Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ЗӘЙНУЛЛИН Рәшит Сибәғәт улы

ЗӘЙНУЛЛИН Рәшит Сибәғәт улы (25.1.1945, Төркмән ССР‑ының Ильялы а.), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1987), проф. (1994). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2005). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1963) шунда уҡ эшләй. 1997—2009 йй. “Ҡатмарлы техник системаларҙы хәүефһеҙ эксплуатациялау” ғилми үҙәгенең (Өфө) дир.,...

ЗӘЙНУЛЛИН Радик Әнүәр улы

ЗӘЙНУЛЛИН Радик Әнүәр улы (2.4.1961, БАССР‑ҙың Ғафури р‑ны Красноусол ҡсб), химик‑органик. Химия ф. д‑ры (2003), проф. (2010). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2011). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1983) Химия ин‑тында эшләй. 1990 й. алып ӨДИСА‑ла: уҡытыусы, бер үк ваҡытта 1998—2006 йй. аспирантура бүлеге мөдире,...

ЗӘЙНУЛЛИН Нәсифулла Ғиззәтулла улы

ЗӘЙНУЛЛИН Нәсифулла Ғиззәтулла улы [28.10.1931, БАССР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны Яңы Айыу а. (БР‑ҙың Илеш р‑ны) — 18.12.1981, Әлмәт ҡ.], Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). ТАССР‑ҙың атҡ. төҙөүсеһе (1970). 1949—80 йй. “Татспецстрой” тресында эшләй: 1970 й. алып участка мастеры, 1972 й. — прораб, 1973 й. — 48‑се махсус...

ЗӘЙНУЛЛИН Марат Вәли улы

  ЗӘЙНУЛЛИН Марат Вәли улы (5.11.1935, БАССР‑ҙың Күгәрсен р‑ны Үрге Башҡ. Һаҙы а., хәҙ. БР‑ҙың Күгәрсен р‑ны Үрге Һаҙ а., — 13.5.2016, Өфө), тел белгесе. БР ФА акад. (2009), филол. ф. д‑ры (1988), проф. (1991). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1992), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (1995), РФ‑тың почётлы юғары проф....

ЗӘЙНУЛЛИН Лик Әнүәр улы

ЗӘЙНУЛЛИН Лик Әнүәр улы (1.4.1945, БАССР‑ҙың Әбйәлил р‑ны Ишҡол а.), йылылыҡ энергетикаһы инженеры. Техник ф. д‑ры (2006). РФ-тың атҡ. металлургы (2002). Урал политехник ин‑тын тамамлағандан һуң (Свердловск ҡ., 1968) Белоярск АЭС‑ы инженеры (Свердловск өлк. Заречный ҡсб). 1973 й. алып Екатеринбург ҡ.:...

ЗӘЙНИЕВ Гельсий Зәйни улы

ЗӘЙНИЕВ Гельсий Зәйни улы (8.1.1940, БАССР‑ҙың Мишкә р‑ны Иҫке Ҡолсобай а.), әҙәбиәт белгесе. Мари АССР‑ының атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1988), СССР‑ҙың матбуғат отличнигы (1978). Мари пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1967) “Марий коммуна” (“Мари коммунаһы”) гәз. эшләй: 1971 й. алып бүлек мөдире, 1975 й. —...

ЗӘЙНИ Исхаҡ

ЗӘЙНИ Исхаҡ [Зәйниғәбетдинов Исхаҡетдин Абызйән улы; 13.1.1886, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Юлдаш а. (БР-ҙың Фёдоровка р‑ны) — 3.5.1932, Өфө], актёр, режиссёр. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. 1919—21 йй. — 1‑се Башҡ. дәүләт драма театры эргәһендәге драма студияһында, 1921—24 йй....

ЗӘЙНЕТДИНОВ Шамил Рәшит улы

ЗӘЙНЕТДИНОВ Шамил Рәшит улы (28.11.1951, Өфө), тарихсы. Тарих ф. д‑ры (2001). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) Өфөлә эшләй: ТТӘИ‑лә (1995 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р), 2000 й. — Көнсығыш иҡт.‑юридик гуманитар акад. (ватан һәм дөйөм тарих каф. мөдире), 2003 й. — Бөтә Рәсәй ситтән тороп уҡыу финанс‑иҡт....

ЗӘЙНЕТДИНОВ Рәшит Сәйфетдин улы

ЗӘЙНЕТДИНОВ Рәшит Сәйфетдин улы (18.6.1938 й., БАССР‑ҙың Красноусол р‑ны Яңы Ҡауарҙы а., хәҙ. БР‑ҙың Ғафури р‑ны, — 18.12.2015, Өфө), рәссам. Проф. (1998). БР‑ҙың халыҡ рәссамы (2008), БР-ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1993). Рәссамдарсоюзы ағзаһы (1980). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1978; педагогы Р.М.Нурмөхәмәтов)...

ЗӘЙНЕТДИНОВ Денис Фоат улы

ЗӘЙНЕТДИНОВ Денис Фоат улы (12.1.1980, Өфө), балет артисы. БР-ҙың атҡ. артисы (2002). Р.Нуриев ис. Башҡ. хореография уч‑щеһын (1998; педагогы Ш.Ә.Тереғолов), А.Я.Ваганова ис. Рус балеты акад. (С.‑Петербург, 2008; педагогы Г.Д.Алексидзе) тамамлаған. 1998 й. алып БДОБТ солисы, 2004 й. — педагог-репетиторы,...

