Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

ЙОҠА ҠАТЛАМЛЫ ТУПРАҠ

Просмотров: 1358

ЙОҠА ҠАТЛАМЛЫ ТУПРАҠ, йырғыланған рельефлы райондарҙа барлыҡҡа килгән тупраҡ төркөмө. Тупраҡ профиленең ҡыҫҡартылғанлығы һәм горизонттар йыйылмаһының тулы булмауы, серетмә запасының түбән, ҡырсынташлы, ташлы булыуы м‑н билдәләнә. Антропоген йөкләнешкә тотороҡһоҙ, деградацияға тиҙ бирелә (ҡара: Тупраҡтың боҙолоуы). Башҡортостанда тупраҡ профиленең ҡеүәте б‑са — примитив органоген‑ҡырсынташлы (10 см тиклем), өлгөрөп етмәгән ташлы (15—20 см) һәм тулыһынса өлгөрөп етмәгән (20—40 см), фитоценозға бәйле урман һәм ҡара тупраҡ тибындағы тулыһынса өлгөрөп етмәгән тупраҡтар айырыла. БР‑ҙа Й.ҡ.т. дөйөм майҙаны 1,6 млн га тәшкил итә. Башлыса тау алды райондарында һәм тауурман зонаһында таралған. Һирәк осраҡта а.х. көтөүлектәр сифатында ҡулланыла.

Әҙәб.: Богомолов Д.В. Почвы Башкирской АССР. М., 1954; Мукатанов А.Х., Харисов М.К. Введение в экологию землепользования Башкирского Зауралья. Уфа, 1996; Мукатанов А.Х., Чанышев И.О. Почвенный дом. Уфа, 2006.

Ә.Х.Моҡатанов

Тәрж. Г.А.Миһранова

Дата публикации: 10.10.2019
Дата последнего обновления публикации: 17.10.2019
Связанные темы рубрикатора: