ВӘХИТОВ Венер Абсаттар улы

ВӘХИТОВ Венер Абсаттар улы (11.11.1945, БАССР‑ҙың Ауырғазы районы Солтанморат а.), биохимик, молекуляр биолог. БР ФА академигы (1991), биология фәндәре докторы (1990), профессор (1993). РФ‑тың (2000) һәм БР‑ҙың (1995) атҡаҙанған фән эшмәкәре. БАХИ‑ны тамамлаған (1969). 1981 й. алып Биохимия һәм генетика институтында: лаборатория мөдире, 1990 й. — директор, 2017 й. — баш ғилми хеҙмәткәр; бер үк ваҡытта 1995—2003 йй. БР ФА‑ның вице‑президенты. Фәнни тикшеренеүҙәре рибосомалы РНК‑ның  ген структураларын, ДНК‑ның ҡабатланыусы нуклеотид эҙмә-эҙлелектәрен, һыуыҡ тәьҫирендә үҫемлектәрҙең аҡһым гены экспрессияһына цитоһөлдәнең үҙгәреүе һәм протеинкиназ әүҙемлеге үҙгәреүе йоғонтоһон өйрәнеүгә, фармакогеномика проблемаларына арналған. В. етәкселегендә биологик актив матдәләрҙең суперпродуценттарының ген инженерияһы конструкциялары, бөйөр синдромлы геморрагик биҙгәк вирусына ҡаршы ДНК‑вакцинаның прототибы табылған; байтаҡ психотроп, анксиолитик, ноотроп һәм антиаритмик препараттарҙың ген‑мишендәре идентификацияланған. Үҫемлек һәм микроорганизм геномдарының структур-функциональ ойошҡанлығы буйынса фәнни йүнәлешкә нигеҙ һалыусы. 2‑се дәрәжә “Ватан алдында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн” орденының миҙалы менән бүләкләнгән (2012).

  Хеҙм.: Секвенирование ДНК. М., 1999 (авторҙ.); Изучение генома и генетическая трансформация растений. Иркутск, 2001 (авторҙ.); Цитохром Р450 и иммунная система: факты, гипотезы, перспективы. Уфа, 2003 (авторҙ.).

Б.М.Миркин

Тәрж. Г.А.Миһранова