Список материалов
РЕВОЛЮЦИОН РӘСӘЙ РӘССАМДАРЫ АССОЦИАЦИЯҺЫ
РЕВОЛЮЦИОН РӘСӘЙ РӘССАМДАРЫ АССОЦИАЦИЯҺЫ, Р Р Р А, 1922 й. ойошторола, 1928 й. алып Революция рәссамдары ассоциацияһы (РРА), 1932 й. тарҡала. 1925 й. Өфө филиалы ойошторола. Совет...
РЕВОЛЮЦИЯ (1905—07)
РЕВОЛЮЦИЯ (1905—07), Б е р е н с е Р ә с ә й р е в о л ю ц и я һ ы, 20 б. башында Рәсәйҙә дөйөм милли кризис һөҙөмтәһендә тыуа. 1905 й. 9 ғин. С.‑Петербургта тыныс демострацияны атыу...
РЕВОЛЮЦИЯ (1917)
РЕВОЛЮЦИЯ (1917), Рәсәйҙең сәйәси һәм соц.‑иҡт. ҡоролошон ҡырҡа үҙгәрткән ҙур тарихи ваҡиға. Ике этапҡа бүлеп йөрөтөлә: батша самодержавиеһын ҡолатҡан Февраль демократик...
РЕВОЛЮЦИЯ КӨРӘШСЕЛӘРЕНӘ ХАЛЫҠ-АРА ЯРҘАМ ОЙОШМАҺЫ
РЕВОЛЮЦИЯ КӨРӘШСЕЛӘРЕНӘ ХАЛЫҠ‑АРА ЯРҘАМ ОЙОШМАҺЫ (РКХЯО), 1922 й. аҙ. Коммунистик Интернационалдың (Коминтерн) 4‑се конгресы ҡарары б‑са хеҙмәтсәндәрҙе аҡ террорҙан...
РЕГИОНОЛОГИЯ
РЕГИОНОЛОГИЯ (ингл. region — өлкә, территория һәм ...логия), төбәк- ара хеҙмәт бүленешендә төбәктең махсуслашыуын иҫәпкә алып уның комплекслы үҫешенең законлыҡтарын тикшергән...
РЕГУЛ, йондоҙ
РЕГУЛ, Арыҫлан α‑һы, аҡ кәрлә йондоҙ. 3 йондоҙҙан торған система. Визуаль йондоҙ дәүмәле 1m,35. Диаметры Ҡояштан 3 тапҡырға ҙурыраҡ. Йондоҙ Ерҙән 85 яҡтылыҡ йылы алыҫлығында...
РЕДУКЦИЯ
РЕДУКЦИЯ (лат. reductio — ҡайтыу, кире килтереү), өндәрҙең комбинаторлы үҙгәрештәренең бер төрө, өндөң (башлыса һуҙынҡының) оҙайлылығының ҡыҫҡартылыуы йәки көсөргәнештең...
РЕДЬКИН, Краснокама р‑нындағы ауыл
РЕДЬКИН, Краснокама р‑нындағы ауыл, Ҡуян а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 63 км һәм Нефтекама т. юл ст. К.‑Көнс. табан 43 км алыҫлыҡта Үле Танып й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы)...
РЕДЬКИНА Нина Николаевна
РЕДЬКИНА Нина Николаевна (30.3.1961, Томск өлк. Терсалгай а.), ботаник. Биол. ф. д‑ры (2009). Томск мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1983) шунда уҡ эшләй. 1990 й. башлап Ботаника баҡса‑институтында,...
РЕЗЕДА
РЕЗЕДА (Reseda), резеда һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 60 төрө билдәле, Евразияла һәм Төньяҡ Африкала таралған. Башҡортостанда ситтән килтерелгән төрө...
РЕЗЕРВУАР
РЕЗЕРВУАР (лат. reservo — һаҡлайым), нефть, нефть продукттарын һәм шыйыҡландырылған газды, һыуҙы, химик продукттарҙы һ.б. ҡабул итеү, һаҡлау, техник эшкәртеү һәм ебәреү өсөн...
РЕЗИНА-АСБЕСТ СӘНӘҒӘТЕ
РЕЗИНА-АСБЕСТ СӘНӘҒӘТЕ, резина-техник (ҡара: Резиналар һәм резина-техник изделиелар), асбест-техник изделиелар, киң ҡулланыштағы резина изделиелары етештереү б-са...
РЕЗИНАЛАР ҺӘМ РЕЗИНА‑ТЕХНИК ИЗДЕЛИЕЛАР
РЕЗИНАЛАР ҺӘМ РЕЗИНА-ТЕХНИК ИЗДЕЛИЕЛАР, юғары һығылмалы, ҡайтмалы (йөҙәрләгән %‑ҡа) деформацияға һәләтле каучуктарҙың вулканизация продукттары. Р.һ.р.‑т.и. эшләр өсөн...
РЕЙНСДОРП Иван Андреевич
РЕЙНСДОРП Иван Андреевич (Иоганн Генрих), Р е й н с д о р ф И.А. (1730, Дания — 3.2.1781, Ырымбур ҡ.), дәүләт эшмәкәре. Ген.‑поручик (1771). Дворяндарҙан. 1756— 63 йй. Ете йыллыҡ һуғышта,...
РЕКЛАМА
РЕКЛАМА (франц. re¼clame), тауарға ихтыяж булдырыу өсөн тауарҙың (хеҙмәт күрһәтеүҙең) ҡулланылыш үҙенсәлектәре т‑да мәғлүмәт таратыу; маркетингының ҡушма өлөшө булып...
РЕКОНСТРУКЦИЯ
РЕКОНСТРУКЦИЯ м а ш и н а э ш л ә ү с ә н ә ғ ә т е н д ә, хәҙ. производство майҙандарында һәм хеҙм‑рҙәр һаны ш. уҡ булғанда яңы продукция етештереүҙе ойошторор өсөн производство...
РЕКРЕАЦИОН АҒАС УЛТЫРТЫУ
РЕКРЕАЦИОН АҒАС УЛТЫРТЫУ, урман фондының ял итеү, һаулыҡты нығытыу һ.б. маҡсаттар өсөн тәғәйенләнгән бер өлөшө (ҡара: Рекреацион ресурстар). Р.а.у. ҡалалар һәм ауылдар,...
РЕКРЕАЦИОН ГЕОГРАФИЯ
РЕКРЕАЦИОН ГЕОГРАФИЯ, география бүлеге, терр. рекреацион системаларҙың барлыҡҡа килеү, урынлашыу һәм эшләү законлыҡтарын өйрәнә. Археология, тыуған яҡты өйрәнеү, тарих,...
РЕКРЕАЦИОН РЕСУРСТАР
РЕКРЕАЦИОН РЕСУРСТАР, ял итеү, дауалау, һауыҡтырыу, танып белеү һ.б. маҡсаттарҙа ҡулланыла алған тәбиғи, тарихи‑мәҙәни, соц.- иҡт. мөхит объекттары һәм күренештәре йыйылмаһы....
РЕКРИСТАЛЛИЗАЦИЯ
РЕКРИСТАЛЛИЗАЦИЯ, ҡыҙҙырғанда (мәҫ., яндырғанда) деформацияланған материалдарҙың (а һүрәте) микроструктураһы үҙгәреүе процесы (был ваҡытта яңы бөртөктәр барлыҡҡа...
