Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

АЙГӨЛ, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл

АЙГӨЛ, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Айгөл а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 20 км алыҫлыҡта Ашҡаҙар й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. —...

АЙҒЫРЪЯЛ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл

АЙҒЫРЪЯЛ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Яңыбай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 10 км һәм Үңкерҙе т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 40 км алыҫлыҡта Оло Ыйыҡ й. (Әй й. ҡушылдығы)...

АЙҘАҠАЙ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл

АЙҘАҠАЙ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Ҡарлыхан а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 38 км һәм Үңкерҙе т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 72 км алыҫлыҡта Ыйыҡ й. (Әй й. ҡушылдығы)...

АЙҘАРӘЛЕ, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл

АЙҘАРӘЛЕ, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл, Айҙарәле а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 19 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 79 км алыҫлыҡта Тәтер й. буйында урынлашҡан....

АЙҘАРОВ Абдулғәлим Әхмәт улы

АЙҘАРОВ Абдулғәлим Әхмәт улы (1883, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Сәйет посады, хәҙ. Ырымбур өлк. Һаҡмар р‑ны Татар Ҡарғалыһы а., — 1937), дәүләт эшмәкәре, педагог. “Хөсәйениә”...

АЙМАҠ

АЙМАҠ, 1) Башҡорттарҙың ырыу‑ҡәбилә ҡоролошонда ырыу, ырыу бүленеше йәки туғандаш ғаиләләр төркөмө. 2) Урал аръяғында, Башҡортостандың төньяҡ‑көнсығышында, һирәгерәк...

АЙРАН

АЙРАН, башҡорт аш‑һыуында һыуһын ҡандырыусы традицион эсемлек. Һыу ҡушылған әсе ҡатыҡтан ғибәрәт. Башҡортостандың көнбайышында, көньяғында һәм көнсығышында май бешкәндә...

АЙРАУЫҠ

АЙРАУЫҠ (Dactylis), ҡыяҡлылар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 5 төрө билдәле, Евразия һәм Төньяҡ Африканың субтропик һәм уртаса бүлкәттәрендә таралған. Башҡортостанда...

АЙРЫҠ

АЙРЫҠ, тауҡыяҡ (Leymus), ҡыяҡлылар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 50 төрө билдәле, Евразияла, Төньяҡ һәм Көньяҡ Америкала таралған. Башҡортостанда 5 төрө үҫә. Оҙон...

АЙСЫУАҠ БЕЙ

АЙСЫУАҠ БЕЙ, ғәйнә ырыуы ҡәбиләһенең башлығы. Башҡ. риүәйәттәре б‑са, ғәйнәләрҙең Рус дәүләте составына инеү шарттары т‑да һөйләшеүҙәр алып бара (ҡара: Башҡортостандың...

АЙСЫУАҠ, Көйөргәҙе р‑нындағы ауыл

АЙСЫУАҠ, Көйөргәҙе р‑нындағы ауыл, Көйөргәҙе а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 4 км һәм Ермолаевка т. юл ст. К. табан 1,5 км алыҫлыҡта Оло Юшатыр й. буйында урынлашҡан....

АЙТМӨХӘМӘТОВ Нариман Зәйнулла улы

АЙТМӨХӘМӘТОВ Нариман Зәйнулла улы (20.10.1951, Омск өлк. Речапов ҡсб), спортсы. Еңел атлетика б‑са СССР‑ҙың спорт мастеры (1978), респ. категориялы судья (1987). БДПИ‑ны тамамлаған...

АЙТУҒАН, Яңы Айтуған, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл

АЙТУҒАН, Яңы Айтуған, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл, Йәшергән а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 35 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 95 км алыҫлыҡта Тәтер й. буйында...

АЙЫП, Мәсетле р‑нындағы ауыл

АЙЫП, Мәсетле р‑нындағы ауыл, Йонос а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 11 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.-Көнб. табан 159 км алыҫлыҡта Әй й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. —...

АЙЫПОВ Рөстәм Сәғит улы

АЙЫПОВ Рөстәм Сәғит улы (1.8.1946, Ульяновск өлк. Николаевка а.), радиоинженер. Техник ф. д-ры (2007), проф. (2007). БР‑ҙың атҡ. энергетигы (2011), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем...

АЙЫРМАЛЫ ТИГЕҘЛӘМӘ

АЙЫРМАЛЫ ТИГЕҘЛӘМӘ, аргументы бөтөн һан булған функцияның сикле айырмалары ингән тигеҙләмә. Һыҙыҡлы һәм һыҙыҡлы булмаған, тиң һәм тиң булмаған А.т. бүлеп йөрөтәләр....

АЙЫРЫЛЫШЫУ

АЙЫРЫЛЫШЫУ, никахты өҙөү акты. Башҡорттарҙа традиция б‑са йола хоҡуғы нормаларына ярашлы, исламды ҡабул иткәндән һуң шәриғәт ҡанундары б‑са тормошҡа ашырылған. Яҡтарҙың...

АЙЫРЫУСА ТАҘА МАТДӘЛӘР

АЙЫРЫУСА ТАҘА МАТДӘЛӘР, үтә таҙа матдәләр. Сиктән тыш таҙалыҡтағы (ҡушымталары 10-6—10-8%‑тан артыҡ булмаған) һәм юғары таҙалыҡтағы (10-3—10-4%‑тан артыҡ булмаған) матдәләрҙе...

АЙЫТ СӘЙЕТОВ

АЙЫТ СӘЙЕТОВ (?—1774, Ҡазан), Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Уҫы даруғаһы Уран улусы Ҡом а. (БР‑ҙың Яңауыл р‑ны) башҡорттарынан. 1773 й....

АЙЫТ ТОРАМАҺЫ

АЙЫТ ТОРАМАҺЫ, б.э.т. 16—13 бб. археологик ҡомартҡыһы. Бишбүләк р‑ны Айыт а. көньяҡҡа табан 1,5 — 2 км алыҫлыҡта Ташлыкүл ярында урынлашҡан. 1965 й. А.М.Кинйәбаев тарафынан...