УЛУС, 11 б. — 20 б. башында Рәсәйҙә адм.‑терр. берәмек
УЛУС, 11 б. — 20 б. башында Рәсәйҙә адм.‑терр. берәмек; ауыл халҡының үҙ‑ара ойошоу формаһы. 13—16 бб. У. дәүләт, батша һарайы, баяр, монастырь биләмәләрендә булған. Реформалар (19 б. 60—80‑се йй.) ваҡытында һәр У. улус идаралары, улус судтары һәм улус сходтары булдырылған.
Башҡортостанда У. Рәсәйгә ҡушылғандан һуң ойоша башлаған (ҡара: Башҡортостандың Рус дәүләтенә ҡушылыуы). Ниндәй милләткә һәм ҡатламға ҡарауына нигеҙләнеп ойошторолған: башҡорттар — башҡ., күскенсе крәҫтиәндәр (ҡара: Күскенселек хәрәкәте) батша һарайы (18 б. аҙ. алып удел), монастырь (1765 й. алып иҡтисади) У. тәшкил иткән. 19 б. У. бер тәртипкә килтерелгән, этник ҡатламдан адм.‑терр. берәмеккә үҙгәргән. Башҡ. У. айырым ҡәбилә һәм ырыуҙарҙың аҫаба ерҙәрендә (ҡара: Аҫабалыҡ) ойошторолған һәм бер үк ваҡытта ырыу‑ҡәбилә, аҫаба ер (аймаҡһәм түбәләргә бүленгән) һәм адм.-терр. берәмек булған. Башында — старосталар, 1736 й. башлап старшиналар торған; аймаҡ һәм түбәләрҙең сиктәре м‑н тап килгән старшина командаларына (18 б. аҙ. 110‑дан ашыу) бүленгән. 18 б. 1‑се ярт. — 42 башҡ. ырыу‑ҡәбилә һәм 75 адм.-терр. У., 19 б. уртаһында ошоға ярашлы 45 һәм 156 У. иҫәпләнгән. Башҡорт һәм мишәрҙәрҙең иҫәбе, соц.‑иҡт. хәле т‑да 19 б. уртаһындағы статистик мәғлүмәттәргә таянып, Р.Ғ.Кузеев ырыу‑ҡәбилә нигеҙендә адм.‑терр. У. ойоштороуға анализ яһаған (ҡара: 1‑се табл.). 18 б. 70‑се йй. Ҡазан даруғаһында—18, Нуғай даруғаһында — 25, Уҫы даруғаһында — 3, Себер даруғаһында 10 У. иҫәпләнгән. 18 б. аҙ. Ырымбур губернаһында — 127, 19 б. 40‑сы йй. Ырымбур губ. — 146, Вятка губернаһында — 3, Пермь губернаһында 26 адм.‑терр. башҡ. У. иҫәпләнгән (ҡара: 2‑се табл.). 19 б. аҙ. Ырымбур губ. — 88 (ҡара: 3‑сө табл.), Өфө губернаһында 176 У. (ҡара: 4‑се табл.) иҫәпләнгән. 1926 й. БАССР‑ҙа 8 кантонда 111 У. (ҡара: 5‑се табл.) теркәлгән. 18 б. аҙ. — 20 б. башында Генераль ыҙанлау һәм Махсус ыҙанлау ваҡытында башҡ. ерҙәренең сиктәрен билдәләгәндә, дайсаларға бүлеү башҡ. У. нигеҙендә алып барылған. Аҫаба ер сифатында башҡ. У. — 1917 й. 27 окт. Ер т‑да декрет ҡабул ителгәнгә тиклем, адм.‑терр. берәмек булараҡ 1930 й. тиклем булған (ҡара: Административ‑территориаль ҡоролош).
Әҙәб.: Ведомости башкирских и мишарских кантонных начальников о численности и социально‑экономическом положении населения по деревням в середине XIX в. //Южноуральский археографический сборник. Уфа, 1976. Вып.2; К у з е е в Р.Г. Народы Среднего Поволжья и Южного Урала. Этногенетический взгляд на историю. М., 1992; Ш а к у р о в а Ф.А. Башкирская волость и община в середине XVIII — первой половине XIX века. Уфа, 1992; Западные башкиры по переписям 1795—1917 гг. Уфа, 2001; Населённые пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. Уфа, 2002.
