Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ҒӘЛИМОВ Зиннәт Абдулхаҡ улы

ҒӘЛИМОВ  Зиннәт Абдулхаҡ улы [10.9.1922, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Буҙат а. (БР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны) – 13.8.1983, Алма-Ата ҡ., БР‑ҙың Стәрлебаш р‑нының ш. уҡ исемле ауылында ерләнгән], яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1973). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1953 й. алып Стәрлебаш район мәҙәниәт һарайында; 1958—82 йй....

ҒӘЛИЕВА Гүзәл Ғабдуллайән ҡыҙы

ҒӘЛИЕВА Гүзәл Ғабдуллайән ҡыҙы (1.3.1955, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Иманғол а.), шағирә. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1987). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1979) “Серп и молот” (“Ураҡ һәм сүкеш”) гәз., 1981 й. алып “Авангард” гәз. бүлек мөдире; 1983 й. башлап БАССР Мәҙәниәт министрлығы инспекторы, 1985 й. — БАССР...

ҒӘЛИЕВ Ғатаулла Фәсхетдин улы

ҒӘЛИЕВ Ғатаулла Фәсхетдин улы [16.9.1861, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Яйыҡ‑Ҫыбы‑Мең улусы Ниғмәтулла а. (БР‑ҙың Әлшәй р‑ны) — 1939, шунда уҡ], шағир-импровизатор. Стәрлетамаҡ мәҙрәсәһендә(1881—86), Троицк ҡ. мәҙрәсәлә (1886—92) уҡыған. Ғәрәп һәм фарсы телдәрен белгән. 1892—1929 йй. тыуған ауылында мөҙәрис,...

ҒӘЛИ Муса

ҒӘЛИ Муса [ысын исеме Ғәлиев Ғабдрахман Ғәли улы; 15.10.1923, БАССР- ҙың Өфө кантоны Иҫке Муса а. (БР‑ҙың Шишмә р‑ны) — 15.1.2004, Өфө], шағир. РСФСР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1982). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1956). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин-тын (1952), СССР Яҙыусылар...

ҒӘЙНУЛЛИН Миҙхәт Фазлый улы

ҒӘЙНУЛЛИН Миҙхәт Фазлый улы (13.11.1925, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Бәләкәй Өстүбә а. — 15.3.2001, Мәскәү, Өфөлә ерләнгән), әҙәбиәт белгесе. Филол. ф. д‑ры (1975), проф. (1976). РСФСР‑ҙың (1985) һәм БАССР- ҙың (1977) атҡ. фән эшмәкәре. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1956). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев...

ҒӘЙЕТБАЙ Наил Әсхәт улы

ҒӘЙЕТБАЙ (Ғәйетбаев) Наил Әсхәт улы (20.6.1948, Баймаҡ ҡ.), драматург, прозаик. РФ‑тың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2011), БР‑ҙың атҡ. сәнғәт хеҙм‑ре (1993). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1981). Магнитогорск тау-металлургия ин‑тын (1972), М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑ты эргәһендәге Юғары әҙәби курстарҙы (1983), РСФСР‑ҙың...

ҒӘЗӘЛ

ҒӘЗӘЛ (ғәр.), Көнсығыш поэзияһында моноримик лирик шиғыр төрө. Ғ. төп йөкмәткеһе — ҡатын-ҡыҙға мөхәббәтте данлау. Ғәҙәттә, 12—15 бәйеттән тора. Һуңғы бәйеттә тәхәллус (псевдоним) телгә алына. Ғ. рифма тәртибе: аа, ба, ва, га... Рифманың йыш ҡына рәдиф (юл аҙағында ҡабатланып килеүсе һүҙ йәки һүҙҙәр...

ҒӘБИТОВ Хәбибулла Ғәбделҡаһир улы

  ҒӘБИТОВ Хәбибулла Ғәбделҡаһир улы [1886 й. майы, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Әбделкәрим а. (БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) — 14.4.1938, Төньяҡ- көнсығыш хеҙмәт м‑н төҙәтеү лагеры, Алыҫ Көнсығыш крайы Магадан ҡсб], Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре, шағир, телсе, фольклорсы. “Рәсүлиә”, “Ғәлиә” мәҙрәсәләрендә уҡый...

ҒӘБИҘУЛЛИН Самат Мәһәҙи улы

ҒӘБИҘУЛЛИН Самат Мәһәҙи улы (30.10.1939, БАССР‑ҙың Бөрйән р‑ны Аҫҡар а. — 21.3.1997, БР‑ҙың ш. уҡ районы Иҫке Собханғол а.), шағир. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1990). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1988). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1963) Бүздәк р‑ны Ҡаңны‑Төркәй урта мәктәбендә эшләй, 1966 й. алып “Красный...

ҒАФУРОВ Марсель Абдрахман улы

ҒАФУРОВ Марсель Абдрахман улы [10.5.1933, БАССР‑ҙың Мораҡ р‑ны Мораҡ а. (БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны)], яҙыусы. РСФСР‑ҙың (1982) һәм БАССР-ҙың (1976) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1982). М.А.Ғафуровтың ағаһы. К.А. Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлаған (1955). 1958 й. алып “Ленинец” гәз....

