Список материалов

ЯПОНИЯ
ЯПОНИЯ, Көнсығыш Азиялағы утрауҙа урынлашҡан дәүләт. Майҙаны — 372,8 мең км2. Баш ҡалаһы — Токио. Дәүләт башлығы — император. Халҡы — 126,9 млн кеше (2016): 98,5%‑ы — япондар....

ЭСТОНИЯ
ЭСТОНИЯ, Эстон Республикаһы, Көнсығыш Европала, Балтик буйында урынлашҡан дәүләт. Майҙаны — 43,5 мең км2. Баш ҡалаһы — Таллин. Дәүләт башлығы — президент. Халҡы — 1,3 млн...

ЭКОЛОГИЯ СӘЙӘСӘТЕ
ЭКОЛОГИЯ СӘЙӘСӘТЕ, дәүләттең тотороҡло үҫешен, халыҡтың тормош сифатын һәм һаулығын яҡшыртыу, биологик төрлөлөктө һаҡлауҙы тәьмин итеү маҡсатында тирә‑яҡ мөхиттең...

ҺУҒЫШ, ХЕҘМӘТ, ҠОРАЛЛЫ КӨСТӘР ҺӘМ ХОҠУҠ ҺАҠЛАУ ОРГАНДАРЫ ВЕТЕРАНДАРЫ (ПЕНСИОНЕРҘАРЫ) ОЙОШМАҺЫ
ҺУҒЫШ, ХЕҘМӘТ, ҠОРАЛЛЫ КӨСТӘР ҺӘМ ХОҠУҠ ҺАҠЛАУ ОРГАНДАРЫ ВЕТЕРАНДАРЫ (ПЕНСИОНЕРҘАРЫ) ОЙОШМАҺЫ, 1987 й. Өфөлә Башҡ‑н респ. Һуғыш, хеҙмәт, Ҡораллы көстәр һәм хоҡуҡ һаҡлау...

ҺИНДОСТАН
ҺИНДОСТАН, Һиндостан Республикаһы, Һиндостан ярымутрауындағы Көньяҡ Азия дәүләте. Майҙаны — 3,3 млн км2. Баш ҡалаһы — Дели. Дәүләт башлығы — президент. Халҡы — 1220,2 млн...

ҺАЛЫМ ПОЛИЦИЯҺЫ
ҺАЛЫМ ПОЛИЦИЯҺЫ, РФ хоҡуҡ һаҡлау органдарының бер төрө. РФ ҡануниәте акттарына ярашлы 1992 й. РФ Дәүләт һалым инспекцияһы эргәһендә БР б‑са Һалым тикшереүе идаралығы...

ҺАЙЛАУ СИСТЕМАҺЫ
ҺАЙЛАУ СИСТЕМАҺЫ, дәүләт сәйәси системаһы элементы, граждандарҙың һайлауға һәм һайланыуға хоҡуғын; һайлауҙарҙы ойоштороу һәм үткәреү тәртибен, тауыш биреү һөҙөмтәләрен...

ХОЛОҠ ТӨҘӘТЕҮ УЧРЕЖДЕНИЕЛАРЫ
ХОЛОҠ ТӨҘӘТЕҮ УЧРЕЖДЕНИЕЛАРЫ, РФ енәйәт-башҡарыу системаһында иректән мәхрүм итеү рәүешендә язалауҙы башҡарған учреждениелар. Х.т.у. дөйөм, ҡаты һәм махсус режимдарҙағы...

ХЕҘМӘТ ГЕРОЙЫ
ХЕҘМӘТ ГЕРОЙЫ, РСФСР-ҙа һәм СССР-ҙа 1918—38 йй. хеҙмәт ҡаҙаныштары өсөн бирелгән почётлы исем. Тәүҙә пр-тие коллективтары, 1921 й. алып эшселәр йыйылышы тәҡдиме м-н губ. профсоюздар...

