Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

МИЛЛИ ИҠТИСАД

МИЛЛИ ИҠТИСАД, билдәле бер илдең, конкрет дәүләттең бөтөн бер хужалыҡ, соц., ойоштороу системаһы булараҡ ҡаралған иҡтисады, тәбиғәт- экология, хеҙмәт, етештереү, фән-техника һәм техника-технология, мәғлүмәт-идара итеү, финансты үҙ эсенә алған дөйөм иҡт. потенциалға эйә; дәүләт идара итеүе һәм көйләүе,...

МИЛЛИ КИЛЕМ

МИЛЛИ КИЛЕМ, макроиҡтисад статистикаһының иҡтисадтың бөтә тармаҡтарында ла билдәле бер ваҡыт эсендә етештерелгән аҙаҡҡы тауар һәм хеҙмәттәрҙең баҙар хаҡтарында, капитал ҡулланыуға һәм ситләтелгән һалымдар (ҡара: Һалымдар һәм йөкләмәләр) түләүгә киткән сығымдарҙы алып ташлап, сағылдырылған хаҡын дөйөмләштереүсе...

МИНДӘК РУДНИГЫ

МИНДӘК РУДНИГЫ, мәғдән булмаған төҙөлөш материалдары, ағас- таҡта һ.б. етештереү пр‑тиеһы. 1931 й. Учалы р‑нында “Башзолото” тресы составындағы Миндәк приискыһы булараҡ ойошторола, 1954 й. алып “Южуралзолото” тресының (Мейәс ҡ.), 1967 й. — “Уралзолото” берекмәһенең (Свердловск ҡ.) М.р., 1992 й. — “Башзолото”...

МОНОПОЛИЯ

МОНОПОЛИЯ (моно... һәм pōleјō — һатам), 1) дәүләткә, пр-тиеға, ойошмаға, физик шәхескә ниндәйҙер эшмәкәрлек алып барыуға бирелгән айырым хоҡуҡ; 2) билдәле бер тауар йәки хеҙмәт күрһәтеү баҙарында өҫтөнлөк иткән эре компаниялар, уларҙың берләшмәләре. М. өс төргә айыралар: ябыҡ (юридик тыйыуҙар һәм сикләүҙәр...

МОНОПОЛИЯҒА ҠАРШЫ СӘЙӘСӘТ

МОНОПОЛИЯҒА ҠАРШЫ СӘЙӘСӘТ, дәүләттең иҡт. сәйәсәт сиктәрендә конкуренцияны үҫтереүгә, монополистик эшмәкәрлекте һәм намыҫһыҙ конкуренцияны сикләүгә һәм бөтөрөүгә йүнәлтелгән саралары комплексы; предприятиелар төҙөүҙе, үҙгәртеп ҡороуҙы, ябыуҙы, акцияларҙы күпләп һатып алыуҙы контролдә тотоу; билдәле...

МОСТООТРЯД №30, предприятие

МОСТООТРЯД №30, “Уралмостострой” ЯАЙ филиалы. Класһыҙ күперҙәр, юл күперҙәре, терәү стеналары, причалдар, яр буйы нығытмалары, ер аҫты үткәүелдәре төҙөү, тәрәнгә һалынған фундаменттар ҡороу эштәрен башҡара. Өфөлә урынлашҡан. Составына төҙөлөш участкалары, етештереү базаһы һ.б. инә. 2012 й. 580 кеше...

МӨРСӘЛИМ ИТ КОМБИНАТЫ

МӨРСӘЛИМ ИТ КОМБИНАТЫ, 1976 й. Салауат р‑нында ойошторола, 1981 й. файҙаланыуға тапшырыла, 1995 й. алып ААЙ, 2000 й. ябыла. Составына һуғым, тире эшкәртеү, колбаса, һыуытыу цехтары; мал ҡабул итеү базаһы ингән. 2000 й. 142 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑тың башҡа төбәктәрендә һатылған. А.А.Москвичёв,...

