Список материалов
БАТША ҺАРАЙЫ КРӘҪТИӘНДӘРЕ
БАТША ҺАРАЙЫ КРӘҪТИӘНДӘРЕ, Рәсәйҙә 12—18 бб. бөйөк кенәз, батша һәм батша ғаиләһе ағзалары ҡарамағында булған крәҫтиәндәр категорияһы. Натуралата йәки аҡсалата оброк...
БАТЫЙ
БАТЫЙ, Батыу, Саинхан (яҡынса 1207, Монголия — 1256, Һарай‑Батыу ҡ.), хан, Алтын Урҙаға нигеҙ һалыусы. Сыңғыҙхандың ейәне. 1227 й. алып Жуси улусы (ҡара: Монгол империяһы) м‑н...
БАТЫР
БАТЫР (төрк. — баһадир, бәһлеүән), 1) төрки һәм монгол халыҡтарында хәрби ҡаҙаныштар өсөн бирелгән хөрмәтле исем. Башҡорттарҙа ырыу‑ҡәбилә вәкиле лә, ябай община ағзаһы...
БАТЫР, спорт клубы
“БАТЫР”, Яңы Өфө нефть эшкәртеү заводының спорт клубы. Өфөлә 1961—99 йй. эшләй. Стадионы, спорт залы, саңғы базаһы, тренажёр залы була. Ауыр атлетика, еңел атлетика, ишкәк...
БАТЫР, Фёдоровка р‑нындағы ауыл
БАТЫР, Фёдоровка р‑нындағы ауыл, Михайловка а/ с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 38 км һәм Мәләүез т. юл ст. Көнб. табан 62 км алыҫлыҡта Ашҡаҙар й. буйында урынлашҡан....
БАТЫРҠАЙ ИТКИНИН
БАТЫРҠАЙ ИТКИНИН, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёв полковнигы. Уҫы даруғаһы Ғәйнә улусы Тонтортамаҡ а. (Пермь крайы Барҙым р‑ны) башҡорттарынан....
БАТЫРОВА Банат Хәйрулла ҡыҙы
БАТЫРОВА Банат Хәйрулла ҡыҙы [16.12.1902, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Иҫке Муса а. (БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны) — 19.7.1970, ш. уҡ р‑ндың Үтәгән а.], Соц. Хеҙмәт Геройы (1948). 1930 й. алып...
БАТЫРОВА Мазидә Рәйес ҡыҙы
БАТЫРОВА Мазидә Рәйес ҡыҙы (9.6.1946, Үзбәк ССР‑ы Ленинск ҡ.), архитектор. БР‑ҙың атҡаҙанған архитекторы (1995). Архитекторҙар союзы ағзаһы (1979). Новосибирск инженер‑төҙөлөш...
БАТЫРША
БАТЫРША, Ғабдулла Ғәлиев, Ғөбәйҙулла Мәзгәлдин [ысын исеме Баһадиршаһ Ғәли улы; яҡынса 1709 й. (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 1717) — 24.7.1762, Шлиссельбург ҡәлғәһе], башҡорт ихтилалы...
БАТЫРША‑ҠОБАУ, Бүздәк р‑нындағы ауыл
БАТЫРША‑ҠОБАУ, Бүздәк р‑нындағы ауыл, Кәпәй‑Ҡобау а/ с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Бүздәк т. юл ст. К.‑Көнб. табан 20 км алыҫлыҡта Төрөш й. (Сәрмәсән й. ҡушылдығы) буйында...
БАТЫРШАНЫҢ БАТШАҒА ЯҘҒАН ХАТЫ
БАТЫРШАНЫҢ БАТШАҒА ЯҘҒАН ХАТЫ, Батырша тарафынан 1756 й. 4—24 нояб. Мәскәүҙә уны Петербургҡа алып барған ваҡытта яҙылған. Императрица Елизавета Петровнаға тәғәйенләнгән,...
БАТЫРШИН Нәҡий Хурамша улы
БАТЫРШИН Нәҡий Хурамша улы (11.4.1932, БАССР‑ҙың Стәрлебаш р‑ны Айҙарәле а. — 28.5.2002, Ҡазан), инженер-төҙөүсе. Соц. Хеҙмәт Геройы (1966). Ташауыҙ уҡытыусылар (1952) һәм Ҡаҙағстан...
БАТЫРШИНДАР
БАТЫРШИНДАР, дворяндар нәҫеле. Нәҫелде башлап ебәреүсе — Батырша, Нуғай даруғаһы Юрматы улусы Аллағыуат а. башҡорттарынан. Уның улы — Әлүк Б., штабс‑капитан. 1794 й....
БАУЫР ЦИРРОЗЫ
БАУЫР ЦИРРОЗЫ, бауыр туҡымаһының фиброз тоташтырғыс туҡыма йәки строма м‑н кире ҡайтмаҫлыҡ итеп алмашыныуы м‑н билдәләнгән көсәйә барыусы хроник ауырыу. Килеп сығышы...
БАУЫРҺАҠ
БАУЫРҺАҠ, башҡорт аш‑һыуының традицион аҙығы. Йомортҡаға (ҡайһы ваҡыт бер аҙ һөт өҫтәп) баҫылған йомшаҡ ҡамырҙан әҙерләнә. Ваҡ итеп киҫелгән ҡамыр киҫәктәре күп күләмдәге...
БАХМЕТЕВ Николай Николаевич
БАХМЕТЕВ Николай Николаевич (1772, Курск губ. — 1831, Курск ҡ.), дәүләт эшмәкәре. Ген.‑лейт. (яҡынса 1813). Дворяндарҙан. 1812 й. Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 18 б. 80‑се йй. аҙ. алып...
БАХМУТ ҠӘБЕРЛЕГЕ
БАХМУТ ҠӘБЕРЛЕГЕ, Бахмут мәҙәниәте археологик ҡомартҡыһы. 3—7 бб. ҡарай. Нуриман р‑ны Сандар а. янында урынлашҡан. Өфө өйәҙенең Бахмут (Печёнкин) яңы ауылы (бөгөнгө...
БАХМУТ МӘҘӘНИӘТЕ
БАХМУТ МӘҘӘНИӘТЕ, тимер быуат археологик мәҙәниәте. 3—8 бб. ҡарай, иртә (иртә бахмут; 3—5 бб.) һәм һуң (һуң бахмут; 6—8 бб.) осорҙарға бүленә. Бахмут ҡәберлеге исеме м‑н...
БАХМУТ, Көйөргәҙе р‑нындағы ауыл
БАХМУТ, Көйөргәҙе р‑нындағы ауыл, Бахмут а/ с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Ермолаевка т. юл ст. К.‑Көнс. табан 12 км алыҫлыҡта Ҡуяныш й. (Оло Юшатыр й. ҡушылдығы) буйында...
БАХТЫБАЙ, Бөрө р‑нындағы ауыл
БАХТЫБАЙ, Бөрө р‑нындағы ауыл, Бахтыбай а/ с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 25 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 120 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1035 кеше; 1920 —...
