Список материалов
ЙӘКШӘМБЕ МӘКТӘПТӘРЕ
ЙӘКШӘМБЕ МӘКТӘПТӘРЕ, эшләүсе үҫмерҙәр һәм өлкәндәр өсөн уҡыу йорттары; индивидуаль белем биреүҙе ойоштороу формаһы. Конфессиональ һәм дөйөм белем биреүсегә бүленәләр. Конфессиональ Й.м. (христиандарҙа — Й.м., мосолмандарҙа — йома, йәһүдтәрҙә — шәмбе) маҡсаты — дини‑әхлаҡи тәрбиә биреү, төп дини ҡағиҙә...
ИШЕМОВА Роза Ғакил ҡыҙы
ИШЕМОВА Роза Ғакил ҡыҙы (1.1.1939, БАССР‑ҙың Баймаҡ р‑ны Йомаш а.), педагог‑методист. Пед. ф. канд. (1988). БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1986), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1980). БДУ‑ны тамамлаған (1963). 1964 й. алып Өфөнөң 91‑се, 20‑се урта мәктәптәре уҡытыусыһы. 1973—2003 йй. Милли мәғариф...
ИШЕМҒОЛОВ Сиражетдин Нуретдин улы
ИШЕМҒОЛОВ Сиражетдин Нуретдин улы (20.8.1917, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Асҡар‑Ҡолтай а., хәҙ. Ырымбур өлк. Ҡыуандыҡ р‑ны Асҡар а., — 20.11.2004, Өфө, тыуған ауылында ерләнгән), педагог. РСФСР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1963). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Д.Н.Ишемғоловтың ағаһы. Орск пед. ин‑тын тамамлаған...
ИШЕМБАЙ НЕФТЬ КОЛЛЕДЖЫ
ИШЕМБАЙ НЕФТЬ КОЛЛЕДЖЫ, 1932 й. Стәрлетамаҡ ҡалаһында Көнсығыш нефть техникумы булараҡ асыла. 1942 й. Ишембай ҡ. күсерелә, 1958 й. алып Ишембай киске техникумы, 1966 й. — нефть техникумы, 1993 й. хәҙ. статусын ала. Уҡытыу көндөҙгө, киске һәм ситтән тороп уҡыу бүлектәрендә мәғлүмәт эшкәртеүҙең һәм идара...
ИҪКЕ ТУЙМАЗЫ УРТА МӘКТӘБЕ
ИҪКЕ ТУЙМАЗЫ УРТА МӘКТӘБЕ, Туймазы р‑ны. Иҫке Туймазы а. урынлашҡан. 1918 й. мәктәп базаһында 1‑се баҫҡыс мәктәп булараҡ нигеҙ һалына, 1927 й. алып башланғыс, 1940 й. — тулы булмаған урта мәктәп, 1963 й. хәҙ. статусын ала. Компьютер класы, китапханаһы, хәрби һәм хеҙмәт даны музейы, слесарлыҡ, ағас эше...
ИҪКЕ ҠОРОС УРТА МӘКТӘБЕ
ИҪКЕ ҠОРОС УРТА МӘКТӘБЕ, Баҡалы р‑ны. 1870 й. 1 класлы урыҫ-татар ир балалар уч‑щеһы булараҡ асыла, 1918 й. алып 1‑се баҫҡыс мәктәп, 1930 й. — колхоз йәштәре мәктәбе, 1934 й. — тулы булмаған урта мәктәп, 1937 й. хәҙ. статусын ала. Компьютер класы, медиатекаһы, йыйылыштар һәм спорт залдары, уҡыу оҫтаханаһы,...
ИҪКЕ БАЛТАС УРТА МӘКТӘБЕ №1
ИҪКЕ БАЛТАС УРТА МӘКТӘБЕ №1, Балтас районы. 1898 й. земство мәктәбе булараҡ асыла, 1919 й. алып 1‑се баҫҡыс мәктәп, 1928 й. — крәҫтиән йәштәре мәктәбе, 1930 й. — колхоз йәштәре мәктәбе, 1935 й. хәҙ. статусын ала, 2001 й. хәҙ. исемен йөрөтә. 2 компьютер класы, 2 линга- фон кабинеты, интернаты, ағас эше,...
ИСМӘҒИЛЕВ Ришат Сәлих улы
ИСМӘҒИЛЕВ Ришат Сәлих улы [15.4.1920, АСБР‑ҙың Көҙәй кантоны Нимесләр а. (БР‑ҙың Нуриман районы) — 3.9.2020, шул уҡ райондың Байгилде а.], педагог. РСФСР мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы (1959), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1960). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев исемендәге Башҡ. педагогия...
ИСЛАМҒОЛОВА Ынйы Әхмәт ҡыҙы
ИСЛАМҒОЛОВА Ынйы Әхмәт ҡыҙы (12.9.1935, Ырымбур өлк. Сабаҡлы а.), педагог-методист. РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1972). Ырымбур пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1958) Ырымбур өлк. Хәлил р‑ны Әптерәш тулы булмаған урта мәктәбе уҡытыусыһы, 1960 й. алып Хәйбулла р‑ны Аҡъяр урта мәктәбенең дир. урынбаҫары,...
ИСҠУЖИН Мөхәмәтғәле Ғәли улы
ИСҠУЖИН Мөхәмәтғәле Ғәли улы (23.3.1927, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Урта Мотал а. — 22.2.2000, Өфө), педагог, йәмәғәт эшмәкәре. БР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1995). Үзбәк ун‑тын (Сәмәрҡәнд ҡ., 1954) тамамлаған. 1960 й. алып 1‑се Башҡ. респ. мәктәп‑интернаты уҡытыусыһы, 1961 й. — “Кабель” КБ инженер‑конструкторы,...
