма эшселәрҙе үҙ эсенә алған соц. төркөмө. Башҡортостанда Э.с....

ЭШСЕ ЙӘШТӘР МӘКТӘПТӘРЕ

ЭШСЕ ЙӘШТӘР МӘКТӘПТӘРЕ, СССР‑ҙа производствонан айырылмайынса уҡыу өсөн дөйөм белем биреү йорттары. СССР ХКС‑ының “Предприятиеларҙа эшләгән үҫмерҙәрҙе уҡытыу тураһында”...

ЭШҠЫУАРЛЫҠ ЭШМӘКӘРЛЕГЕ

ЭШҠЫУАРЛЫҠ ЭШМӘКӘРЛЕГЕ, э ш ҡ ы у а р л ы ҡ, граждандарҙың һәм уларҙың берләшмәләренең милек яуаплылығы аҫтында алып барылған һәм табыш йәки шәхси килем алыуға йүнәлтелгән...

ЭШҠЫУАР ҠАТЫН‑ҠЫҘҘАР АССОЦИАЦИЯҺЫ

ЭШҠЫУАР ҠАТЫН‑ҠЫҘҘАР АССОЦИАЦИЯҺЫ, БР‑ҙың йәмәғәт ойошмаһы, эшҡыуар ҡатын‑ҡыҙҙарға төрлө яҡлап ярҙам күрһәтеү маҡсатында ойошторола. Өфөлә урынлашҡан. 1992 й. асыла....

ЭШКӘРТЕҮ СӘНӘҒӘТЕ

ЭШКӘРТЕҮ СӘНӘҒӘТЕ, сәнәғәт һәм а.х. сеймалын эшкәртеү м‑н шөғөлләнгән сәнәғәт тармаҡтары йыйылмаһы. Башҡортостандың Э.с. яғыулыҡ сәнәғәте (күмер һәм нефть сығарыу...

ЭШЕРИХИОЗ

ЭШЕРИХИОЗ, колибактериоз, бөтә төр йәш а.х. малдарының һәм ҡиммәтле тиреле йәнлектәрҙең киҫкен инфекцион ауырыуы, йәшәүенең тәүге көндәрендә барлыҡҡа килә һәм башлыса...

ЭШ ХАҠЫ

ЭШ ХАҠЫ, милли килемдең аҡсалата формала билдәләнгән өлөшө, ул һәр бер хеҙм‑р тарафынан сарыф ителгән хеҙмәт күләме һәм сифаты б‑са бүленә, шәхси маҡсатта ҡулланыла;...

ЭШ ЙЫЛҠЫСЫЛЫҒЫ

ЭШ ЙЫЛҠЫСЫЛЫҒЫ, аттарҙы а.х. һәм транспорт (ҡара: Артмаҡлы‑менге транспорт, Егеүле транспорт) эштәрендә (еккелә, эйәр һәм йөк аҫтында) һ.б. файҙаланыу м‑н бәйле булған...

ЭХИНОКОККОЗ

ЭХИНОКОККОЗ, кеше һәм хайуандарҙың паразитар ауырыуы, Taeniidae ғаиләһе Echinococcus затына ҡараған таҫма ҡорттар ҡарышлауыҡтары тыуҙыра; паренхиматоз ағзаларҙың зарарланыуы...

ЭФИРҘАР

ЭФИРҘАР, кислородлы органик берләшмәләр. Ябай (молекулаларҙа 2 углеводород радикалы кислород атомы м‑н бәйләнгән) һәм ҡатмарлы (минераль йәки карбон кислоталарында...

ЭФИР МАЙҘАРЫ

ЭФИР МАЙҘАРЫ, эфир майлы үҫемлектәр тарафынан бүлеп сығарылған осоусан органик берләшмәләр (ирекле хәлдә йәки гликозидтар рәүешендә) ҡатышмаһы. Төп компоненттары...

ЭФЕМЕРОИДТАР

ЭФЕМЕРОИДТАР (гр. ephemeros — бер көнлөк һәм eidos — төр), яҙ көнө ҡыҫҡа ваҡыт эсендә вегетирлаусы һәм йылдың күпселек өлөшөндә тынлыҡ хәлендә булыусы күп йыллыҡ үләндәр. Йәй...

ЭФЕМЕРҘАР

ЭФЕМЕРҘАР (гр. ephēmeros — бер көнлөк), йәшәү циклы ҡыҫҡа (2— 6 аҙна) булған бер йыллыҡ үҫемлектәр. Дымлы осорҙа үҫешә, йылдың ҡалған ваҡытында орлоҡтар рәүешендә һаҡлана....

ЭФЕДРА

ЭФЕДРА, ҡ ы ҙ ы л с а (Ephedra), эфедра һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Евразияның, Төньяҡ Африканың, Үҙәк һәм Көньяҡ Американың дала, урман‑дала, сүл һәм тау...

Этюды Нестерова

Один из многочисленных этюдов, выполненных молодым Нестеровым в пору обучения живописи. В то время он проживал на Урале, в Уфе.

ЭТТӘР

ЭТТӘР (Canidae), йыртҡыстар отрядына ҡараған имеҙеүселәр ғаиләһе. 10‑дан ашыу заты, 30‑ҙан ашыу төрө билдәле. Антарктиданан тыш бөтә Ер шары буйлап таралған. Баш­ҡортостанда...

ЭТТАБАН

ЭТТАБАН, м а н ж е т к а (Alchemilla), роза һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 350 төрө билдәле, Евразияның, Төньяҡ Американың уртаса бүлкәттәрендә һәм Африка...

ЭТОЛОГИЯ

ЭТОЛОГИЯ (гр. еthos — йола, ғәҙәт, характер һәм ...логия), хайуан, кеше һәм уларҙың төркөмдәре ҡылығының биол. нигеҙҙәре т‑да фән. Фаунаны рациональ файҙаланыу һәм уны һаҡлау...