Ә.З.Әсфәндиәров
Тәрж. М.Х.Хужин
1‑се табл.
Башҡорттарҙың ырыу-ҡәбилә һәм административ улустары (18 б. уртаһы)
|
Даруғалар |
Ырыу-ҡәбилә улустары |
Административ улустар иҫәбе |
Ауылдар иҫәбе |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
|
Нуғай даруғаһы |
Мең |
17 |
161 |
|
|
Юрматы |
2 |
97 |
|
|
Ҡыпсаҡ |
8 |
116 |
|
|
Бөрйән |
4 |
115 |
|
|
Үҫәргән |
1 |
77 |
|
|
Тамъян |
3 |
48 |
|
|
Түңгәүер |
2 |
19 |
|
|
Етерыу |
1 |
4 |
|
Ҡазан даруғаһы |
Бүләр |
3 |
48 |
|
|
Юрмый |
2 |
33 |
|
|
Байлар |
6 |
84 |
|
|
Ҡаңлы |
3 |
43 |
|
|
Йылан |
4 |
79 |
|
|
Ҡаршын |
1 |
7 |
|
|
Ҡырғыҙ |
4 |
42 |
|
|
Йәлдәк |
2 |
32 |
|
|
Гәрә |
3 |
44 |
|
|
Шәмшәҙе |
1 |
9 |
|
|
Йәнәй |
4 |
30 |
|
Уҫы даруғаһы |
Уран |
3 |
31 |
|
|
Ғәйнә |
1 |
40 |
|
|
Танып |
4 |
25 |
|
|
Таҙлар |
1 |
8 |
|
|
Ирәкте |
3 |
26 |
|
|
Һыу-Унлар |
1 |
13 |
|
|
Балыҡсы |
1 |
10 |
|
Себер даруғаһы |
Табын |
18 |
168 |
|
|
Күбәләк |
1 |
13 |
|
|
Тиләү |
1 |
12 |
|
|
Дыуан |
5 |
40 |
|
|
Әйле |
6 |
92 |
|
|
Ҡошсо |
5 |
29 |
|
|
Көҙәй |
6 |
25 |
|
|
Ҡатай |
9 |
82 |
|
|
Һеңрән |
4 |
8 |
|
|
Терһәк |
2 |
7 |
|
|
Һыҙғы |
2 |
7 |
|
|
Өпәй |
2 |
7 |
|
|
Һырҙы |
2 |
9 |
|
|
Мырҙалар |
1 |
11 |
|
|
Ҡаратаулы |
1 |
1 |
|
|
Тырнаҡлы |
2 |
9 |
|
|
Һалйот |
2 |
14 |
|
|
Мәкәтин |
1 |
5 |
|
|
Ҡалмаҡ |
1 |
8 |
|
Бөтәһе |
|
156 |
1783 |
2‑се табл.
Башҡорт улустары* (18 б. аҙ. — 19 б. 40‑сы йй.)
|
Өйәҙ |
5‑се ревизия (1795) мәғлүмәттәре б‑са улустар* |
Башҡорт һәм мишәр кантоны башлыҡтары (1841—42) һәм земство исправниктары (1839—42) мәғлүмәттәре б‑са улустар* |
|
1 |
2 |
3 |
|
Ырымбур губернаһы |
|
|
|
Бәләбәй өйәҙе |
Байлар |
Байлар |
|
|
Бүләр |
Бүләр |
|
|
Дыуанай |
Дыуанай |
|
|
Йәлдәк |
Йылан |
|
|
Ил-Күл-Мең |
Йәлдәк |
|
|
Ирәкте |
Илекәй-Мең |
|
|
Ҡаңлы |
Ил-Күл-Мең |
|
|
Ҡаңлы |
Ҡаңлы |
|
|
Ҡырғыҙ |
Ҡарғалы |
|
|
Ҡобау |
Ҡыр-Йылан |
|
|
Күл-Иле-Мең |
Ҡырғыҙ |
|
|
Ҡырҡ-Өйлө-Мең |
Ҡырҡ-Өйлө-Мең |
|
|
Ҡыр-Йылан |
Ҡобау |
|
|
Ҡыр-Йылан |
Күл-Иле-Мең |
|
|
Мең |
Ҡыр-Йылан |
|
|
Меркет-Мең |
Ҡырҡ-Өйлө-Мең |
|
|
Ҫарылы-Мең |
Меркет-Мең |
|
|
|
Һырҙы |
|
|
|
Өршәк-Мең |
|
|
|
Юрмый |
|
|
|
Яйыҡ-Ҫыбы-Мең |
|
