Список материалов
МЕТАЛЛ КОНСТРУКЦИЯЛАР
МЕТАЛЛ КОНСТРУКЦИЯЛАР, металдарҙан (формалы һәм табаҡлы) яһалған терәк һәм кәртәләй торған төҙөлөш конструкциялары. Файҙаланылған материалдарына ҡарап — ҡорос һәм...
МЕТАЛЛ ҠЫРҠЫУ СТАНОГЫ
МЕТАЛЛ ҠЫРҠЫУ СТАНОГЫ, әҙерләмәләрҙе металл ҡырҡҡыс инструмент ярҙамында юныу юлы м‑н үлсәмләп эшкәртеү машинаһы. Эшкәртеү, ҡулланылған ҡырҡҡыс инструменттың төрө...
МЕТАЛЛ ТӨҘӨЛӨШӨ
МЕТАЛЛ ТӨҘӨЛӨШӨ, айырым кристаллиттарҙың кристалл рәшәткәһе ориентацияларының өлгө күсәрҙәренә ҡарата законлы рәүештә бүленеүе. М.т. аксиаль, конус һәм сикләнгән...
МЕТАЛЛ ЭШКӘРТЕҮ
МЕТАЛЛ ЭШКӘРТЕҮ, металдарҙы әҙер изделие килеп сыҡҡанға тиклем эшкәртеү һәм яңынан эшкәртеү ысулдары. Эшкәртелә торған металға тәьҫир итеү төрөнә ҡарап металдарҙы...
МЕТАЛЛОФИЗИКА
МЕТАЛЛОФИЗИКА, физиканың металл һәм иретмәләрҙең структураһын, уларҙа барған процестарҙы, физик һәм химик үҙенсәлектәрен өйрәнгән бүлеге. М. ҡаты есемдәр физикаһы...
МЕТЕОРҘАР
МЕТЕОРҘАР (гр. meteјōros — һауала кәйелеп осҡан), йыһан матдәһе өлөшсәләре Ер атмосфераһының өҫкө ҡатламдарына ингәндә күҙәтелгән күренеш. Метеор есеменең атмосфера м‑н...
МЕТЕОРИТТАР
МЕТЕОРИТТАР, йыһан арауығынан Ер өҫтөнә килеп төшкән есемдәр. М. — Ерҙең атмосфераһында тулыһынса янып бөтмәгән метеор ҡалдыҡтары. 3 төп класҡа бүленә: тимер (сидериттар),...
МЕТЕОРОЛОГИЯ СТАНЦИЯҺЫ
МЕТЕОРОЛОГИЯ СТАНЦИЯҺЫ, гидрометеорология хеҙмәтенең атмосфераның Ер йөҙө м‑н тәьҫир итешеүе ваҡытында унда барған физик процестарҙың торошон һәм үҙгәреүен билдәләү...
МЕТРОЛОГИЯ
МЕТРОЛОГИЯ (гр. meјtron — үлсәү һәм …логия), үлсәүҙәр, уларҙың берҙәмлеген тәьмин итеү ысулдары һәм саралары, талап ителгән теүәллеккә өлгәшеү алымдары т‑дағы фән. 3 бүлекте...
МЕХАНИКА
МЕХАНИКА (гр. mēhanikēј — машиналар эшләү‑етештереү оҫталығы), матди есемдәрҙең механик хәрәкәт итеүе һәм төрлө физик ҡырҙар м‑н тәьҫир итешеүе т‑дағы фән. Механик хәрәкәт...
МИКРОПРОЦЕССОР
МИКРОПРОЦЕССОР, бер йәки бер нисә ҙур интеграль схема рәүешендәге үҙ аллы йәки электрон хисаплау машинаһы составына ингән мәғлүмәт эшкәртеү һәм тапшырыу ҡоролмаһы....
МИКРОРОБОТОТЕХНИКА
МИКРОРОБОТОТЕХНИКА, фән һәм техниканың микророботтар конБструкцияларын тикшереү, улар м‑н идара итеү өсөн ярҙамсы технологик ҡорамалдарҙы, ҡоролмаларҙы һәм алгоритмдарҙы...
МИКРОСКОП
МИКРОСКОП (микро... һәм гр. skopeјо — ҡарайым), ябай күҙгә күренмәгән объекттарҙың ҙурайтылған һүрәтләнешен алыу өсөн тәғәйенләнгән прибор. Микрообъекттарҙың формаһын,...
МИКРОЭЛЕКТРОНИКА
МИКРОЭЛЕКТРОНИКА, электрониканың микроминиатюр электрон ҡоролмалар төҙөү м‑н шөғөлләнгән өлкәһе. М. 20 б. 2‑се ярт. ҡаты есем физикаһы өлкәһендәге фундаменталь фән...
МИХАЙЛОВ Валерий Германович
МИХАЙЛОВ Валерий Германович (25.11.1958, Өфө), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1999), проф. (2002). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1985) шунда уҡ, 2012 й. алып “РН‑УфаНИПИнефть”тә, бер...
МИХАЙЛОВ Валерий Иванович
МИХАЙЛОВ Валерий Иванович (29.10.1954, Бәләбәй ҡ.), инженер‑конструктор. ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1982) ӨМЭПБ‑ла эшләй. 1991 й. алып ИПТЭР‑ҙа (2001 й. башлап проекттар б‑са баш...
МОЛЕКУЛЯР МОДЕЛДӘР ЯҺАУ
МОЛЕКУЛЯР МОДЕЛДӘР ЯҺАУ, молекуляр объекттарҙы уларҙың моделдәрен төҙөү һәм өйрәнеү юлы м‑н бирелгән үҙенсәлектәре булған матдәләрҙе алыу маҡсатында тикшереү ысулы....
МОЛЕКУЛЯР ФИЗИКА
МОЛЕКУЛЯР ФИЗИКА, физика‑ ның төрлө агрегат хәлдәге есемдәрҙең физик үҙенсәлектәрен уларҙың микроскопик (молекуляр) төҙөлөшөн тикшереү нигеҙендә өйрәнә торған бүлеге....
МӨЛӨКОВ Радик Рафиҡ улы
МӨЛӨКОВ Радик Рафиҡ улы (2.5.1951, БАССР‑ҙың Шишмә районы Ыҫлаҡ а.), инженер‑физик. РФА‑ның мөхбир ағзаһы (2016), физика‑математика фәндәре докторы (1997). СССР‑ҙың уйлап табыусыһы...
НАНОСТРУКТУР МАТЕРИАЛДАР
НАНОСТРУКТУР МАТЕРИАЛДАР к ү л ә м л е, бөртөктәренең йәки башҡа структура берәмектәренең уртаса үлсәмдәре 100 нм кәм булған поликристаллик материалдар. Н.м. аҫтан өҫкә...
