Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

“ТОЛПАР”, шифаханаһы

“ТОЛПАР”, БР‑ҙың туберкулёзға ҡаршы балалар шифаханаһы. 4 филиалы бар: “Алкин” (БР‑ҙың Шишмә р‑ны “Алкин” шифаханаһы а., 7— 14 йәшлек балалар өсөн 245 урынға иҫәпләнгән), Бөрө (БР‑ҙың Бөрө р‑ны Иҫке Петров а., 10—17 йәшлек балалар, 4—14 йәшлек балалар һәм ата‑әсәләре өсөн 125 урын), Октябрьский (Октябрьский...

“ТОМАН”, башҡ. халыҡ йыры

“ТОМАН”, башҡ. халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр шиғри тексы 1937 й. БАССР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны Күкҡуян а. З.Хәбибуллинанан яҙып алына, “Башҡорт халҡ ижады” (1‑се том, 1954) китабында баҫтырыла. Варианттарын С.Ә.Галин, Ф.А.Нәҙершина, Л.Ҡ.Сәлмәнова яҙып ала. Лирик характерҙағы йыр. “Т.” 20 б. башында ижад...

“ТОРАТАУ”, гәзит

“ТОРАТАУ”, ижт.‑сәйәси гәзит. Ойоштороусылары — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР‑ҙың «“Башҡортостан Республикаһы” нәшриәт йорто» ДУП‑ы. 2001 й. июленән Ишембай ҡ. аҙнаһына 2 тапҡыр башҡ. телендә сыға. Ишембай һәм Ишембай р‑нының ижт.-сәйәси, соц.‑иҡт. һәм мәҙәни тормошон яҡтырта....

“ТОРМОШ”, гәзит

“ТОРМОШ”, ижт.‑сәйәси һәм әҙәби гәзит. Нәшер итеүсеһе — Ғ.Усманов. 1913 й. 18 окт. алып Өфөлә аҙнаһына 3 тапҡыр (1914 й. башлап көн һайын) төрки телдә сыға. Артабан дауам итеүсеһе — “Себер” гәз. (1912 й. мартынан Томск ҡ., 1913 й. март—авг. Өфөлә сыға). Милли буржуазия ҡараштарын сағылдырған. Гәзит...

“ТОРОС”, стадион

“ТОРОС”, стадион. Нефтекама ҡ. урынлашҡан. 1981 й. Нефтекама автозаводының “Торпедо” стадионы булараҡ асыла, 2002 й. алып «“Торос” хоккей клубы» авт. коммерцияға ҡарамаған ойошмаһының “Т.” стадионы, 2007 й. башлап “Физкультура йорто” МУП‑ы составында (1977 й. төҙөлгән). Футбол майҙаны (75х53 м), трибуналары...

“ТӨҘӨҮСЕ”, стадионы

“ТӨҘӨҮСЕ”, стадион, муниц. учреждение. Өфөлә урынлашҡан. 1959 й. “Башнефтезаводстрой” тресының “Т.” стадионы булараҡ асыла, 1993 й. алып муниц. учреждение, 2001 й. — Ҡадиров Ғ. ис. спорт клубы стадионы, 2002 й. — “Т.” спорт комплексы ЯСЙ, 2008 й. — “Өфө-Спидвей” ЯСЙ‑ның “Т.” стадионы, 2011 й. хәҙ. статусын...

“ТӨҘӨҮСЕ”, футбол командаһы

“ТӨҘӨҮСЕ”, “Башнефтезаводстрой” тресының футбол командаһы. 1959—76 йй. Өфөлә “Хеҙмәт” ДСО‑һының Башҡ‑н өлкә советы эргәһендә эшләй. “Т.” — СССР кубогының финал этабы уйындарында (1959) һәм РСФСР чемпионатында (1965) ҡатнашыусы, “А” класындағы 2‑се төркөм СССР чемпионаты зона турнирының бронза призёры...

“ТӨЙӘЛӘҪ”, башҡ. халыҡ йыры

“ТӨЙӘЛӘҪ”, башҡ. халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр 1931 й. Ғ.З.Сөләймәнов БАССР‑ҙың Баймаҡ‑Таналыҡ р‑ны 1‑се Төрөкмән а. (БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) яҙып ала, “Башҡорт халыҡ йырҙары” йыйынтығында Х.Ф. Әхмәтов яҙмаһында б а ҫ т ы р ы л а . Варианттарын Ф.Х.Камаев, Л.Н.Лебединскийяҙып ала. Лирик характерҙағы...

“ТӨНЬЯҠ АМУРҘАРЫ”

“ТӨНЬЯҠ АМУРҘАРЫ”, 1807—14 йй. Наполеон һуғыштары осоронда француздар тарафынан башҡ. яугирҙарына ҡарата бирелгән атама. Рус-прусс-француз һуғышы (1806—07) аҙағында француздарҙың Веллау ҡ. янындағы алышта башҡ. атлы ғәскәрҙәре м‑н тәүге осрашыуынан һуң таралған. Шул осорҙа Европа мәҙәниәтендә өҫтөнлөк...

“ТӨХВӘТ КАНТОН”, башҡ. халыҡ йыры

“ТӨХВӘТ КАНТОН”, башҡ. халыҡ йыры, оҙон көй. Тәүге тапҡыр 1931 й. З.Ш.Шакиров Урал өлк. Ғәйет а. И. Искәндәровтан яҙып ала, шиғри тексы “Башҡорт халҡ ижады” (1‑се том, 1954), ноталы тексы “Халҡым йыры” (“Песни моего народа”; 1995) йыйынтыҡтарында баҫтырыла. Драматик характерҙағы йыр. Халыҡҡа аяуһыҙ...