Бөрөөйәҙе |
Балыҡсы |
Байҡы |
|
|
Бүләр |
Балыҡсы |
|
|
Гәрә |
Бүләр |
|
|
Дыуанай |
Гәрә |
|
|
Йылан |
Дыуанай |
|
|
Йәлдәк |
Йылан |
|
|
Ирәкте |
Йәлдәк |
|
|
Эске Йылан |
Ирәкте |
|
|
Ҡаңлы |
Эске Йылан |
|
|
Ҡара-Танып |
Ҡайпан |
|
|
Ҡырғыҙ |
Ҡаңлы |
|
|
Ҡыр-Йылан |
Ҡаңлы |
|
|
Һунлар |
Ҡара-Танып |
|
|
Таҙлар |
Ҡырғыҙ |
|
|
Танып |
Ҡыр-Һунлар |
|
|
Уран |
Ҡыр-Һунлар |
|
|
Урман-Гәрә |
Һыу-Һунлар |
|
|
Өфө-Танып |
Һыу-Танып |
|
|
Шәмшәҙе |
Таҙлар |
|
|
Йәлдәк |
Танып |
|
|
|
Уран |
|
|
|
Урман-Гәрә |
|
|
|
Шәмшәҙе |
|
|
|
Йәнәй |
|
Бөгөлмәөйәҙе |
Байлар |
Байлар |
|
|
Ҡырғыҙ |
Ҡырғыҙ |
|
|
Ҡыр-Йылан |
Ҡыр-Йылан |
|
|
Юрмый |
Юрмый |
|
Боғорослан өйәҙе |
Ҡыпсаҡ |
Ҡыпсаҡ |
|
|
Тамъян |
Тамъян |
|
Быҙаулыҡөйәҙе |
Бөрйән |
Бөрйән |
|
|
Ҡыпсаҡ |
Ҡыпсаҡ |
|
|
Йомран-Табын |
Һеңрән |
|
|
|
Йомран-Табын |
|
Верхнеурал өйәҙе |
Бөрйән |
Бөрйән |
|
|
Ҡарағай-Ҡыпсаҡ |
Ҡара-Табын |
|
|
Ҡара-Табын |
Күбәләк |
|
|
Күбәләк |
Тамъян |
|
|
Көҙәй |
Тиләү |
|
|
Тамъян |
Ҡатай |
|
|
Түңгәүер |
Ҡыпсаҡ |
|
|
Тиләү |
Көҙәй |
|
|
Типтәр |
Түңгәүер |
|
Минзәләөйәҙе |
Байлар |
Байлар |
|
|
Бүләр |
Бүләр |
|
|
Гәрә |
Гәрә |
|
|
Йәнәй |
Ирәкте |
|
|
Ирәкте |
Ҡырғыҙ |
|
|
Ҡырғыҙ |
Ҫарылы-Мең |
|
|
Ҫарылы-Мең |
Йәнәй |
|
Ырымбур өйәҙе |
Бөрйән |
Бөрйән |
|
|
Бошман-Ҡыпсаҡ |
Гәрә |
|
|
Ҡара-Ҡыпсаҡ |
Ҡара-Ҡыпсаҡ |
|
|
Ҡыпсаҡ |
Ҡыпсаҡ |
|
|
Сәңкем-Ҡыпсаҡ |
Түңгәүер |
|
|
Һыуын-Ҡыпсаҡ |
Үҫәргән |
|
|
Тамъян |
Йомран-Табын |
|
|
Үҫәргән |
Юрматы |
|
|
Йомран-Табын |
|
|
|
Юрматы |
|
|
Стәрлетамаҡөйәҙе |
Бәгәнәш |
Бәгәнәш-Мең |
|
|
Бишул-Табын |
Бишул-Табын |
|
|
Бошмаҫ-Ҡыпсаҡ |
Дыуан-Күрпәс-Табын |
|
|
Дыуан-Табын |
Дыуан-Табын |
|
|
Кәлсер-Табын |
Кәлсер-Табын |
|
|
Кәлсер-Табын |
Кирәй-Ҡыпсаҡ |
|
|
Кирәй-Ҡыпсаҡ |
Күл-Иле-Мең |
|
|
Кенәз Күрпәс-Табын |
Кесе Табын |
|
|
Кесе Табын |
Ҡумрыҡ-Күрпәс-Табын |
|
|
Ҡумрыҡ-Табын |
Меркет-Мең |
|
|
Мең |
Мырҙалар |
|
|
Меркет-Мең |
Муса |
|
|
Һарт |
Ҫыбы-Мең |
|
|
Ҫыбы-Мең |
Тамъян |
|
|
Тамъян |
Тәлтем |
|
|
Тәлтем-Юрматы |
Тәлтем-Юрматы |
|
|
Төкөн-Кесе Табын |
Өршәк-Мең |
|
|
Өршәк-Мең |
Уҫы-Мең |
|
|
Сәңкем-Ҡыпсаҡ |
Сәңкем-Ҡыпсаҡ |
|
|
Юрматы |
