ИТ СӘНӘҒӘТЕ
ИТ СӘНӘҒӘТЕ, ит, колбаса һәм ыҫланған ашамлыҡтар, ит консервалары һ.б. етештереүсе аҙыҡ‑түлек сәнәғәте тармағы. Башҡортостанда И.с. беренсе биш йыллыҡтар (ҡара: Биш йыллыҡ пландар) ваҡытында үҫеш ала. 1934 й. 10 ит эшкәртеү пр‑тиеһы һәм производствоһы, ш. иҫ. Бөрө ит комбинаты, Бәләбәй ит комбинаты, Мәләүез ит комбинаты, Стәрлетамаҡ ит комбинаты, Туймазы ит комбинаты була. 60—80‑се йй. пр‑тиеларҙың иҫкеләре яңыртып ҡорола, яңылары төҙөлә: Белорет ит комбинаты, Дүртөйлө ит комбинаты, “Илишмясо”, Мөрсәлим ит комбинаты, Нефтекама ит‑консерва комбинаты, Сибай ит комбинаты. 2004 й. тармаҡта 185 пр‑тие һәм производство иҫәпләнә, шуларҙың иң эреләре — Өфө ит-консерва комбинаты, “Башмясо” ЯСЙ (2002 й. нигеҙләнгән), «“НУМИК” Яңы Өфө ит эшкәртеү комбинаты» ЯСЙ (2000). Ит һәм һөт сәнәғәте етештереү күләменең 44,5%‑ы И.с. өлөшөнә тура килә, 4 меңдән ашыу кеше эшләй (2004). Етештереү динамикаһы табл. күрһәтелгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑тың башҡа төбәктәрендә һатыла.
И.В.Гурьянова
Тәрж. Г.Ҡ.Ҡунафина
Башҡортостан Республикаһында ит сәнәғәте продукцияһының төп төрҙәрен етештереү
Продукция төрҙәре |
1940 |
1960 |
1980 |
2000 |
2004 |
2007 |
2009 |
Ит (ш. уҡ I категориялы субпродукттар), мең т |
10,5 |
52,3 |
120,0 |
32,8 |
41,8 |
33,9 |
39,7 |
Колбаса ризыҡтары, мең т |
1,8 |
14,1 |
33,7 |
18,8 |
54,9 |
78,7 |
61,8 |
Ит ярым фабрикаттары, мең т |
— |
— |
— |
3,8 |
9,6 |
13,7 |
13,6 |
Ит консервалары, мең шартлы банка |
— |
— |
— |
1590 |
3183 |
2670 |
2088 |