ИНЙӘР ЗАВОДЫ
ИНЙӘР ЗАВОДЫ, 1890 й. С.П.Дервиз тарафынан Верхнеурал өйәҙе Ҡатай улусы ерҙәрендәге Оло һәм Кесе Инйәр йй. араһында, уларҙың Инйәр й. ҡойған урынында, суйын иретеү заводы булараҡ нигеҙ һалына. Хужалары: Дервиз, 1898 й. алып Инйәр тау сәнәғәте акционерҙар йәмғиәте. Инйәр тау округына ингән. 1892 й. эшләй башлай. Һалҡын һауа өрҙөрөлгән домна мейесе, 2 мәғдән яндырыу мейесе, пар машинаһы булған. 1894 й. эҫе һауа өрҙөрөү индерелә, кауперҙар (домна мейестәре өсөн һауа йылытыу аппараты) ҡуйыла; 1895 й. заводта 2 домна һәм 2 мәғдән яндырыу мейесе, 2 пар машинаһы була. 19 б. аҙ. — 20 б. башында 50 күмер яндырыу мейесе төҙөлә. И.з. 60 мең дисәтинәгә яҡын ере, 3 руднигы була. 19 б. аҙ. заводта төп эштәрҙә — 55, ярҙамсы эштәрҙә 970 эшсе (ҡара: Эшселәр синыфы) иҫәпләнә; 1911 й. ошоға ярашлы 56 һәм 187. 20 б. башында уртаса етештереүсәнлек йылына яҡынса 500 мең бот суйын тәшкил итә, макс. етештереүсәнлек — 787,2 мең бот (1900). 1924 й. ябыла. Хәҙ. завод ҡасабаһы урынында Белорет р‑ны Инйәр а. урынлашҡан. И.з. склад биналары — архитектура ҡомартҡыһы.
Әҙәб.: Буранов Ю.А. Акционирование горнозаводской промышленности Урала (1861—1917). М., 1982.
З.И.Гудкова
Тәрж. Д.К.Үзбәков