Юрматы |
|
|
|
Яйыҡ-Ҫыбы-Мең |
|
Троицк өйәҙе |
Әйле |
Әйле |
|
|
Барын-Табын |
Барын-Табын |
|
|
Бала-Ҡатай |
Бала-Ҡатай |
|
|
Дыуан |
Дыуан |
|
|
Ҡара-Табын |
Ҡара-Табын |
|
|
Ҡыуаҡан |
Ҡыуаҡан |
|
|
Ҡыуаҡан |
Ҡошсо |
|
|
Оло Ҡошсо |
Һарт |
|
|
Кесе Ҡошсо |
Һыҙғы |
|
|
Һарт |
Тырнаҡлы |
|
|
Тырнаҡлы |
Түбәләс |
|
|
Түбәләс |
Өпәй |
|
Өфө өйәҙе |
Бишул-Күрпәс-Табын |
Бишул-Күрпәс-Табын |
|
|
Дыуанай |
Бишул-Табын |
|
|
Ҡаңлы |
Бүләкәй-Көҙәй |
|
|
Ҡаратаулы |
Оло Ҡошсо |
|
|
Ҡаршын |
Дыуанай |
|
|
Ҡобау |
Дыуан |
|
|
Көҙәй |
Дыуан-Табын |
|
|
Ҡыр-Көҙәй |
Ҡаңлы |
|
|
Ҡырҡ-Өйлө-Мең |
Ҡаңлы |
|
|
Мең |
Ҡаратаулы |
|
|
Мырҙалар |
Ҡаршын |
|
|
Урман-Көҙәй |
Кенәз Күрпәс-Табын |
|
|
Ҫыбы-Мең |
Күл-Иле-Мең |
|
|
Шайтан-Көҙәй |
Ҡырҡ-Өйлө-Мең |
|
|
Йомран-Табын |
Ҡырҡ-Өйлө-Мең |
|
|
|
Ҡобау |
|
|
|
Ҡыр-Көҙәй |
|
|
|
Ҡырҡ-Өйлө-Мең |
|
|
|
Кесе Ҡошсо |
|
|
|
Мең |
|
|
|
Мырҙалар |
|
|
|
Һалйот |
|
|
|
Һарт |
|
|
|
Тырнаҡлы |
|
|
|
Түбәләс |
|
|
|
Урман-Көҙәй |
|
|
|
Өршәк-Мең |
|
|
|
Уҫы-Мең |
|
|
|
Ҫыбы-Мең |
|
|
|
Шайтан-Көҙәй |
|
|
|
Йомран-Күрпәс-Табын |
|
|
|
Йомран-Табын |
|
Силәбе өйәҙе |
Әйле |
Әйле |
|
|
Барын-Табын |
Барын-Табын |
|
|
Барын-Табын |
Ҡалмаҡ |
|
|
Ҡалмаҡ |
Ҡара-Табын |
|
|
Ҡара-Табын |
Ҡатай |
|
|
Ҡара-Табын |
Һарт |
|
|
Ҡатай |
Һырҙы |
|
|
Һарт |
Шуран |
|
Вятка губернаһы |
|
|
|
Алабуға өйәҙе |
|
Байлар |
|
|
|
Йәнәй |
|
Сарапул өйәҙе |
|
Йәнәй |
|
Пермь губернаһы |
|
|
|
Екатеринбург өйәҙе |
|
Әйле |
|
|
|
Бала-Ҡатай |
|
|
|
Ҡара-Табын |
|
|
|
Мәкәтин |
|
|
|
Һеңрән |
|
|
|
Терһәк |
|
|
|
Оло Ҡатай |
|
|
|
Һырҙы |
|
|
|
Шуран |
|
Красноуфимск өйәҙе |
|
Бала-Ҡатай |
|
|
|
Оло Ҡошсо |
|
|
|
Кесе Ҡошсо |
|
|
|
Һыҙғы |
|
|
|
Терһәк |
|
|
|
Өпәй |
|
Уҫы өйәҙе |
|
Ғәйнә |
|
|
|
Ҡыр-Танып |
|
Пермь өйәҙе |
|
Ғәйнә |
|
Шадринскөйәҙе |
|
Бала-Ҡатай |
|
|
|
Эске Йылан |
|
|
|
Һалйот |
|
|
|
Һеңрән |
|
|
|
Терһәк |
|
|
|
Тинес |
|
|
|
Оло Ҡатай |
|
|
|
Бәгәрәктамаҡ |
* Улус атамалары “1795—1917 йй. халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса көнбайыш башҡорттары” (“Западные башкиры по переписям 1795—1917 гг.”; 2001) китабынан алынды.