ЗӘЙНӘШЕВА Зарима Ғафар ҡыҙы

ЗӘЙНӘШЕВА Зарима Ғафар ҡыҙы (6.6.1954, БАССР‑ҙың Иглин р‑ны Бейбаҡты а.), иҡтисадсы. Иҡтисад ф. д‑ры (2005), проф. (2007). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). Мәскәү технология ин‑тының Өфө филиалын тамамлағандан һуң (1977) Иглин көнкүреш хеҙмәте күрһәтеү комб‑тында иҡтисадсы, 1979 й....

ЗӘЙНӘШЕВ Үзбәк Нәзих улы

ЗӘЙНӘШЕВ Үзбәк Нәзих улы [17.8.1919, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Ҡәҙер а. (БР‑ҙың Илеш р‑ны) — 19.5.1986, ш. уҡ райондың Баҙытамаҡ а.], хужалыҡ эшмәкәре. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1950—75 йй. Илеш р‑нының Егерме икенсе партсъезд исемендәге колхоз рәйесе. З. етәкс. колхоз үҫемлекселектә һәм малсылыҡта юғары...

ЗӘЙНӘШЕВ Нәҙим Карам улы

ЗӘЙНӘШЕВ Нәҙим Карам улы [29.6.1929, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Варзитамаҡ а. (БР‑ҙың Борай р‑ны)] инженер‑электрик, иҡтисадсы. Техник (1970) һәм иҡтисад ф. д‑ры (2000), проф. (1977). РФ‑тың (1997) һәм БР‑ҙың (1990) атҡ. фән эшмәкәре. А.Ф.Можайский ис. Ленинград Ҡыҙыл байраҡлы хәрби‑һауа инженерҙар акад....

ЗӘЙНӘҒӘБДИНОВ Сәлих Насретдин улы

ЗӘЙНӘҒӘБДИНОВ Сәлих Насретдин улы (15.8.1931, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Әлмәкәй утары), хужалыҡ эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). БР‑ҙың атҡ. а.х. хеҙм‑ре (1997). БАХИ‑ны тамамлаған (1970). 1957 й. алып Мәләүез р‑нының В.И.Ленин ис. к‑зында эшләй (1959 й. башлап рәйес); 1985—98 йй. Мәләүез районы әҙерләүҙәр...

ЗӘЙЕТ, Ауырғазы р-нындағы ауыл

ЗӘЙЕТ, Ауырғазы р-нындағы ауыл, Терәпә а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.-Көнс. 23 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.-Көнб. табан 16 км алыҫлыҡта Күҙйылға й. (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 465 кеше; 1920 — 570; 1939 — 479; 1959 — 385; 1989 — 263; 2002 — 200; 2010 — 178 кеше. Татарҙар йәшәй...

ЗӘЙЕТ, Архангел р-нындағы ауыл

ЗӘЙЕТ, Архангел р-нындағы ауыл, Ҡыҙыл Еҙем а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. табан 15 км һәм Приуралье т. юл ст. 18 км алыҫлыҡта Ҡыҫынты й. (Еҙем й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 688 кеше; 1959 — 534; 1989 — 263; 2002 — 289; 2010 — 238 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002). Төп...

ЗӘЙҘУЛЛИН Хәмит Вәли улы

ЗӘЙҘУЛЛИН Хәмит Вәли улы [12.5.1934, БАССР‑ҙың Бәләбәй р‑ны Сөйәрмәт а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны) — 23.11.1993, ТР‑ҙың Яңы Зареченск ҡсб], Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). 1946—90 йй. ТАССР‑ҙың Баулы р‑ны “Баулы” с‑зында тракторист булып эшләй. Ленин орд. м‑н бүләкләнгән (1966). Әҙәб.: Керженевич Р. Зайдуллин...

ЗӘҒӘФҮРӘНОВ Фәйзрахман Зәғәфүрән улы

ЗӘҒӘФҮРӘНОВ Фәйзрахман Зәғәфүрән улы [10.10.1913, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Һөләймән а. (БР‑ҙың Мәсетле р‑ны) — 5.9.1975, Өфө], совет партия‑дәүләт эшмәкәре. 1939—40 йй. совет‑финлянд һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. Башҡ‑н юғары коммунистик а.х. мәктәбен (Өфө, 1935) һәм КПСС ҮК эргәһендәге Юғары партия...

ЗАЯЦ Антонина Николаевна

ЗАЯЦ Антонина Николаевна (27.8.1953, Иваново ҡ.), ҡурсаҡтар уйнатыусы актриса. БР‑ҙың халыҡ (2008) һәм атҡ. (1992) артисы. Горький театр уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1978; Ю.М.Копылов курсы) Башҡ. ҡурсаҡ театры актрисаһы. Актрисаға төрлө ҡурсаҡтар м‑н оҫта уйнау, сағыу үҙенсәлек, музыкаль һәләт хас....

ЗАЯНЧКОВСКИЙ Иван Филиппович

ЗАЯНЧКОВСКИЙ Иван Филиппович (8.2.1917, Киев губ. Рудое а. — 24.5.2010, Өфө), ветеринар врач. БР ФА‑ның почётлы акад. (1995). Ветеринария ф. д‑ры (1962), проф. (1963). РСФСР‑ҙың (1977) һәм БАССР-ҙың (1970) атҡ. фән эшмәкәре. Воронеж ун‑тын (1941), Үзбәк а.х. ин‑тын (Ташкент, 1943) тамамлаған. 1943 й....