Список материалов
ИҠТИСАД
ИҠТИСАД, 1) етештереү, алмашыу, продукцияны бүлеү һәм ҡулланыу өлкәләрендәге ижт. мөнәсәбәттәр бергәлеге; баҙар иҡтисады, адм.-команда И., ғәҙәти И., ҡатнаш И. бүләләр; 2) илдең, төбәктең иҡт. эшмәкәрлеге һәм халыҡ хужалығы тармаҡтары төрҙәре; 3) етештереү мөнәсәбәттәрен, ижт. ойошма һәм хеҙмәт законлыҡтарын,...
ИКМӘК БЕШЕРЕҮ СӘНӘҒӘТЕ
ИКМӘК БЕШЕРЕҮ СӘНӘҒӘТЕ, икмәк, икмәк‑ҡалас һәм керәндилдең, дауалау һәм диетик икмәк изделиеларының төрлө сорттарын, шөкәрә етештереү б‑са аҙыҡ‑тәм сәнәғәте тармағы. Башҡортостанда 20 б. башында И.б.с. икмәкхана һәм икмәк заводтарынан торған. 1930 й. Бәләбәй, Белорет, Өфө ҡҡ. пр‑тиелары “Башпромхлебопечение”...
ИКЕНСЕЛ РЕСУРСТАР
ИКЕНСЕЛ РЕСУРСТАР, тәүге файҙаланыуҙан һуң башланғыс сеймал булараҡ производствола ҡабаттан ҡулланып була торған сеймал, материал һәм изделиелар. И.р. төп төрҙәре: ҡара һәм төҫлө металл һыныҡтары, икенсел полимер сеймал, ағас һәм туҡыма ҡалдыҡтары, файҙаланылған нефть продукттары, макулатура, файҙалы...
ИЗМАЙЛОВА Наилә Фёдоровна
ИЗМАЙЛОВА Наилә Фёдоровна (12.4.1952, Златоуст ҡ.), инженер-механик. ӨАИ‑не тамамлаған (1979). 1972 й. алып ӨМЭПБ‑ла эшләй: 1978 й. башлап инженер-конструктор, 1982 й. — инженер‑технолог, 1987 й. — өлкән инженер‑технолог, 1989 й. — төп инженер, 1990 й. — ионлы имплантация технологияһы бюроһы начальнигы....
ИВУШКИН Владимир Иванович
ИВУШКИН Владимир Иванович (9.6.1942, БАССР‑ҙың Өфө р‑ны Шемәк а. — 12.3.1999, Өфө), Хеҙмәт Даны орд. тулы кавалеры. 1959—62 йй. ӨМЭЗ‑дә балта оҫтаһы, 1965 й. алып “Союзтелефонстрой” тресының Өфө, 1982 й. — Куйбышев төҙөлөш‑монтаж идаралыҡтарында, 1988 й. — “Ростелефонстрой” АЙ‑ның Екатеринбург филиалында,...
ИВАНОВ Юрий Анатольевич
ИВАНОВ Юрий Анатольевич (8.7.1960, Стәрлетамаҡ ҡ.), химик. Техник ф. канд. (2001). БР‑ҙың атҡ. химигы (2007). ӨНИ-не тамамлағандан һуң (1982) “Сода” ААЙ-нда (Стәрлетамаҡ ҡ.) эшләй: кальцинирланған сода производствоһы мастеры, өлкән мастеры, 1985 й. алып цех нач. урынбаҫары , 1988 й. — цех нач., 1991 й. —...
ИВАНОВ Михаил Михайлович
ИВАНОВ Михаил Михайлович (29.10.1905, Өфө — 28.9.1974, шунда уҡ), механик. РСФСР‑ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1965), СССР‑ҙың нефть эшкәртеү сәнәғәте отличнигы (1967). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1925 й. алып БАССР‑ҙың Игенселек ХК‑нда, 1929 й. — Өфө урман техникумында механик, геодезист, 1930 й. — “Башжелдорстрой”...
ИВАНОВ Евгений Григорьевич
ИВАНОВ Евгений Григорьевич (26.11.1934, БАССР-ҙың Дүртөйлө р-ны Семёновка а. — 29.9.2016, Нефтекама ҡ., БР-ҙың Краснокама р-ны Николо-Берёзовка а. ерләнгән), Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). 1958 й. алып “Башвостокнефтеразведка" (Дүртөйлө р-ны Әңгәсәк а.) тресы моторисы. 1959—96 йй. “Башнефтепромстрой" (Нефтекама ҡ.)...
ИВАНОВ Георгий Алексеевич
ИВАНОВ Георгий Алексеевич (5.11.1943, Кировобад ҡ.), инженер‑физик. Техник ф. канд. (1991). РФ‑тың атҡ. химигы (1993), һуғыш припастары һәм махсус химия тармағының почётлы хеҙм‑ре (2003). Ҡазан химия-технология ин‑тын тамамлағандан һуң (1965) “Рәсәй” химия комб‑тында (Каменск-Шахтинский ҡ.) эшләй: 1970 й....
ИБРАҠОВ Миңнулла Шәйәхмәт улы
ИБРАҠОВ Миңнулла Шәйәхмәт улы (15.8.1943, БАССР‑ҙың Ауырғазы р‑ны Иҫке Төрөмбәт а., хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Дүртөйлө а.), инженер. БР‑ҙың атҡ. химигы (1994), СССР-ҙың почётлы химигы (1989). ӨНИ‑не тамамлаған (1973). 1965 й. алып Өфө химия з‑дында, 1966—2003 йй. “Каустик” ЯАЙ‑нда (Стәрлетамаҡ ҡ.) эшләй:...
