Список материалов
ӘБДЕЛКӘРИМ, М а я н ғ а н, Әлшәй р‑нындағы ауыл
ӘБДЕЛКӘРИМ, М а я н ғ а н, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Әбдрәшит а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. К.‑Көнс. табан 37 км алыҫлыҡта Маянған й. (Өршәк й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 203 кеше; 1920 — 295; 1939 — 274; 1959 — 249; 1989 — 162; 2002 — 122; 2010 — 68 кеше. Башҡорттар йәшәй...
ӘБДЕЛМАЛИКОВ Ғатаулла
ӘБДЕЛМАЛИКОВ Ғатаулла, Ә л и б а е в Ғ. [1836, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Түңгәүер улусы Вәлит а. (БР‑ҙың Хәйбулла р‑ны) — 1914, шунда уҡ], дин әһеле, суфыйсылыҡҡа эйәреүсе, ишан. Тыуған ауылында мәктәп тамамлаған, Истанбулда уҡыған, унда Нәҡшбәндиәтәриҡәте тәғлимәтен уҡытырға рөхсәт алған. Тыуған яғына...
ӘБДЕЛМӘМБӘТ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл
ӘБДЕЛМӘМБӘТ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Хәлил а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.28 км һәм Әлмөхәмәт т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 16 км алыҫлыҡта Оло Ҡыҙыл й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 313 кеше; 1920 — 377; 1939 — 334; 1959—301;1989 — 464; 2002 — 514; 2010 — 576 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...
ӘБДЕЛМӘМБӘТ, Бөрйән р‑нындағы ауыл
ӘБДЕЛМӘМБӘТ, Бөрйән р‑нындағы ауыл, Ҡыпсаҡ а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 46 км һәм Белорет т. юл ст. К.‑Көнб. табан 120 км алыҫлыҡта Үҙән й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 265 кеше; 1920 — 935; 1939 — 251; 1959 — 359; 1989 — 503; 2002 — 652; 2010 — 629 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта...
ӘБДЕЛМӘНОВ Ғүмәр Мөғәлләм улы
ӘБДЕЛМӘНОВ Ғүмәр Мөғәлләм улы [15.12.1929, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Суҡраҡлы а. (БР‑ҙың Шишмә районы) — 30.10.2020, Өфө ҡ.], йырсы. БАССР‑ҙың атҡаҙанған артисы (1989). Башҡ. театр‑художество училищеһын тамамлаған (1951). 1955 й. башлап БАССР МС эргәһендәге Радиотапшырыуҙар һәм ТВ комитеты, 1959 й. — БАССР...
ӘБДЕЛМӘНОВ Илшат Ғаяз улы
ӘБДЕЛМӘНОВ Илшат Ғаяз улы (15.6.1941, БАССР‑ҙың Хәйбулла районы Оло Әбеш а. — 25.7.2007, Мәскәү ҡ.), тау инженеры. Техник фәндәр докторы (1995), профессор (1995). Мәскәү тау институтын тамамлаған (1967). 1959—61 йй. Силәбе өлкәһенең Вишневогорск рудник идаралығында һәм Салауат ҡ. 18‑се комбинатында,...
ӘБДЕЛМӘНОВ Илшат Ғаяз улы
ӘБДЕЛМӘНОВ Илшат Ғаяз улы (15.6.1941, БАССР‑ҙың Хәйбулла районы Оло Әбеш а. — 25.7.2007, Мәскәү ҡ.), тау инженеры. Техник фәндәр докторы (1995), профессор (1995). Мәскәү тау институтын тамамлаған (1967). 1959—61 йй. Силәбе өлкәһенең Вишневогорск рудник идаралығында һәм Салауат ҡ. 18‑се комбинатында,...
ӘБДЕЛМӘНОВ Йәмил Әбделәхәт улы
ӘБДЕЛМӘНОВ Йәмил Әбделәхәт улы (29.4.1965, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы районы Һарт‑Шишмә а.), йырсы (баритон). БР‑ҙың халыҡ (2021), РФ‑тың (2006) һәм БР‑ҙың (1999) атҡаҙанған артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (2002). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1993; С.Ә.Асҡаров класы) Башҡ. дәүләт опера һәм балет театры...
ӘБДЕЛМӘНОВ Рим Сәлимйән улы
ӘБДЕЛМӘНОВ Рим Сәлимйән улы (7.9.1956, БАССР‑ҙың Ғафури р‑ны Оло Ибраһим а., хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Ибраһим а.), бейеүсе. РФ‑тың атҡ. артисы (1998), БАССР‑ҙың халыҡ (1989) һәм атҡ. (1983) артисы. Рәсәй театр сәнғәте акад. тамамлаған (1996; педагогтары Е.П.Валукин, Л.М.Таланкина). 1973 й. алып Ғәскәров...
ӘБДЕЛМИНЕВ Ким Ғимаҙи улы
ӘБДЕЛМИНЕВ Ким Ғимаҙи улы (5.1.1947, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Күгәрсен а.), химиктехнолог. Техник ф. д‑ры (1998), проф. (2003). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1974) Өфө НЭЗ‑ында эшләй. 1978 й. алып ӨДНТУ‑ла: 1982 й. башлап лаб. мөдире, 1996 й. — төп ғилми хеҙм‑р, 1999 й. — уҡытыусы. Фәнни тикшеренеүҙәре...