3-сө таблица.
3‑сө табл.
Ырымбур губернаһы улустары* (1891)
|
Верхнеурал өйәҙе |
Ырымбур өйәҙе |
Орск өйәҙе |
Троицк өйәҙе |
Силәбе өйәҙе |
|
Әүжән-Петровск |
Абрамовка |
Александровка |
Вознесенка |
Андреевка |
|
Белорет |
Алексеевка |
1‑се Бөрйән |
Егорьевка |
Белояр |
|
Ҡағы |
Белозерск |
2‑се Бөрйән |
Екатерининск |
Введенск |
|
Ҡатай |
Бөрйән-Ҡыпсаҡ |
3‑сө Бөрйән |
Константиновка |
Воскресенск |
|
Күбәләк-Теләү |
Бөрйән |
Ҡананикольск |
Мейәс |
Долговка |
|
Тамъян-Түңгәүер |
Бошман-Һыуын-Ҡара- Ҡыпсаҡ |
Ҡарағай-Ҡыпсаҡ |
Һыҙғы |
Заманиловка |
|
Типтәр-Учалы |
Дмитриевка |
Покровка |
Сыростан |
Иванковка |
|
Тирлән |
Зобовка |
Преображенск |
Туңғатар |
Эске Йылан |
|
Үҙән |
Иманғол |
Түңгәүер |
Турғаяҡ |
Каменная |
|
|
Ҡаңлы |
1-се Үҫәргән |
|
Каминск |
|
|
Ҡара-Ҡыпсаҡ |
2-се Үҫәргән |
|
Карасевка |
|
|
Ҡыпсаҡ |
3-сө Үҫәргән |
|
Карасинск |
|
|
Көйөргәҙе |
4-се Үҫәргән |
|
Карачельск |
|
|
Михайловка |
|
|
Ҡатай |
|
|
Никольск |
|
|
Кинәле |
|
|
Яңы Башҡорт |
|
|
Кислянка |
|
|
Яңы Троицк |
|
|
Кочердык |
|
|
Павловка |
|
|
Ҡортамыш |
|
|
Петровка |
|
|
Мәсәле |
|
|
Покровка |
|
|
Мәтәле |
|
|
Репьевка |
|
|
Мөхәмәтҡолой |
|
|
Рождественск |
|
|
Окуневка |
|
|
Романовка |
|
|
Птиченск |
|
|
Сәйет |
|
|
Һарт-Ҡалмаҡ |
|
|
Спас |
|
|
Становка |
|
|
Таймаҫ |
|
|
Султай |
|
|
Ташлы |
|
|
Сухоборск |
|
|
|
|
|
Таловка |
|
|
|
|
|
Черлинка |
|
|
|
|
|
Сүмләк |
|
|
|
|
|
Шаламовка |
|
Бөтәһе 9 |
27 |
13 |
9 |
31 |
* Улус атамалары “1891 йылда улус һәм станица идараларынан йыйылған мәғлүмәттәр буйынса Ырымбур губернаһы торамалары исемлеге” (“Списки населённых мест Оренбургской губернии по сведениям собранным от волостных и станичных правлений в 1891 году”; 1892) китабынан алынды.
