Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

“САЛАУАТБЫЯЛА”, предприятие

“САЛАУАТБЫЯЛА”, ААЙ. Составына йылылыҡ һаҡлау һәм тауыштан изоляциялау материалдары (1962 й. нигеҙләнгән), табаҡлы быяла (1964, 1967), ҙур киҫәкле силикат (1964), быяла-пакет (1977), быяла тара (1998), шыйыҡ натрий быялаһы (2001), Триплекс һәм Сталинит автомобилдәр һәм төҙөлөш өсөн хәүефһеҙ быяла (2004)...

“САЛЮТ”, кинотеатр

“САЛЮТ”, кинотеатр. 1967—97 йй. Өфөлә эшләгән. 300 урынлыҡ тамаша залы, киноаппарат бүлмәһе, буфеты булған. Кинотеатрҙа кинофестивалдәр, ижади осрашыуҙар, ретроспектив фильм күрһәтеүҙәр һ.б. ойошторолған; кинолекторий эшләгән. Хәҙ. кинотеатр бинаһында А.Ғ.Ғәлимовтың “Айҙар” театр‑студияһы урынлашҡан. Н.Н.Дьяконова Тәрж....

“САЛЮТ”, шифахана‑һауыҡтырыу лагеры

“САЛЮТ”, ДУП, шифахана‑һауыҡтырыу лагеры. Өфөлә урынлашҡан. Климаты континенталь, ҡыш уртаса һалҡын (ғин. уртаса т‑ра –15°С), йәй йылы (июлдә уртаса т‑ра 19°С). 1971 й. шифахана тибындағы пионер лагеры булараҡ асыла, 2002 й. хәҙ. статусын ала. Ҡан әйләнеше, аш һеңдереү, тын алыу, нервы, бәүел сығарыу...

“САҢЛЫ ҮҘӘК”, халыҡ йыры, оҙон көй

“САҢЛЫ ҮҘӘК”, “Саңдүҙәк”, башҡ. халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр легендаһы м‑н шиғри тексын М.А.Буранғолов 20 б. 30‑сы йй. яҙып ала, “Башҡорт халыҡ ижады. Йырҙар” йыйынтығында (1‑се китап, 1974) С.Ә.Галин яҙмаһында баҫтырыла. Артабанғы яҙмаларын М.М.Сәғитов, Л.Ҡ.Сәлмәнова, Н.Д.Шоңҡаров башҡара. Лирик-психологик...

“САПТАР ЮРҒА”, инструменталь көйө

“САПТАР ЮРҒА”, башҡ. халыҡ инструменталь көйө. Тәүге тапҡыр С.Г.Рыбаков тарафынан яҙып алына һәм “Урал мосолмандарының музыкаһы һәм йырҙары, уларҙың көнкүреше тураһындағы очерк менән” китабында баҫтырыла. Йырҙың варианттарын З.Ғ.Исмәғилев, Ф.Х.Камаев, А.С.Ключарёв яҙып ала. Бейеү характерындағы программалы...

“САРМАНАЙ”, гәзит

“САРМАНАЙ”, ижт.‑сәйәси гәзит. Ойоштороусылары — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР‑ҙың «“Башҡортостан Республикаһы” нәшриәт йорто» ДУП‑ы. 2016 й. июленән Саҡмағош р‑ны Саҡмағош а. айына 1 тапҡыр башҡорт телендә сыға. Дүртөйлө, Кушнаренко, Саҡмағош р‑ндарында һәм Дүртөйлө ҡ. таратыла. Тәрж....

“СӘҘЕ БУЙЫ”, халыҡ йыры, оҙон көй

“СӘҘЕ БУЙЫ”, “Б ө л д ө р ө ү”, башҡ. халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр 1925 й. А.Йәрмөхәмәтов тарафынан Һамар губернаһы Диңгеҙбай а. яҙып алына һәм “Башҡорт аймағы” йыйынтығында баҫтырыла (1929, № 7). Йырҙың варианттарын С.Ә.Галин, Р.С.Сөләймәнов, Н.Д.Шоңҡаров яҙып ала. Драматик характерҙағы йыр....