“ТРАМПЛИН”, спорт‑һауыҡтырыу комплексы

“ТРАМПЛИН”, спорт‑һауыҡтырыу комплексы, ЯСЙ. Өфөлә урынлашҡан. 1962 й. “Хеҙмәт” ДСО‑һының Башҡ‑н өлкә советы эргәһендә асыла, 1987 й. алып Профсоюздар спорт йәмғиәте эргәһендә эшләй, 1994 й. хәҙ. статусын ала. Трамплиндары (критик ҡеүәте 10, 26, 40, 60 һәм 90 м); бугель күтәргестәре (үткәреү һәләте...

“ТРИБУНА”, гәзит

“ТРИБУНА”, ижт.-сәйәси гәзит. Ойоштороусыһы — Өфө ҡала округы хакимиәте. 1990—2011 йй. Өфөлә айына 2 тапҡыр урыҫ телендә сыҡҡан. Өфөнөң Орджоникидзе р‑нының ижт.‑сәйәси, соц.-иҡт. һәм мәҙәни тормошон яҡтыртҡан.                                                                         Тәрж. Ф.Ә.Ҡылысбаев...

“ТУГАН ЯҠ”, ижт.‑сәйәси гәзит

“ТУГАН ЯҠ” (“Тыуған яҡ”), ижт.‑сәйәси гәзит. Ойоштороусылары – Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте ҡарамағындағы Матбуғат, нәшриәт һәм полиграфия эштәре б‑са идаралыҡ, БР‑ҙың «“Туган як” гәзите редакцияһы» ҡаҙна пр‑тиеһы. 1990 й. ғин. башлап Октябрьский ҡ. аҙнаһына 2 тапҡыр татар телендә сыға. Тәрж....

“ТУҒАНЛЫҠ”

“ТУҒАНЛЫҠ” Х а л ы ҡ ‑ а р а  т ө р к и  т е л л е  т е а т р ҙ а р  ф е с т и в а л е. 1991 й. алып Өфөлә үткәрелә. 1991 й. 11 театр, 1996 й. — 9, 2000 й., 2006 й., 2012 й. 15‑әр, 2017 й. 11 театр ҡатнаша. Ойоштороусылары: РФ‑тың Мәҙәниәт һәм киң коммуникациялар министрлығы, Мәҙәниәт һәм кинематография...

“ТУЙМАЗАНЕФТЬ”

“ТУЙМАЗАНЕФТЬ”н е ф т ь  һ ә м  г а з  с ы ғ а р ы у  и д а р а л ы ғ ы. Туймазы нефть ятҡылығын, Туймазы, Шишмә һәм Әлшәй р‑ндары терр‑яһындағы Алкин, Арҙат, Дәүләкән һ.б. нефть ятҡылыҡтарын үҙләштереү һәм файҙаланыу м‑н шөғөлләнә. Октябрьский ҡ. урынлашҡан. Составына нефть һәм газ сығарыу (7), ҡатламда...

“ТУЙМАЗИНСКИЙ ВЕСТНИК”, ижт.‑сәйәси гәзит

“ТУЙМАЗИНСКИЙ ВЕСТНИК” (“Туймазы хәбәрҙәреҙ), ижт.‑сәйәси гәзит. Ойоштороусылары — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР‑ҙың «“Башҡортостан Республикаһы” нәшриәт йорто» ДУП-ы. Туймазы ҡ. аҙнаһына 3 тапҡыр урыҫ һәм татар (“Туймазы хәбәрләре”) телдәрендә сыға. 1930 й. нояб. алып “Ленин...

“ТУЙМАЗЫ ФАРФОРЫ", предприятие

“ТУЙМАЗЫ ФАРФОРЫ”, фарфор изделиелар етештереү пр‑тиеһы. 1975 й. ойошторола, 1978 й. Туймазы фарфор з‑ды булараҡ эксплуатацияға тапшырыла, 1991 й. алып ҠП, 1993 й — “Т.ф.” производство‑сауҙа фирмаһы, 1996 й. — ААЙ, 2006 й. ябыла. Составына масса әҙерләү, йоҡа ташлы изделиелар, форма ҡойоу, үртәү, рәсем...

“ТУЙМАЗЫСТЕКЛО”

“ТУЙМАЗЫСТЕКЛО”, ААЙ. Мед. быялаһынан изделиелар етештерә. РФ‑та НС‑1А маркалы нейтраль быяла етештергән берҙән‑бер пр-тие. Составына шихта әҙерләү; флакондар, быяла трубкаларҙан ампулалар эшләү; быяла ҡайнатыу, быяла массанан быяла трубкалар һәм флакондар эшләү цехтары; 9 ярҙамсы участка инә. 2009...

“ТУЙМАЗЫТЕКС”

“ТУЙМАЗЫТЕКС”, производство‑техник тәғәйенләнешле туҡылмаған һәм туҡылған материалдар етештергән пр‑тие. 1980 й. ойошторола, 1983 й. Туймазы туҡылмаған материалдар ф‑каһы булараҡ сафҡа индерелә, 1991 й. башлап ҠП, 1994 й. — “Т.” ЯАЙ, 2002 й. алып ААЙ, 2008 й. ябыла. Пр‑тиела тармаҡта тәүге тапҡыр юл...

“ТУЙМАЗЫТЕХУГЛЕРОД”

”ТУЙМАЗЫТЕХУГЛЕРОД”, ААЙ. Составына техник углерод етештереү цехы; ремонт‑механика, энергетика, транспорт‑хужалыҡ, контроль‑үлсәү приборҙары һәм автоматика участкалары; лаб. инә. 2009 й. 194 кеше эшләгән; 20,8 мең т техник углерод етештерелгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑та һатыла, яҡын һәм алыҫ сит илдәргә...