ОЛО ЫҠТАМАҠ, ауыл, Мәсетле р‑нының үҙәге

ОЛО ЫҠТАМАҠ, О л о Ш и г ә л е, О л о Ш и ҙә л е, ауыл, Мәсетле р‑нының (1935—63 йй. һәм 1965 й. алып) һәм Оло Ыҡтамаҡ а/с үҙәге. Өфөнән Т.‑Көнс. 283 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 126 км алыҫлыҡта Ыйыҡ й. (Әй й. ҡушылдығы) буйында, Кропачёв—Мәсәғүт—Әшит автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы (мең кеше): 1906 й. — 1,9; 1920 — 2,4; 1939 — 2,6; 1959 — 3,9; 1989 — 6,3; 2002 — 7,6; 2010 — 7,8. Башҡорттар, урыҫтар, татарҙарйәшәй (2002). ПУ, ОлоЫҡтамаҡлицейы№1, гимназия, балалар музыка мәктәбе, ДЮСШ, 5 балалар баҡсаһы, үҙәк район дауаханаһы һәм китапханаһы, “Ҡарағай” шифаханаһы, БР‑ҙың ата‑әсәләр м‑н балалар өсөн Мәсетле шифаханаһы, мәҙәниәт йорто (9 үҙешмәкәр халыҡ коллективы, ш. иҫ. “Ҡабырсаҡ”), балалар китапханаһы, тарих‑тыуған яҡты өйрәнеү музейы, сиркәү, 2 мәсет бар.

Ауылға 1800 й. керҙәшлек килешеүе б‑са Троицк өйәҙе Ҡошсо улусы башҡорттарының аҫаба ерҙәрендәЫҡтамаҡ исеме м‑н дәүләт крәҫтиәндәре нигеҙһала. 1807 й. һәм 1817 й. бында ш. уҡ шарттарҙа дәүләт крәҫтиәндәренең яңы төркөмдәре килеп ултыра. Шулай уҡ Шигәле исеме м‑н билдәле булған. 1865 й. 248 йортта 1574 кеше йәшәгән. Игенселек, малс‑ҡ, ылаусылыҡ м‑н шөғөлләнгәндәр. Сиркәү (1830 й. төҙөлгән), күн з‑ды, 3 тирмән, 15 сауҙа кибете булған. 1906 й. сиркәү, земство мәктәбе, май һығыу оҫтаханаһы, 4 һыу тирмәне, мөгәзәй, фельдшер пункты, шарап, 3 мануфактура һәм 7 бакалея кибете теркәлгән; улус идараһы урынлашҡан, йәрминкәләр үткәрелгән. 20 б. башынан хәҙ. исемен йөрөтә. 1963—65 йй. — Балаҡатай р‑нының адм. үҙәге. Н.А.Середа, К.Р.Ураҙаҡов ошо ауылда тыуған.

Ә.З.Әсфәндиәров

Тәрж. Р.Ғ.Ғилманов