“СӘЙЯР”, татар театр труппаһы

“СӘЙЯР”, татар театр труппаһы. 1907–18 йй. эшләгән. Уральск ҡ. коллектив антреприза булараҡ ойошторолған. Художество етәксеһе – Ғ.Хәйруллин‑Ҡарыев (1908 й. алып). 1908 й. башлап Ҡазанда урынлашҡан. “С.” нигеҙен “Фажиғә вә мөсәккин ислямия” (“Мосолман драмаһы һәм мелодрамаһы”; 1906, художество етәксеһе...

“СӘЛИМӘКӘЙ”, башҡ. халыҡ йыры

“СӘЛИМӘКӘЙ”, башҡ. халыҡ йыры, оҙон көй. Йырҙың легендаһын тәүге тапҡыр 20 б. 20‑се йй. М.А.Буранғолов, шиғри тексын 1934 й. С.Ғәбәши А.Кәримовтан яҙып ала, “Башҡорт халҡ йырҙары” йыйынтығында баҫтырыла. Варианттарын А.С.Ключарёв, Л.Н.Лебединский, Ф.А.Нәҙершина, Л.Ҡ.Сәлмәнова, Ғ.З.Сөләймәнов, Х.Ф.Әхмәтов яҙып...

“СӘҢГЕЛДӘК ЙЫРЫ”, халыҡ йыры, оҙон көй

“СӘҢГЕЛДӘК ЙЫРЫ”, башҡ. халыҡ йыры, оҙон көй. Легендаһын һәм йырҙың вариантын тәүге тапҡыр К.М.Дияров 1972 й. Күгәрсен р‑нында М.Сөләймәнованан яҙып ала һәм “Сал Уралдың моңдары” (1988) китабында баҫтыра. Лирик‑драматик характерҙағы йыр. Риүәйәт б‑са, сабыйын бишектә бәүелткән йәш әсә сығарған йыр,...

“СӘРМӘСӘН”, ҡошсолоҡ ф‑каһы

“СӘРМӘСӘН”, тоҡомло ҡошсолоҡ ф‑каһы, ДУП. Ит йүнәлешле тауыҡ кростарының тоҡомло йомортҡаларын һәм көтөү яңыртыу өсөн аҫралған йәш ҡоштарын етештереүгә һәм һатыуға махсуслаша. Саҡмағош р‑ны Нариман а. урынлашҡан. “С.” составына төп етештереүҙең инкубация, һимертеү ҡоштары, көтөү яңыртыу өсөн аҫралған...

“СӘСКӘ АТ, БАШҠОРТОСТАН!”, цирк программаһы

“СӘСКӘ АТ, БАШҠОРТОСТАН!”, цирк программаһы. Өфө циркы эргәһендәге Башҡ. цирк коллективының тәүге цирк тамашаһы, премьераһы 1973 й. 7 сент. Өфө циркы аренаһында үтә, 1979 й. тиклем күрһәтелә. Программа прологтан, “Туғанлыҡ йылыһы” эпилогынан, “Арғымаҡтарға атланған шаян һунарсылар” (ҡара: “Башҡортостан...

“СВЕТЛЫЙ ПУТЬ”, ижт.-сәйәси гәзит

“СВЕТЛЫЙ ПУТЬ” (Яҡты юл”), ижт.-сәйәси гәзит. Ойоштороусыһы — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР-ҙың «“Башҡортостан республикаһы” нәшриәт йорто» ДУП‑ы. Бишбүләк районының Бишбүләк а. аҙнаһына 3 тапҡыр урыҫ, татар (“Яҡты юлдан”) һәм сыуаш (“Ҫутӑ ҫул”) телдәрендә сыға. 1931 й. сент....