ҒАФУРИ Мәжит

  ҒАФУРИ Мәжит [Ғафуров Ғәбделмәжит (Абдулғафуров Абдулмәжит) Нурғәни улы], 20.7.1880, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Еҙем-Ҡаран а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны) — 28.10. 1934, Өфө, В.И. Ленин ис. паркта ерләнгән], яҙыусы. БАССР-ҙың халыҡ шағиры (1923). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1934). “Рәсүлиә” (1898), “Мөхәмәҙиә”...

ҒАТАШ Рәдиф Кәшфулла улы

ҒАТАШ (Ғатауллин) Рәдиф Кәшфулла улы (30.3.1941, БАССР‑ҙың Кушнаренко р‑ны Марс а.), шағир. ТР‑ҙың халыҡ шағиры (2012). ТАССР- ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1982), ТР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2001). Ҡазан ун‑тын (1964), М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑ты эргәһендәге Юғары әҙәби курстарҙы (Мәскәү, 1969) тамамлаған....

ҒАРИПОВА Таңсулпан Хизбулла ҡыҙы

ҒАРИПОВА Таңсулпан Хизбулла ҡыҙы (22.9.1947, БАССР‑ҙың Баймаҡ р‑ны Күсей а.), прозаик, драматург. БР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (2018). БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1994). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1986). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1973) ТТӘИ‑лә, 1975 й. алып Йылайыр р‑ны, Баймаҡ һәм Учалы ҡҡ. белем биреү учреждениеларында,...

ҒАРИПОВ Рәми Йәғәфәр улы

ҒАРИПОВ Рәми Йәғәфәр улы [12.2.1932, БАССР‑ҙың Үрге Ҡыйғы р‑ны Арҡауыл а. (БР‑ҙың Салауат р‑ны) — 20.2.1977, Өфө], шағир, тәржемәсе. БССР‑ҙың халыҡ шағиры (1992). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1960). М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1955) 1957 й. тиклем һәм 1962—67 йй. “Совет Башҡортостаны”...

ҒАМЗАТОВ Рәсүл Ғамзат улы

ҒАМЗАТОВ Рәсүл Ғамзат улы (8.9.1923, Дағстан АССР‑ы Цада а. – 3.11.2003, Мәскәү), шағир. Дағстан АССР‑ының халыҡ шағиры (1959). Соц. Хеҙмәт Геройы (1974). 1950 й. алып Дағстан Яҙыусылар союзы идараһы рәйесе. “Минең тыуған йылым” (1950; “Год моего рождения”), “Бейек йондоҙҙар” (1962; “Высокие звёзды”),...

ҒАБДРАХМАНОВ Рәйес Бикмөхәмәт улы

ҒАБДРАХМАНОВ Рәйес Бикмөхәмәт улы (3.10.1918, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Күсәрбай а., хәҙ. БР‑ҙың Благовар р‑ны Иҫке Күсәрбай а. — 7.3.1988, Өфө), яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1956). 1939 й. алып “Ленинсы”, “Коммуна” (ҡара: “Кызыл таң”), “Сталин юлы” (ҡара: “Благоварские вести”) гәз. әҙәби хеҙм‑ре. Бөйөк...

ГРАХОВ Николай Леонидович

ГРАХОВ Николай Леонидович (26.11.1946, Өфө), шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1992). БДУ-ны тамамлағандан һуң (1985) “Китап” нәшриәте хеҙм‑ре, 2003 й. алып “Бельские просторы” ж. бүлек мөдире. “Мин бында йәшәйем” (“Я просто здесь живу”) исемле тәүге китабы 1985 й. сыға. Г. әҫ. оптимизм, еңелсә юмор хас....

ГОРЬКИЙ Максим

ГОРЬКИЙ Максим (ысын исеме Пешков Алексей Максимович; 16.3.1868, Түбәнге Новгород ҡ. – 18.6.1936, Мәскәү өлк. Ленинские Горки ҡсб, Г. көлө һалынған урна Мәскәүҙә Кремль диуарына ҡуйылған), яҙыусы. СССР Яҙыусылар союзы идараһының тәүге рәйесе (1934—36). “Фома Гордеев” романы (1899), “Бала саҡ” (“Детство”;...

ГОНЧАР Олесь

ГОНЧАР Олесь (Александр Терентьевич; 3.4.1918, Полтава губ. Суха а. –14.7.1995, Киев), яҙыусы. Украина ССР-ы ФА акад. (1978). Соц. Хеҙмәт Геройы (1978). 1959—86 йй. СССР Яҙыусылар союзы идараһы секретары, бер үк ваҡытта 1971 й. тиклем Украина ССР-ы Яҙыусылар союзы идараһы рәйесе. Бөйөк Ватан һуғышы...

ГОГОЛЬ Николай Васильевич

ГОГОЛЬ Николай Васильевич (20.3.1809, Полтава губ. Оло Сорочинцы а. — 21.2.1852, Мәскәү), урыҫ яҙыусыһы. “Диканька эргәһендәге утарҙа кистәр” (“Вечера на хуторе близ Диканьки”; 1831—1832), “Танау” (“Нос”; 1835), “Шинель” (1842) повестары, “Үле йәндәр” (“Мёртвые души”; 1842—1855) поэма-романы, “Ревизор”...