МӨҺИМ ОРГАНИК СИНТЕЗ ПРОДУКТТАРЫ ЕТЕШТЕРЕҮ

МӨҺИМ ОРГАНИК СИНТЕЗ ПРОДУКТТАРЫ ЕТЕШТЕРЕҮ, синтетик спирттар, фенол, ацетон, органик кислоталар, альдегидтар, кетондар, синтетик йыуыу саралары һәм углеводород сеймалынан органик синтездың башҡа продукттарын эшләп сығарыу б‑са нефтехимия сәнәғәте тармағы. Башҡортостанда 20 б. 50‑се йй. үҫешә башлай....

НЕФТЕКАМА БЫРАУЛАУ ЭШТӘРЕ ИДАРАЛЫҒЫ

НЕФТЕКАМА БЫРАУЛАУ ЭШТӘРЕ ИДАРАЛЫҒЫ. Нефть һәм газ эҙләүһәм разведкалау, скважиналар (ш. иҫ. һыу скважиналары) төҙөү һәм ремонтлау, ситтәге үҙәктәрҙе быраулау (ш. иҫ. горизонталь йүнәлештә), скважиналар быраулау һәм ремонтлау өсөн ҡорамалдар һәм инструменттар етештереү м‑н шөғөлләнгән. 1970 й. “Башнефть”...

НЕФТЕКАМА ИКМӘК КОМБИНАТЫ

НЕФТЕКАМА ИКМӘК КОМБИНАТЫ, ААЙ. Составына 2‑се (1965 й. асылған), 3‑сө (1992), 4‑се (1993) икмәк з‑дтары, “Икмәк йорто” магазиндар селтәре (1993) инә. 2012 й. 390 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм Удмуртияла һатыла. 1959 й. Н.и.к. булараҡ ойошторола, 1994 й. хәҙ. статусын ала. 2004 й. башлап “Интеграл”...

НЕФТЕКАМА ИТ-КОНСЕРВА КОМБИНАТЫ

НЕФТЕКАМА ИТ‑КОНСЕРВА КОМБИНАТЫ, 1964 й. ойошторола, 1994 й. алып ААЙ, 2007 й. ябыла. Комб‑т составында һуғым, ит‑май, колбаса (ҡеүәте тәүлегенә 15 т), консерва (айына 400 туба) цехтары, һыуытҡысы һ.б. булған. Ит, ит консервалары, колбаса ризыҡтары, ыҫланған аҙыҡ, иттән ярым фабрикаттар, аҡ май, аҙыҡ...

НЕФТЕКАМА КҮН-ГАЛАНТЕРЕЯ ФАБРИКАҺЫ

НЕФТЕКАМА КҮН‑ГАЛАНТЕРЕЯ ФАБРИКАҺЫ, ААЙ. Сумка, портфель, папка, ранец, рюкзак, янсыҡ, бумажниктар һ.б. етештерә. Составында бесеү, 2 тегеү цехы, һынау участкаһы бар. 2012 й. 116 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм РФ‑тың башҡа төбәктәрендә һатыла. 1971 й. Өфө күн‑галантерея фабрикаһының Нефтекама цехы...

НЕФТЕКАМА ҠАЛА ҺӨТ ЗАВОДЫ

НЕФТЕКАМА ҠАЛА ҺӨТ ЗАВОДЫ, “Аллат” ЯАЙ (Өфө) филиалы. Айыртылмаған һөт һәм майһыҙ продукция, адыгей сыры, иретелгән сыр, мал майы, майлы эремсек етештерә. Составына ҡабул итеү‑аппарат (һөт һәм һөт продукттарын ҡойоу), эремсек ризыҡтары эшләү цехтары инә. 2012 й. 236 кеше эшләгән. Продукцияһы БР‑ҙа һәм...

НЕФТЕКАМА НЕФТЬ ПРОМЫСЛАҺЫ ҠОРАМАЛДАРЫ ЗАВОДЫ

НЕФТЕКАМА НЕФТЬ ПРОМЫСЛАҺЫ ҠОРАМАЛДАРЫ ЗАВОДЫ, ЯСЙ. Нефть промыслаһы һәм энергия ҡорамалдарын (ш. уҡ уларҙың запас частарын), нефть промыслаһы инструментын яһау, уларға ағымдағы һәм капиталь ремонт үткәреү, сервис ярҙамы күрһәтеү пр‑тиеһы; насос‑компрессор һәм нефть үткәргес торбалар, полиэтилен торбалар,...

