Список материалов
ИЛЬМИНСКИЙ Николай Иванович
ИЛЬМИНСКИЙ Николай Иванович (23.4.1822, Пенза ҡ. – 27.12.1891, Ҡазан), педагог-миссионер, шәрҡиәтсе. Император С.‑Петербург ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1870). Ҡазан дини акад. тамамлағандан һуң (1846) шунда уҡ уҡыта. 1851 й. алып Мысырҙа, Фәләстанда, Сүриәлә ислам һәм ғәрәп телен өйрәнә. 1854—58 һәм 1863—70 йй....
ИЛЬЧАНИНОВ Виктор Петрович
ИЛЬЧАНИНОВ Виктор Петрович (19.6.1939, Магнитогорск ҡ. — 25.1.2012, Өфө), инженер-механик. Техник ф. д‑ры (1987), проф. (1992). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1961) Пермь ҡ. эшләй. 1964—2001 йй. ӨДАТУ‑ла (1988—2004 йй. теоретик механика каф. мөдире). Фәнни эшмәкәрлеге гироскоптар механикаһына, эске яныулы...
ИЛЬЮШИН Алексей Антонович
ИЛЬЮШИН Алексей Антонович (20.1.1911, Ҡазан – 31.5.1998, Мәскәү), механик. СССР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (1943), БР ФА‑ның почётлы акад. (1991), физика‑матем. ф. д‑ры (1938), проф. (1938). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1934) шунда уҡ эшләй: лаб. мөдире, 1942—98 йй. һығылмалылыҡ теорияһы каф. мөдире, бер үк...
ИЛЬЯ ПӘЙҒӘМБӘР ҠАТЫН‑ҠЫҘҘАР МОНАСТЫРЫ
ИЛЬЯ ПӘЙҒӘМБӘР ҠАТЫН‑ҠЫҘҘАР МОНАСТЫРЫ (3-сө класлы). 1860 й. Минзәлә ҡ. 19 б. 30‑сы йй. барлыҡҡа килгән келейница‑черничкалар общинаһын үҙгәртеп ҡороу һөҙөмтәһендә нигеҙ һалына. Нигеҙ һалыусыһы – Евгения (Е.Ф.Собина). Монастырь ҡарамағында 4 сиркәү була. Таштан һалынған Вознесение сиркәүе монастырь...
ИЛЬЯ СИРКӘҮЕ
ИЛЬЯ СИРКӘҮЕ. Өфөлә Оло Илья урамында (хәҙ. З.Вәлиди урамы) урынлашҡан була. 1846 й. мәхәллә кешеләре инициативаһы м‑н нигеҙ һалына, 1855 й. изге Илия пәйғәмбәргә һәм изге мучениктар Флор м‑н Лаврға бағышлап төҙөлгән 2 ағас сиркәү урынында төҙөлә. Бер көмбәҙле, манаралы (8 ҡыңғырау, 304 бот 34 ҡаҙаҡ...
ИЛЬЯСОВ Барый Ғәле улы
ИЛЬЯСОВ Барый Ғәле улы (13.6.1939, БАССР‑ҙың Хәйбулла районы Бүребай ҡсб), инженер‑электромеханик. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (2006), техник фәндәр докторы (1983), профессор (1985). РФ‑тың (1994) һәм БР‑ҙың (1990) атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре, БАССР‑ҙың атҡаҙанған уйлап табыусыһы (1980), РФ‑тың...
ИЛЬЯСОВ Вәкил Искәндәр улы
ИЛЬЯСОВ Вәкил Искәндәр улы (20.8.1960, БАССР‑ҙың Ауырғазы р-ны Төрөмбәт а.), спортсы. Көрәш б‑са РСФСР‑ҙың спорт мастеры (1985). БР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (2009). Төмән индустрия ин‑тын (1991), БДАУ‑ҙы (2001) тамамлаған. Төрөмбәт урта мәктәбенең спорт секцияһы (тренеры Ә.М.Заһитов), “Уңыш”...
ИЛЬЯСОВ Йәүҙәт Хәсән улы
ИЛЬЯСОВ Йәүҙәт Хәсән улы [16.2.1929, БАССР‑ҙың Бәләбәй кантоны Исламбаҡты а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны) – 19.6.1982, Ташкент], яҙыусы. 1952 й. “Ленинец” гәз. бүлек мөдире, 1953—58 йй. Ташкенттың матбуғат органдарында эшләй [1957 й. алып “Звезда Востока” (“Көнсығыш йондоҙо”) ж. бүлек мөдире]. И. әҫәрҙәренә...
ИЛЬЯСОВ Йәүҙәт Шәүҡәт улы
ИЛЬЯСОВ Йәүҙәт Шәүкәт улы (10.2.1959, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Миндәк ҡсб), математик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2000). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1981) 1984—2007 йй. (өҙөклөктәр м‑н) БДУ‑ла, 1996—98 йй. В.А.Стеклов ис. Математика ин‑тында (Мәскәү) эшләй. 2007 й. алып Иҫәпләү үҙәге булған Математика ин‑тында...
ИЛЬЯСОВА Венера Йомай ҡыҙы
ИЛЬЯСОВА Венера Йомай ҡыҙы (4.5.1959, Туймазы ҡ.), журналист. Журналистар союзы ағзаһы (2006). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1987) 5‑се урта мәктәптә, 1998 й. алып 8‑се балалар баҡсаһында (икеһе лә — Амур ҡ.), 1999—2001 йй. 7‑се урта мәктәптә (Туймазы) эшләй. 1993 й. башлап (өҙөклөк м‑н) “Туймазинский вестник”...