ӘБДЕЛМӨЬМИН, ауыл, 1938 й. алып Баймаҡ ҡ. эсендә урынлашҡан
ӘБДЕЛМӨЬМИН, ауыл, 1938 й. алып Баймаҡ ҡ. эсендә урынлашҡан. Ауылға 19 б. башында Верхнеурал өйәҙе Бөрйән улусы башҡорттары үҙ ерҙәрендә нигеҙ һала. 1866 й. Ә. (Илсебайҙа) 26 йортта 162 кеше йәшәгән. Малс‑ҡ, игенселек м‑н шөғөлләнгәндәр. Мәсет булған. 1920 й. Ғәбделмөьмин (Иҙелбай) исеме м‑н теркәлгән....
ӘБДЕЛНАСИР, Хәйбулла р‑нындағы ауыл
ӘБДЕЛНАСИР, Хәйбулла р‑нындағы ауыл, Сиҙәм а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 58 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 72 км алыҫлыҡта Мунса й. (Оло Урғаҙа й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 421 кеше; 1920 — 519; 1939 — 194; 1959 — 199; 1989 — 150; 2002—184; 2010—150 кеше.Башҡорттар...
ӘБДЕРӘШИТОВ Шамил Рәхим улы
ӘБДЕРӘШИТОВ Шамил Рәхим улы (10.9.1933, Ҡазан), хужалыҡ эшмәкәре. Техник ф. канд. (1976). БАССР‑ҙың атҡ. энергетигы (1983), СССР‑ҙың почётлы энергетигы (1983), РСФСР‑ҙың почётлы уйлап табыусыһы (1979). Ташкент политехник ин‑тын тамамлаған (1956). 1960 й. алып “Башкирэнерго” район энергетика идаралығында...
ӘБДЕСӘЛӘМ МӘМӘДЕЛИН
ӘБДЕСӘЛӘМ МӘМӘДЕЛИН, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Нуғай даруғаһының Дыуан‑Табын улусы Сәфәр а. мишәре. Шул уҡ улустың старшинаһы. 1773 й. нояб. — 1774 й. мартында Ә.М. отряды Өфөнө ҡамауҙа ҡатнаша. 1774 й. сент. Ә.М. ғәйебен танып килә. Окт. әсир алынған Пугачёвты...
ӘБДЕСӘЛӘМ РАМЗИН
ӘБДЕСӘЛӘМ РАМЗИН (1737—?), Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв атаманы. Уҫы даруғаһының Ғәйнә улусы Ишмән а. башҡорто. Һуғыш башында Себер губ. Омск ҡәлғәһендә сик хеҙмәтендә була. 1773 й. дек. алып Әбдей Абдуллов отряды составында Уҫы һәм Көңгөр янындағы алыштарҙа, 1774 й. майынан...
ӘБДИЕВ Әхмәтйән Әбделғәлләм улы
ӘБДИЕВ Әхмәтйән Әбделғәлләм улы, табип. Мед. д‑ры (1862). Ҡазан ун‑тының табип ф‑тын тамамлағандан һуң (1856) Башҡорт ғәскәрендәштаттан тыш табип булып эшләй. 1858 й. квалификацияһын күтәреү өсөн Император мед.‑хирургия акад. (С.‑Петербург) ебәрелә. Диссертация яҡлағандан һуң Ырымбурға саҡыртыла һәм...
ӘБДИЕВ Әхмәтйән Әбделғәлләм улы
ӘБДИЕВ Әхмәтйән Әбделғәлләм улы, табип. Медицина докторы (1862). Ҡазан университетының табип факультетын тамамлағандан һуң (1856) Башҡорт ғәскәрендә штаттан тыш табип булып эшләй. 1858 й. квалификацияһын күтәреү өсөн Император медицина‑хирургия академияһына (Санкт‑Петербург ҡ.) ебәрелә. Диссертация...
ӘБДИЕВ Нәзир Закир улы
ӘБДИЕВ Нәзир Закир улы (10.7. 1934, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Бүләкәй а. — 16.6.2009, Өфө, тыуған яғында ерләнгән), йырсы (лирик‑драматик тенор). БАССР‑ҙың халыҡ (1990), атҡ. (1974) артисы. БАХИ‑ны (1961), Урал консерваторияһын (Свердловск ҡ., 1965; И.П. Семёнов класы) тамамлаған. 1956—58 йй. Башҡ‑н...
ӘБДИЕВ Ринат Ғәзизйән улы
ӘБДИЕВ Ринат Ғәзизйән улы (28.8. 1956, БАССР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Боҙаяҙ а.), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1996), проф. (1997). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1982) шунда уҡ эшләй. 2006 й. алып Ырымбур ун‑тының Өфө филиалы дир. урынбаҫары. 2011 й. башлап БДУ‑ның технологик машиналар һәм ҡорамалдар каф....
ӘБДИЕВ Рифғәт Фәйез улы
ӘБДИЕВ Рифғәт Фәйез улы [22.12. 1926, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Боҙаяҙ а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы районы) — 6.4.2019, Мәскәү ҡ.], философ. Философия фәндәре докторы (1996). ӨАИ‑ны (1948), Ф.Э.Дзержинский исемендәге Артиллерия академияһын (Мәскәү ҡ., 1952) тамамлаған. 1948 й. алып “Уралмаш” заводында...