4‑се табл.
Өфө губернаһы улустары* (1896)
|
Бәләбәй өйәҙе |
Бөрө өйәҙе |
Златоуст өйәҙе |
Минзәлә өйәҙе |
Стәрлетамаҡ өйәҙе |
Өфө өйәҙе |
|
Артюховка |
Анастасьевка |
1-се Әйле |
Аҡтаныш |
Аҙнай |
Архангел |
|
Баҡалы |
Андреевка |
2-се Әйле |
Аҡташ |
Аллағыуат |
Баҡай |
|
Боғаҙы |
Асҡын |
Бала-Ҡатай |
Александровка-Ҡарамалы |
Арыҫлан |
Бишауыл-Уңғар |
|
Васильевка |
Әсән |
Оло Ҡошсо |
Әлмәтмулла |
Архангел |
Биштәкә |
|
Үрге Бишенде |
Баҙан |
Дыуан-Мәсетле |
Әмәкәй |
Бәгәнәш-Әбүкән |
Благовещен |
|
Үрге Троицк |
Байғужа |
Дыуан |
Афанас |
Бишҡайын |
Богородск |
|
Ғәйнәямаҡ |
Байҡыбаш |
Ямаш |
Әхмәт |
Богоявленск |
Бүләкәй-Көҙәй |
|
Елизаветино |
Байҡы |
Ҡуҫа |
Байсар |
Бошман-Ҡыпсаҡ |
Воскресенск |
|
Йәрмәкәй |
Борай |
Мең |
Балтай |
Верхотор |
Дмитриевка |
|
Зәйет |
Ваныш-Алпауыт |
Мырҙалар |
Бәтке |
Воскресенск |
Дыуанай |
|
Елдәр |
Үрге Тәтешле |
Нәсибаш |
Бишенде-Останково |
Гәрә-Ҡыпсаҡ |
Ямаш |
|
Ильинка |
Йәлдәк |
Рудник |
Богодаровка |
Дедово |
Ерал |
Ил-Күл-Мең |
Илеш |
Һатҡы |
Ырыҫбай |
Дыуан-Табын |
Илек |
|
Имәнлеҡул |
Исмаил |
Һикеяҙ |
Зәй |
Ергән |
Ҡазан |
|
Ҡаҙанғол |
Ҡайынлыҡ |
Иҫке Балаҡатай |
Ирәкте |
Илсек-Тимер |
Ҡараякуп |
|
Ҡаръяуҙы |
Ҡалмыҡ |
Тырнаҡлы |
Күҙкәй |
Ишбарыҫ |
Ҡытау-Ивановка |
|
Ҡырғыҙ-Миәкә |
Касев |
Таҙтүбә |
Макарьевка |
Ҡалҡаш |
Нуғай |
|
Кескенәш |
Кейебәк |
Йүрүҙән |
Матвеевка |
Кәлсер-Табын |
Надеждино |
|
Ҡорос |
Киҙгәнбаш |
Ярославка |
Минзәлә |
Ҡарағош |
Новоселовка |
|
Мәнәүезбаш |
Ҡубыяҙ |
|
Мыс-Саллы |
Ҡармыш |
Осоргин |
|
Нуғайбәк |
Күтәрем |
|
Яңы Спас |
Кесе-Табын |
Петропавловка |
|
Надеждино |
Ҡыҙылъяр |
|
Нөркәй |
Ҡуғанаҡ |
Покровка |
|
Никольск |
Мишкә |
|
Поисев |
Маҡар |
Сәфәр |
|
Семен-Макар |
Мәскәү |
|
Семиостров |
Мәләүез |
Эҫем |
|
Иҫке Ҡалмаш |
Никольск |
|
Иҫке Кәшер |
Меркетле |
Урман-Көҙәй |
|
Төмәнәк |
Яңы Ҡырғы |
|
Иҫке Мәлкән |
Петровск |
Ҡытаутамаҡ |
|
Түреш |
Яңы Троицк |
|
Сухаревка |
Покровка |
Шәрип |
|
Өҫән-Ивановка |
Нөркә |
|
Туҡмаҡ |
Резановка |
|
|
Соҡаҙытамаҡ |
Павловка |
|
Троицк |
Татьяновка |
|
|
|
Пономаревка |
|
Шәрип |
Өршәк-Мең |
|
|
|
Сарсы |
|
Языков |
Федоровка |
|
|
|
Иҫке Балтас |
|
|
Сытырман |
|
|
|
Иҫке Петровка |
|
|
Шмитов |
|
|
|
Уҫы-Степановка |
|
|
|
|
|
|
Сурауыл |
|
|
|
|
|
|
Сурай |
|
|
|
|
|
Бөтәһе 29 |
36 |
19 |
31 |
33 |
27 |
*Улус атамалары “Өфө губернаһы торамаларының тулы исемлеге” (“Полный список населённых мест Уфимской губернии”; 1896) китабынан алынды.