ИЛЬЯСОВА Гөлдәр Мозафар ҡыҙы
ИЛЬЯСОВА Гөлдәр Мозафар ҡыҙы (11.6.1954, Ишембай ҡ.), режиссёр. БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1994). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1989). Өфө сәнғәт уч‑щеһын (1975; М.К.Мөхәмәтшина класы), Алма‑Ата театр‑художество ин‑тын (1984; Р.С.Андриасян курсы) тамамлаған. 1975—78 йй. Башҡ. филармонияһы бейеүсеһе,...
ИЛЬЯСОВА Зөһрә Хәмит ҡыҙы
ИЛЬЯСОВА Зөһрә Хәмит ҡыҙы (17.11.1950, Өфө), балет артисы. РСФСР‑ҙың атҡ. (1984), БАССР‑ҙың халыҡ (1980) һәм атҡ. (1975) артисы. Ленинград хореография уч‑щеһын (1969; педагогы Ф.И.Балабина), Силәбе мәҙәниәт һәм сәнғәт акад. (2012) тамамлаған. 1969—80 йй. һәм 1990—92 йй. БДОБТ, 1980 й. алып Татар опера...
ИЛЬЯСОВА Йомабикә Сәләхетдин ҡыҙы
ИЛЬЯСОВА Йомабикә Сәләхетдин ҡыҙы (1.11.1957, БАССР‑ҙың Хәйбулла р‑ны Аҡъюл а.), шағирә. РФ‑тың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2008), БР‑ҙың атҡ. матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙм‑ре (2002). Журналистар союзы (1985), Яҙыусылар союзы (1995) ағзаһы. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1979) “Йәншишмә” гәз. хеҙм‑р, 1990 й....
ИЛЬЯСОВА Лидия Михайловна
ИЛЬЯСОВА Лидия Михайловна (24.11.1935, Харьков ҡ. — 1.9.2017, шунда уҡ), спортсы. Урыҫ шашкаһы буйынса СССР‑ҙың спорт мастеры (1970). БР‑ҙың күренекле спортсыһы (1996). Харьков политехник институтын тамамлаған (1958). “Зенит” ДСО‑һы (Өфө ҡ.) тәрбиәләнеүсеһе. Шәхси зачётта СССР (1971) һәм РСФСР (1989)...
ИМАЕВ Валерий Мәзит улы
ИМАЕВ Валерий Мәзит улы (20.1.1965, Өфө), инженер-металлург. Техник ф. д‑ры (2003). Р.М.Имаевтың ҡустыһы. Мәскәү ҡорос һәм иретмәләр ин‑тын тамамлағандан һуң (1988) Металдарҙың үтә һығылмалылығы проблемалары ин‑тында эшләй: 2003 й. алып өлкән ғилми хеҙм‑р, 2009 й. — лаб. мөдире һәм бер үк ваҡытта БДУ-ла...
ИМАЕВ Ренат Мәзит улы
ИМАЕВ Ренат Мәзит улы (21.2.1958, Өфө), инженер-металлург. Техник ф. д‑ры (1995). В.М.Имаевтың ағаһы. Мәскәү ҡорос һәм иретмәләр ин‑тын тамамлағандан һуң (1981) ӨАИ‑ла эшләй. 1986 й. алып Металдарҙың үтә һығылмалылығы проблемалары ин‑тында: 1990 й. башлап өлкән ғилми хеҙм‑р, 2007 й. — фәнни эштәр б‑са...
ИМАЙ-ҠАРАМАЛЫ, Дәүләкән р-нындағы ауыл
ИМАЙ-ҠАРАМАЛЫ, Дәүләкән р-нындағы ауыл, Имай-Ҡарамалы а/с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Дәүләкән т. юл ст. Көнс. табан 37 км алыҫлыҡта Ҡарамалы й. (Өршәк й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 783 кеше; 1920 – 1554; 1939 – 955; 1959 – 556; 1989 – 327; 2002 – 348; 2010 — 330 кеше. Татарҙар йәшәй...
ИМАЙ-УТАР, Дүртөйлө р-нындағы ауыл
ИМАЙ-УТАР, Дүртөйлө р-нындағы ауыл, Мәскәү а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 19 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 96 км алыҫлыҡта Кесе Яубазы й. (Яубазы й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 798 кеше; 1920 – 995; 1939 – 872; 1959 – 525; 1989 – 356; 2002 – 348; 2010 – 325 кеше. Башҡорттар...
ИМАҠОВ Таһир Ғилман улы
ИМАҠОВ Таһир Ғилман улы [26.10.1895, Ырымбур губернаһының шул уҡ исемле өйәҙе Ҡансыра а. (БР‑ҙың Көйөргәҙе районы) — 14.11.1937, Ырымбур ҡ.], Башҡорт милли хәрәкәте эшмәкәре. “Хөсәйениә” мәҙрәсәһен тамамлаған. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары делегаты....
ИМАМЕТДИНОВ Мәғсүм Имаметдин улы
ИМАМЕТДИНОВ Мәғсүм Имаметдин улы [1898, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Ҡыҙылъяр а. (БР‑ҙың Яңауыл р‑ны) — 11.3.1945, Оппельн ҡ. янында, Германия] Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. 1930 й. алып Яңауыл р‑нының “Беүә” к‑зында эшләй. 1942 й. башлап Көньяҡ, Көньяҡ‑Көнбайыш һәм 1‑се Украина фронттарында...