“СЕВАН” әрмәндәренең милли-мәҙәни үҙәге

“СЕВАН” Б а ш ҡ о р т о с т а н  Р е с п у б л и к а һ ы  ә р м ә н д ә р е н е ң  м и л л и - м ә ҙ ә н и ү ҙ ә г е, әрмән халҡының милли традицияларын һәм мәҙәниәтен һаҡлап ҡалыу маҡсаты м‑н ойошторолған йәмәғәт ойошмаһы. Өфөлә урынлашҡан. 1998 й. нигеҙ һалына. Рәсәй әрмәндәре союзы ағзаһы (2000 й....

“СЕЛЬСКИЕ НИВЫ”, ижт.-сәйәси гәзит

“СЕЛЬСКИЕ НИВЫ” (“Ауыл баҫыуҙары”), ижт.-сәйәси гәзит. Ойоштороусыһы — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР-ҙың «“Башҡортостан Республикаһы” нәшриәт йорто» ДУП‑ы. Стәрлетамаҡ ҡ. аҙнаһына 3 тапҡыр урыҫ һәм татар (“Авыл тормышы”) телдәрендә сыға. 1930 й. дек. алып “За пятилетку” (“Биш...

“СЕЛЬСКИЕ УЗОРЫ”, фәнни-производство журналы

“СЕЛЬСКИЕ УЗОРЫ” (“Ауыл биҙәктәре”), фәнни-производство журналы. Ойоштороусыһы — БР А.х. министрлығы, БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР‑ҙың «“Башҡортостан Республикаһы” нәшриәт йорто» ДУП‑ы. 1992 й. окт. алып Өфөлә 2 айға 1 тапҡыр урыҫ телендә нәшер ителә. Тиражы — 1 мең дананан...

“СИБАЙСКИЙ РАБОЧИЙ”, ижт.-сәйәси гәзит

“СИБАЙСКИЙ РАБОЧИЙ” (“Сибай эшсеһе”), ижт.‑сәйәси гәзит. Ойоштороусылары — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР‑ҙың «“Башҡортостан Республикаһы” нәшриәт йорто» ДУП‑ы. 1957 й. июненән Сибай ҡ. аҙнаһына 4 тапҡыр урыҫ телендә сыға. 1962— 65 йй. нәшер ителмәй. Тәрж. М.Ә.Ҡотлоғәлләмов...

“СИБАЙХЛЕБ”

“СИБАЙХЛЕБ”, икмәк‑булка һәм кондитер изделиелары етештереү пр‑тиеһы. 1954 й. Сибай икмәк комб‑ты булараҡ нигеҙ һалына, 1994 й. алып “С.” ААЙ, 2007 й. ябыла. Составына кондитер (1955), икмәк (1990), кәнфит (1996) цехтары ингән. 2003 й. 156 кеше эшләгән; 823 т — икмәк- булка, 125 т кондитер изделиелары...

“СИНТЕТИЧЕСКИЙ КАУЧУК”, мәҙәниәт һарайы

“СИНТЕТИЧЕСКИЙ КАУЧУК”, мәҙәниәт һарайы, ЯСЙ. Стәрлетамаҡ ҡ. урынлашҡан. 1974 й. Стәрлетамаҡ синтетик каучук з‑дының мәҙәниәт һарайы булараҡ асыла (ҡара: “Каучук”), 2003 й. алып “С.к.” мәҙәниәт һарайы, 2012 й. башлап Стәрлетамаҡ ҡала мәҙәниәт һарайы. 1200 урынлыҡ тамаша залы, 215 урынлыҡ кино залы,...

“СИНТЕТИЧЕСКИЙ КАУЧУК”, мәҙәниәт һарайы

“СИНТЕТИЧЕСКИЙ КАУЧУК”, мәҙәниәт һарайы, ЯСЙ. Стәрлетамаҡ ҡ. урынлашҡан. 1974 й. Стәрлетамаҡ синтетик каучук з‑дының мәҙәниәт һарайы булараҡ асыла (ҡара: “Каучук”), 2003 й. алып “С.к.” мәҙәниәт һарайы, 2012 й. башлап Стәрлетамаҡ ҡала мәҙәниәт һарайы. 1200 урынлыҡ тамаша залы, 215 урынлыҡ кино залы,...