НЕФТЕКАМА НЕФТЬ ҺӘМ ГАЗ МАШИНАЛАРЫ ЭШЛӘҮ ЗАВОДЫ

НЕФТЕКАМА НЕФТЬ ҺӘМ ГАЗ МАШИНАЛАРЫ ЭШЛӘҮ ЗАВОДЫ, 1979 й. ойошторола, 1987 й. Нефтекама быраулау инструменттары з‑ды булараҡ файҙаланыуға индерелә, 1990 й. алып “Бур” ҠП, 1997 й. — Н.н.һ.г.м.э.з. ААЙ, 2001 й. завод скважиналарҙы ремонтлау өсөн махсус техника етештереүгә күсә (автомобилдәр һәм тракторҙар...

НЕФТЕКАМА ТОРЛАҠ ТӨҘӨҮ КОМБИНАТЫ

НЕФТЕКАМА ТОРЛАҠ ТӨҘӨҮ КОМБИНАТЫ, 1975 й. Нефтекама эре панелле торлаҡ төҙөү з‑ды булараҡ ойошторола, 1978 й. алып Н.т.т.к., 1988 й. — “Башнефтегазстрой” проект-төҙөлөш берекмәһе, 1991 й. — “Стронег” ААЙ‑ның “Н.т.т.к.” бүлендек ЯСЙ, 1997 й. ябыла. Комбинат составына форма эшләү, арматура, бетон бутағыс,...

НЕФТЕКАМА ЭЛЕКТР БҮЛЕҮ СЕЛТӘРҘӘРЕ

НЕФТЕКАМА ЭЛЕКТР БҮЛЕҮ СЕЛТӘРҘӘРЕ, Ағиҙел, Нефтекама, Яңауыл ҡҡ., ш. уҡ Асҡын, Балтас, Борай, Краснокама, Ҡалтасы, Ҡариҙел, Тәтешле, Яңауыл р‑ндары ҡулланыусыларын, ш. иҫ. Нефтекама автозаводын, Нефтекама күн‑галантерея фабрикаһын, Нефтекама яһалма күн производство берекмәһен электр энергияһы м‑н тәьмин...

НЕФТЕКАМА ЯҺАЛМА КҮН ПРОИЗВОДСТВО БЕРЕКМӘҺЕ

НЕФТЕКАМА ЯҺАЛМА КҮН ПРОИЗВОДСТВО БЕРЕКМӘҺЕ, “И с к о ж”, ААЙ. Төрлө тәғәйенләнешле яһалма күн; поливинилхлорид һәм полиэтилен плёнкалар; термик елемле һәм полиэфир ҡатлаулы, трикотаж, тышлыҡ материалдар; ир‑егеттәр, ҡатын‑ҡыҙҙар һәм балалар өсөн трикотаж әйберҙәр һ.б. етештерә. Составына поливинилхлорид...

НЕФТЕХИМИЯ СӘНӘҒӘТЕ

НЕФТЕХИМИЯ СӘНӘҒӘТЕ, эшкәртеү сәнәғәте тармағы, унда етештереү процестары продукттарҙың нефтехимия синтезына нигеҙләнгән. Синтетик каучук производствоһы, мөһим органик синтез продукттары етештереүҙе, техник углерод производствоһы, резина‑асбест сәнәғәтен, шин сәнәғәтен үҙ эсенә ала. Нефть һәм газ углеводородтары...

НЕФТЬ СЫҒАРЫУ СӘНӘҒӘТЕ

НЕФТЬ СЫҒАРЫУ СӘНӘҒӘТЕ, яғыулыҡ сәнәғәте тармағы. Нефть ятҡылыҡтарын эҙләү, разведкалау, сығарыу һәм эксплуатациялау эштәрен башҡара. Башҡортостанда Н.с.с. барлыҡҡа килеүе 1929 й. “Уралнефть” тресының (1930 й. алып “Востокнефть”) нефткә геология‑разведка эштәрен ойоштороуына һәм 1932 й. Стәрлетамаҡ...