ФРАНЦИЯ
ФРАНЦИЯ, Ф р а н ц и я Р е с п у б л и к а һ ы, Көнбайыш Европалағы дәүләт. Майҙаны — 551,5 мең км2. Баш ҡалаһы — Париж. Дәүләт башлығы — президент. Халҡы — 66,4 млн кеше (2014), 94%‑ы...

ФИНЛЯНДИЯ
ФИНЛЯНДИЯ, Ф и н л я н д и я Р е с п у б л и к а һ ы, Европаның төньяғындағы дәүләт. Майҙаны — 338,1 мең км2. Баш ҡалаһы — Хельсинки. Дәүләт башлығы — президент. Халҡы — 5,4 млн...

ФЕДЕРАЦИЯ СОВЕТЫ
ФЕДЕРАЦИЯ СОВЕТЫ, РФ Федераль Йыйылышының юғары палатаһы. “Рәсәй Федерацияһында этаплап үткәрелгән конституцион реформа тураһында”ғы указға ярашлы ойошторолған...

ФЕДЕРАЦИЯ
ФЕДЕРАЦИЯ (лат. foederatio — берлек), сәйәси‑терр. һәм милли дәүләт ҡоролошо формаһы. Сәйәси яҡтан үҙ аллы субъекттарҙан (штат, ер, округ, край, республика, өлкәләр һ.б.) торған...

ФЕДЕРАЛИЗМ
ФЕДЕРАЛИЗМ (фр. fédéralisme), дәүләтте терр‑я б‑са ойоштороу формаһы (ҡара: Федерация); РФ‑та дәүләт ҡоролошоноң нигеҙе; федератив дәүләт яҡлы булған сәйәси хәрәкәт. Ф....

УЛУС СУДЫ
УЛУС СУДЫ, 1861—1917 йй. Рәсәйҙә крәҫтиән суды органы. Башҡортостанда “Башҡорттар тураһында положение”ға ярашлы булдырылған. “Улус суды тураһында ваҡытлы ҡағиҙәләр”гә...

ТЫНЫСЛЫҠТЫ ҺАҠЛАУ КОМИТЕТЫ
ТЫНЫСЛЫҠТЫ ҺАҠЛАУ КОМИТЕТЫ, халыҡтар араһында тыныслыҡты, теләктәшлекте һаҡлауға булышлыҡ итеү, дуҫлыҡты һәм хеҙмәттәшлекте нығытыу маҡсаты м‑н респ. йәмәғәтселеге...

ТЫНЫСЛЫҠ ФОНДЫ
ТЫНЫСЛЫҠ ФОНДЫ, тыныслыҡты һаҡлар һәм халыҡ‑ара бәйләнештәрҙе нығытыр өсөн төҙөлгән Башҡ. респ. йәмәғәт ойошмаһы. Өфөлә 1972—98 йй. эшләгән. Рәсәй Т.ф. бүлексәһе булған,...

ТҮБӘНГЕ НОВГОРОД ӨЛКӘҺЕ
ТҮБӘНГЕ НОВГОРОД ӨЛКӘҺЕ, РФ субъекты. Көнсығыш Европа тигеҙлегенең үҙәк өлөшөндә урынлашҡан. Кострома, Киров өлк., Марий Эл, Сыуашстан һәм Мордовия респ., Рязань, Владимир...

ТРЕТЕЙ СУДТАРЫ
ТРЕТЕЙ СУДТАРЫ, ике яҡтың килешеүе нигеҙендә гражданлыҡ хоҡуғы б‑са бәхәстәрҙе хәл иткән дәүләткә ҡарамаған органдар. Даими эшләгән (сауҙа палаталары, биржалар, эшҡыуарҙар...

ТӨХВӘТУЛЛИНА Клара Ғабдрахман ҡыҙы
ТӨХВӘТУЛЛИНА Клара Ғабдрахман ҡыҙы (7.3.1931, Мәскәү — 9.11. 2016, Өфө), совет партия-дәүләт эшмәкәре. Харьков пед. ин‑тын (1953), КПСС ҮК эргәһендәге Юғары партия мәктәбен (Мәскәү,...