5‑се табл.
БАССР улустары* (1926)
|
Арғаяш кантоны |
Бәләбәй кантоны |
Бөрө кантоны |
Йылайыр кантоны |
Мәсәғүт кантоны |
Стәрлетамаҡ кантоны |
Тамъян-Ҡатай кантоны |
Өфө кантоны |
|
Арғаяш |
Аҙнағол |
Асҡын |
Бөрйән |
Әйле |
Аҙнай |
Ҡағы |
Абрай |
|
Бүре |
Әлшәй |
Әсән |
Бөрйән-Ҡыпсаҡ |
Балаҡатай |
Арыҫлан |
Ҡатай |
Архангел |
|
Губерна |
Ахун |
Байҡыбаш |
Йылайыр |
Оло Аҡа |
Ашҡаҙар |
Күбәләк-Тиләү |
Благовещен |
|
Ҡараболаҡ |
Баҡалы |
Байҡы |
Ҡананикольск |
Үрге Ҡыйғы |
Бәгәнәш-Әбүкән |
Тамъян-Түңгәүер |
Булгаков |
|
Ҡоншаҡ |
Бәләбәй |
Балыҡсы |
Ҡыпсаҡ |
Дыуан-Мәсетле |
Борон |
Тирлән |
Бүләкәй-Көҙәй |
|
Мөхәмәтҡолой |
Бишбүләк |
Борай |
Һабыр |
Дыуан |
Верхотор |
Туңғатар |
Дмитриевка |
|
|
Бүздәк |
Илеш |
Сәлих |
Ямаш |
Ергән |
Уҫманғәле |
Иглин |
|
|
Үрге Троицк |
Исмаил |
Таналыҡ |
Ҡалмаҡҡол |
Ҡалҡаш |
Учалы |
Ҡырмыҫҡалы |
|
|
Дәүләкән |
Ҡайынлыҡ |
Темәс |
Мәсәғүт |
Кәлсер-Табын |
|
Надеждино |
|
|
Йәрмәкәй |
Калегин |
Үҫәргән |
Мырҙалар |
Красноусол |
|
Новоселовка |
|
|
Елдәр |
Ҡалмыҡ |
Үтәғол |
|
Көйөргәҙе |
|
Петровка |
|
|
Ҡырғыҙ-Миәкә |
Киҙгәнбаш |
Хәйбулла |
|
Маҡар |
|
Степановка |
|
|
Ҡорос |
Краснохолмский |
|
|
Мәләүез |
|
Топорнин |
|
|
Приют |
Ҡыҙылъяр |
|
|
Меркетле |
|
Удельно-Дыуанай |
|
|
Рәжәп |
Мишкә |
|
|
Мораптал |
|
Оло Теләк |
|
|
Ыҫлаҡ |
Мәскәү |
|
|
Өршәк-Мең |
|
Шишмә |
|
|
Саҡмағош |
Яңы Ҡабан |
|
|
Федоровка |
|
Шәрип |
|
|
Соҡаҙытамаҡ |
Пономаревка |
|
|
|
|
|
|
|
Шаран |
Иҫке Балтас |
|
|
|
|
|
|
|
|
Тәтешле |
|
|
|
|
|
|
|
|
Сурай |
|
|
|
|
|
|
|
|
Яңауыл |
|
|
|
|
|
|
Бөтәһе 6 |
19 |
22 |
12 |
10 |
17 |
8 |
16 |
* Улус атамалары “Башҡортостандың торама пункттары. III киҫәк: Башҡорт республикаһы, 1926” (“Населённые пункты Башкортостана. Ч.III: Башреспублика, 1926”; 2006) китабынан алынды.