ЗӨЛҠӘРНӘЙ Илдар Үзбәк улы
ЗӨЛҠӘРНӘЙ Илдар Үзбәк улы (6.2.1958, Өфө), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2008). Ленинград политехник ин‑тын (1981), БДУ‑ны (1995) тамамлаған. 1981 й. алып БДУ‑ның инженер‑программисы, 1985 й. — “БЭТО концерны” ААЙ “Искра” КБ‑ның төп инженеры, 1996 й. башлап ӨДАТУ‑ла уҡыта, 1997 й. — “Башкредитбанк” та бүлек...
ЗМИТРОЧЕНКО Дмитрий Никитович
ЗМИТРОЧЕНКО Дмитрий Никитович (15.9.1938, Белорус ССР‑ы Игольницы а.), төҙәтеүсе‑көйләүсе. 1960—94 йй. ӨПЭПБ‑ла эшләй: слесарьйыйыусы, электромонтажсы, 1965 й. алып төҙәтеүсе, 1967 й. — өлкән диспетчер, 1969 й. — һынаусы, 1970 й. — контроль мастеры, 1973 й. — электромеханик, радиотехник приборҙарҙы...
ЗИСМАН Нафтоли Азрильевич
ЗИСМАН Нафтоли Азрильевич (13.7.1928, Могилёв‑Подольский ҡ.), хужалыҡ эшмәкәре. Техник ф. канд. (1970). Одесса элемтә электротехник ин‑тын тамамлағандан һуң (1949) Өфө элемтә аппаратураһы з‑дында инженер, лаб. нач. булып эшләй. 1957 й. алып “Солитон” ҒТИ‑ның (Өфө) лаб. нач., 1960 й. — нач. урынбаҫары,...
ЗИННУРОВ Өлфәт Ғаяз улы
ЗИННУРОВ Өлфәт Ғаяз улы (1.1.1950, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Ураҙ а.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (1994), проф. (1997). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2002). ӨАИ‑ны тамамлаған (1973). 1968 й. алып Иҡт. тикшеренеүҙәр бүлегендә эшләй. 1970 й. алып (өҙөклөк м‑н) ӨДАТУ‑ла: 1982—85 йй. лаб. мөдире, 1996 й. — менеджмент...
ЗИМИН Александр Фёдорович
ЗИМИН Александр Фёдорович [15.10.1937, БАССР‑ҙың Красноусол р‑ны Дмитриевка а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны)], иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2000), проф. (2002). Бөтә Союз ситтән тороп уҡыу финанс‑иҡт. ин‑тын (Мәскәү, 1965) тамамлаған. 1962 й. алып СССР ФА БФ‑ның Иҡт. тикшеренеүҙәр бүлегендә, 1963 й. — ӨДНТУ‑ла,...
ЗӘЙНУЛЛИН Нәсифулла Ғиззәтулла улы
ЗӘЙНУЛЛИН Нәсифулла Ғиззәтулла улы [28.10.1931, БАССР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны Яңы Айыу а. (БР‑ҙың Илеш р‑ны) — 18.12.1981, Әлмәт ҡ.], Соц. Хеҙмәт Геройы (1971). ТАССР‑ҙың атҡ. төҙөүсеһе (1970). 1949—80 йй. “Татспецстрой” тресында эшләй: 1970 й. алып участка мастеры, 1972 й. — прораб, 1973 й. — 48‑се махсус...
ЗӘЙНӘШЕВА Зарима Ғафар ҡыҙы
ЗӘЙНӘШЕВА Зарима Ғафар ҡыҙы (6.6.1954, БАССР‑ҙың Иглин р‑ны Бейбаҡты а.), иҡтисадсы. Иҡтисад ф. д‑ры (2005), проф. (2007). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2006). Мәскәү технология ин‑тының Өфө филиалын тамамлағандан һуң (1977) Иглин көнкүреш хеҙмәте күрһәтеү комб‑тында иҡтисадсы, 1979 й....
ЗАКИРОВ Рәүеф Абдулхаҡ улы
ЗАКИРОВ Рәүеф Абдулхаҡ улы (13.10.1915, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Дәүләкән а., хәҙ. Дәүләкән ҡ., — 14.8.1995, Өфө), дәүләт эшмәкәре. КПСС ҮК эргәһендәге Юғары партия мәктәбен тамамлаған (Мәскәү, 1957). 1931 й. алып Өфө паровоз‑вагон ремонтлау з‑дында, 1934 й. — Ленин град металл з‑дында эшләй, 1945 й. —...
ЕФРЕМОВ Фёдор Герасимович
ЕФРЕМОВ Фёдор Герасимович (14.7.1906, Пенза губ. Рузвель а. — 30.3.1972, Бөрө ҡ.), хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1965). Баҡы сәнәғәт акад. тамамлағандан һуң (1939) Әзербайжан һәм Үзбәк ССР‑ы промыслаларында эшләй, 1947 й. алып “Татнефтегазразведка” тресының баш инженеры, идарасыһы, 1950—67 йй....
ЕТЕШТЕРЕҮ ФАКТОРҘАРЫ
ЕТЕШТЕРЕҮ ФАКТОРҘАРЫ, тауар етештереү һәм хеҙмәттәр күрһәтеү өсөн кәрәкле сығанаҡтар. Е.ф. булып ер (үҙ эсенә бөтә тәбиғәт ресурстарын ала), хеҙмәт һәм капитал тора. Шулай уҡ иҡтисадта үҙенсәлекле Е.ф. айыралар: эшҡыуарлыҡ һәләте (етештереүҙе ойоштороу, идара итеүҙә ҡарарҙар ҡабул итеү оҫталығы һ.б.),...