ИСКӘНДӘРОВА Хәнифә Сиражи ҡыҙы
ИСКӘНДӘРОВА Хәнифә Сиражи ҡыҙы [20.3.1928, БАССР‑ҙың Мәсәғүт кантоны Яхъя а. (БР‑ҙың Салауат районы) — 4.9.2020, шул уҡ райондың Арҡауыл а.], педагог. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1968). СССР‑ҙың халыҡ уҡытыусыһы (1982), РСФСР мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы (1967). Өфө уҡытыусылар институтын (1949),...
ИСКӘНДӘРОВ Рим Сәйетбаттал улы
ИСКӘНДӘРОВ Рим Сәйетбаттал улы (28.2.1931, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Бишауыл-Уңғар а.), педагог. Филол. ф. канд. (1980). РФ (1993) һәм БАССР (1982) мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы, СССР‑ҙың мәғариф отличнигы (1980), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1977). Стәрлетамаҡ пед. ин‑тын (1957), БДУ‑ны (1965)...
ИЛЬМИНСКИЙ Николай Иванович
ИЛЬМИНСКИЙ Николай Иванович (23.4.1822, Пенза ҡ. – 27.12.1891, Ҡазан), педагог-миссионер, шәрҡиәтсе. Император С.‑Петербург ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1870). Ҡазан дини акад. тамамлағандан һуң (1846) шунда уҡ уҡыта. 1851 й. алып Мысырҙа, Фәләстанда, Сүриәлә ислам һәм ғәрәп телен өйрәнә. 1854—58 һәм 1863—70 йй....
ИҠТИСАД ЛИЦЕЙ-ИНТЕРНАТЫ
ИҠТИСАД ЛИЦЕЙ-ИНТЕРНАТЫ, 1996 й. Өфөлә 28‑се һөнәрселек училищеһы базаһында Респ. иҡтисад-лицей интернаты булараҡ асыла. 6‑сы класты тамамлаған уҡыусылар ҡабул ителә. Малайҙар һәм ҡыҙҙар айырым уҡытыла. Профилле уҡытыу физика-матем., соц.‑иҡтисад йүнәлештәрендә алып барыла. 3 компьютер класы, 2 китапханаһы,...
ИКЕНСЕ КЛАСЛЫ УҠЫТЫУСЫЛАР МӘКТӘПТӘРЕ
ИКЕНСЕ КЛАСЛЫ УҠЫТЫУСЫЛАР МӘКТӘПТӘРЕ, православие идаралығына ҡараған грамота мәктәптәренә уҡытыусылар әҙерләү өсөн Рәсәйҙәге урта пед. уҡыу йорттары. 1895 й. ойошторолалар. Икенсе класлы уҡытыусылар мәктәптәре т‑дағы положениеға (1902) ярашлы эшләйҙәр. Изге Синод ҡарамағында булалар һәм уның аҡсаһы...
ИГЛИН УРТА МӘКТӘБЕ №1
ИГЛИН УРТА МӘКТӘБЕ №1, Иглин р‑ны. 1861 й. сиркәү‑мәхәллә мәктәбе булараҡ асыла, 1919—23 йй. һәм 1925 й. 1‑се баҫҡыс, 1924 й. һәм 1926 й. алып 2‑се баҫҡыс (7 йыллыҡ) мәктәп, 1934 й. 1‑се тулы булмаған урта мәктәп, 1935 й. башлап өлгөлө урта мәктәп, 1937 й. хәҙ. исемен һәм статусын йөрөтә. Йорт хужалығы...
ЗЕМСТВО МӘКТӘПТӘРЕ
ЗЕМСТВО МӘКТӘПТӘРЕ, башланғыс халыҡ училищелары, башланғыс дөйөм белем биреү уҡыу йорттары. “Губерна һәм өйәҙ земство учреждениелары тураһында положение” б‑са ойошторола (1864). Халыҡ мәғарифы министрлығы ҡарамағында була. Башлыса ауыл ерендә асылалар, земстволар һәм айырым кешеләр аҡсаһына тотолалар....
ЗАЛЕЖСКИЙ Андрей Александрович
ЗАЛЕЖСКИЙ Андрей Александрович (1825, Тубыл губ. – 15.12.1887, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Еҙем а., хәҙ. БР‑ҙың Архангел р‑ны Ҡыҙыл Еҙем а., Өфөлә ерләнгән), педагог. Действительный статский советник (1874). Ҡазан ун‑тын тамамлағандан һуң (1850) Пермь ирҙәр гимназияһы уҡытыусыһы, 1861 й. алып инспекторы,...
ЗАКИРЙӘНОВ Кәбир Закирйән улы
ЗАКИРЙӘНОВ Кәбир Закирйән улы [10.4.1931, БАССР‑ҙың Үрге Ҡыйғы р‑ны Йыланлы а. (БР‑ҙың Ҡыйғы р‑ны)], тел белгесе, педагог-методист. Пед. ф. д‑ры (1979), проф. (1981). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1981), РФ‑тың атҡ. юғары мәктәп хеҙм‑ре (2007), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1973), СССР-ҙың юғары...
ЗАЙЛАЛОВА Сажиҙә Хәмәҙийәр ҡыҙы
ЗАЙЛАЛОВА Сажиҙә Хәмәҙийәр ҡыҙы [1.11.1919, Өфө өйәҙе Өфө губ. Баштирмә а. (БР‑ҙың Благовар р‑ны) — 26.11.2005, Өфө], педагог‑методист. БАССР мәктәбенең атҡ. уҡытыусыһы (1962). К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлаған (1950). 1936 й. алып Шишмә р‑ны Ябалаҡлы тулы булмаған урта мәктәбе уҡытыусыһы,...
