БЕЛОВ Григорий Андреевич

БЕЛОВ Григорий Андреевич (12.10.1901, Сембер губернаһы Сара а. — 23.6.1994, Мәскәү ҡ.), генерал‑лейтенант (1953). Советтар Союзы Геройы (1944). Граждандар һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. Н.Г.Толмачёв исемендәге Хәрби‑сәйәси академияны (Ленинград ҡ., 1930) һәм К.Е.Ворошилов исемендәге Юғары хәрби академия эргәһендәге Юғары академия курстарын (Мәскәү ҡ., 1946) тамамлаған. 1920 й. алып Совет армияһында. 1939 й. июненән Команда составын камиллаштырыу юғары кавалерия курстарында, 1940 й. октябренән Штаб хеҙмәте юғары хәрби мәктәбенең штаб командирҙарының юғары курстарында, 1941 й. ғинуар‑октябрендә һәм 1958—62 йй. — М.В.Фрунзе исемендәге Хәрби академияла уҡыта, 1959—62 йй. — оператив‑тактик әҙерлек кафедраһы начальнигы. 1941 й. октябренән запастағы кавалерия полкы командиры. 1942 й. июленән 16‑сы гвардия Чернигов кавалерия дивизияһының командиры урынбаҫары, 1943 й. февраленән командиры. Герой исеменә гвардия генерал‑майоры Б. 1943 й. сентябрендә Чернигов ҡ. азат иткәндә һәм Белоруссияның Нивки а. эргәһендә Днепр й. аша сыҡҡанда дивизия менән оҫта етәкселек иткәне өсөн лайыҡ була. 1947 й. апреленән механизацияланған 16‑сы гвардия дивизияһы командиры, 1949 й. сентябренән 17‑се уҡсылар корпусы командиры. 1954—57 йй. Ҡытай халыҡ‑азатлыҡ армияһы хәрби округы ғәскәрҙәре етәксеһе хәрби кәңәшсеһе. 1962 й. алып отставкала. Ленин (1944, 1945 й. апреле һәм майы), Ҡыҙыл Байраҡ (1943, 1944 й. авгусы һәм ноябре, 1950), 2‑се дәрәжә Суворов (1945), 1‑се дәрәжә Ватан һуғышы (1985), Ҡыҙыл Йондоҙ (1967), “Почёт Билдәһе” (1936) ордендары, сит ил ордены менән бүләкләнгән. Герой исеме Ульяновск өлкәһе Сара а. урамға бирелгән, шулай уҡ Сурское эшселәр ҡсб һәм Ковров ҡ. уға һәйкәлдәр ҡуйылған.

Әҫәрҙ.: Путь мужества и славы. Уфа, 1985.

Әҙәб.: Гордость и слава 16‑й кавдивизии. Уфа, 1990; Ахмадиев Т.Х. Башкирская гвардейская кавалерийская. Уфа, 1999.

Ғ.Һ.Булатов, Г.Т.Хөсәйенова

Тәрж. Р.С.Мөфтәхетдинова