Список материалов
РӘХМӘТУЛЛИН Ибраһим Ғәйзулла улы
РӘХМӘТУЛЛИН Ибраһим Ғәйзулла улы (20.2.1936, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Ҡужабаҡ а. — 19.7.1998, Өфө), хирург. Мед. ф. д‑ры (1991), проф. (1993). БАССР‑ҙың атҡ. табибы (1993). БДМИ‑ны тамамлағандан...
РӘХМӘТУЛЛИН Мәргән Абдулла улы
РӘХМӘТУЛЛИН Мәргән Абдулла улы (30.5.1927, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Мәләүез а., хәҙ. Мәләүез ҡ., — 14.10.2006, Мәскәү), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1988). МДУ‑ны тамамлағандан һуң...
РӘХМӘТУЛЛИН Мөхәмәт Абдрахман улы
РӘХМӘТУЛЛИН Мөхәмәт Абдрахман улы [13.3.1915, Ырымбур губ. Троицк өйәҙе Салауат а. (БР‑ҙың Әбйәлил р‑ны) — 1972, Өфө], ҡурайсы. Башҡ. театр‑художество уч‑щеһын тамамлағандан...
РӘХМӘТУЛЛИН Рафаэль Йосоп улы
РӘХМӘТУЛЛИН Рафаэль Йосоп улы (9.9.1944, Пенза өлкәһе Индерка а. — 14.8.2021, Өфө ҡ.), философ. Философия фәндәре докторы (2000), профессор (2002). Урал дәүләт университетын тамамлағандан...
РӘХМӘТУЛЛИН Сафиулла Рәхмәтулла улы
РӘХМӘТУЛЛИН Сафиулла Рәхмәтулла улы [1845, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Ҡоръятмаҫ а. (БР‑ҙың Дәүләкән р‑ны) — 1921, шунда уҡ], шағир. Тыуған ауылындағы мәҙрәсәне, Ҡарғалы мәҙрәсәләренең...
РӘХМӘТУЛЛИН Шамил Рахман улы
РӘХМӘТУЛЛИНШамил Рахман улы (1.9.1930, Томск өлк. Пашня а. — 22.4.2001, Өфө), актёр. РСФСР‑ҙың (1991), БАССР‑ҙың (1976), ТР‑ҙың (2000) халыҡ артисы; РСФСР‑ҙың (1979) һәм БАССР‑ҙың (1966) атҡ....
РӘХМӘТУЛЛИНА Зөһрә Йыһанур ҡыҙы
РӘХМӘТУЛЛИНА Зөһрә Йыһанур ҡыҙы (26.8.1961, БАССР‑ҙың Иглин районы Түбәнге Ләмәҙ а.), философ, педагог. Философия фәндәре докторы (2001), профессор (2004). БР‑ҙың атҡаҙанған...
РӘХМӘТУЛЛИНА Ирина Робинзон ҡыҙы
РӘХМӘТУЛЛИНА Ирина Робинзон ҡыҙы (8.3.1970, ТАССР‑ҙың Ҡыҙылъяр ҡсб), онколог. Медицина фәндәре докторы (2005). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1993) “Сода” ААЙ‑ның (Стәрлетамаҡ...
РӘХМӘТУЛЛИНА Йыһания Ғиндулла ҡыҙы
РӘХМӘТУЛЛИНА Йыһания Ғиндулла ҡыҙы [8.3.1936, БАССР‑ҙың Топорнин р‑ны Әхмәт а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны)], йырсы (лирик‑драматик сопрано). БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1976). Театр...
РӘХМӘТУЛЛИНА Ләйсән Зөфәр ҡыҙы
РӘХМӘТУЛЛИНА Ләйсән Зөфәр ҡыҙы (19.8.1964, БАССР‑ҙың Илеш р‑ны Аҡкүҙ а.), график. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (2015). Рәссамдар союзы ағзаһы (1996). БДПИ‑ны тамамлаған (1986). Башлыса пейзаждар...
РӘШИТЕТДИН, иран тарихсыһы
РӘШИТЕТДИН (Фазлаллаһ ибн Әбүл Хәйер Хамадани; 1247, Хамадан ҡ. — 18.7.1318, Тебриз ҡ.), иран тарихсыһы, дәүләт эшмәкәре. Монгол илхандары һарайында вәзир булып хеҙмәт иткән...
РӘШИТОВА Таңһылыу
РӘШИТОВА Таңһылыу (Сәғиҙә Фари ҡыҙы) [1.1. 1905, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Көҙән а. (БР‑ҙың Ишембай р‑ны) — 21.2. 1988, Өфө], актриса. БАССР- ҙың халыҡ (1940) һәм атҡ. (1935) артисы. Башҡ....
РЕАКТИВ ЯҒЫУЛЫҠ
РЕАКТИВ ЯҒЫУЛЫҠ, һауалы реактив авиация двигателдәре һәм газ турбиналы двигателдәр өсөн яғыулыҡ итеп ҡулланылған алифатик (20—60%), нафтен (20—60%), ароматик (18,5—20%), туйындырылмаған...
РЕАЛИЗМ
РЕАЛИЗМ (лат. realis — матди, ысынбарлыҡ), художестволы методты формалаштырған художестволы фекерләү тибы һәм ысынбарлыҡты сағылдырыу ысулы, тормоштоң әһәмиәтле яҡтарын...
РЕАЛЬ УЧИЛИЩЕЛАР
РЕАЛЬ УЧИЛИЩЕЛАР, Рәсәйҙә тәбиғәт‑матем. циклы фәндәрен тәрән өйрәнгән тулы булмаған урта йәки урта уҡыу йорттары. 1872 йылғы уставҡа ярашлы реаль гимназиялар урынына...
РЕБЕЛИНСКИЙҘАР
РЕБЕЛИНСКИЙҘАР, дворяндар нәҫеле. Өфө тармағына нигеҙ һалыусы — Семён Р. (?—1807), протоиерей. Р.Г.Игнатьевтың мәғлүмәттәре б‑са, Крәҫтиәндәр һуғышы (1773—75) осоронда Өфөнөң...
РЕВИЗИЯЛАР
РЕВИЗИЯЛАР, 18 б. — 19 б. 1‑се ярт. йән башына һалым һалынырға һәм хәрби йөкләмә атҡарырға тейешле Рәсәй империяһы халҡының иҫәбен алыу. Пётр I 1718 й. 26 нояб. указы м‑н индерелә,...
РЕВМАТИЗМ
РЕВМАТИЗМ (гр. rheumatismós — уҙыу), к и ҫ к е н р е в м а т и з м б и ҙг ә г е, тоташтырғыс туҡыманың башлыса йөрәк‑ҡан тамырҙары системаһын, быуындарҙы, эске ағзаларҙы һәм...
РЕВМАТОЛОГИЯ
РЕВМАТОЛОГИЯ (гр. rheumatismојs — уҙыу һәм ...логия), тоташтырғыс туҡыманың, эске ағзалар һәм быуындарҙың системалы зарарланыуы хас булған ҡайһы бер ауырыуҙар төркөмөн (киҫкен...
РЕВОЛЮЦИОН КОММУНИЗМ ПАРТИЯҺЫ
РЕВОЛЮЦИОН КОММУНИЗМ ПАРТИЯҺЫ (РКП), 1918 й. 25 сент. Мәскәүҙә һул эсерҙар фетнәһенән һуң партиянан сыҡҡан һәм совет власын таныған һул эсерҙар тарафынан ойошторола. РКП(б)...
