Список материалов
ВИЛДАНОВА Олия Ғәле ҡыҙы
ВИЛДАНОВА Олия Ғәле ҡыҙы (21.11.1958, Ленинград), балет артисы, педагог. Сәнғәт ғилеме канд. (2013). БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (2015). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1983). Ленинград...
ВИЛКОВ Игорь Иванович
ВИЛКОВ Игорь Иванович (15.4.1957, Бөрө ҡ.), спортсы. Уҡ атыу б-са СССР‑ҙың халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1976). “Буревестник” ДСО-һы, Бөрө ДЮСШ тәрбиәләнеүсеһе (тренерҙары...
ВИЛУХИНА Ольга Геннадьевна
ВИЛУХИНА Ольга Геннадьевна (22.3.1988, Межгорье ҡ.), спортсы. Биатлон б‑са Рәсәйҙең атҡ. спорт мастеры (2014). “Йәшлек” ДЮСШ тәрбиәләнеүсеһе (Межгорье), 2009 й. алып “Биатлон...
ВИЛЬМАНСТРАНД ПЕХОТА ПОЛКЫ
ВИЛЬМАНСТРАНД ПЕХОТА ПОЛКЫ, 1806 й. 16 авг. император Александр I исемле указы б‑са Өфө мушкетёрҙар полкының (ҡара: Өфө пехота полкы) 4 ротаһы нигеҙендә Вильманстранд мушкетёрҙар...
ВИНИЛХЛОРИД
ВИНИЛХЛОРИД, х л о р л ы в и н и л, х л о р э т и л е н, СН2=СНСl, хлорлы иң ябай этилен углеводороды. Татлы еҫле, төҫһөҙ газ, tиреү —153,8°С, tҡайнау —13,8°С; һауала шартлау концентрацияһы...
ВИНИПЛАСТ
ВИНИПЛАСТ, поливинилхлорид нигеҙендә эшләнгән термопластик конструкция материалы. Составында тулыландырыусылар (полимер массаһынан 200% һәм унан да күберәк), йылытыу...
ВИНОГРАД
ВИНОГРАД, й ө ҙ ө м (Vitis), виноград һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 70 төрө билдәле, Евразияла, Төньяҡ Америкала таралған. Башҡортостанда культуралы В....
ВИНОГРАДОВ Василий Иванович
ВИНОГРАДОВ Василий Иванович (7.1.1874, Ҡазан губ. Алабуға ҡ. — 12.11. 1948, Ҡазан), комп., муз.- йәмәғәт эшмәкәре. ТАССР- ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1944). Мәскәү ун-тын тамамлағандан...
ВИНОГРАДОВА Ирина Леонидовна
ВИНОГРАДОВА Ирина Леонидовна (9.10.1970, Өфө), инженер-электрик. Техник ф. д-ры (2010). ӨДАТУ- ны тамамлағандан һуң (1992) Өфө “Молния” ҒПП‑ның инж.-конструкторы. 2003 й. алып ӨДАТУ‑ла...
ВИНОКУРОВ Евгений Александрович
ВИНОКУРОВ Евгений Александрович (15.12.1946, Өфө), рәссам. РФ‑тың (2014) һәм БР‑ҙың (1997) атҡ. рәссамы. Рәссамдар союзы ағзаһы (1982). 1969 й. алып Өфөнөң төрлө учреждениеларында һәм...
ВИРУСЛЫ ГЕПАТИТТАР
ВИРУСЛЫ ГЕПАТИТТАР (гр. hepar, эйәлек килеш hepatos — бауыр), башлыса бауырҙың зарарланыуы һәм, ағыуланыу синдромы көсәйеп (йыш ҡына һары ауырыуына килтерә), бауыр функцияһының...
ВИРУСОЛОГИЯ
ВИРУСОЛОГИЯ (вирустар һәм... логия), кеше, хайуандар, үҫемлектәр, бактериялар, иң ябайҙар һәм бәшмәктәр вирустарын өйрәнеүсе фән. Дөйөм В. вирустарҙың тәбиғәтен, төҙөлөшөн,...
ВИРУСТАР
ВИРУСТАР (лат. Virus — ағыу), нуклеин кислотаһынан һәм аҡһым тышсаһынан торған бик ваҡ күҙәнәкһеҙ төҙөлөшлө өлөшсәләр. Тере күҙәнәккә үтеп инергә һәм шул күҙәнәк эсендә...
ВИСБРЕКИНГ
ВИСБРЕКИНГ (ингл. viscosity — ҡуйырыусанлыҡ, йәбешкәклек, һуҙылыусанлыҡ һәм breaking — ватылыу, емерелеү), вакуумда тура ҡыуылған нефть ҡалдыҡтары ҡуйылығын кәметеүсе термик...
ВИССАРИОНОВА Антонина Яковлевна
ВИССАРИОНОВА Антонина Яковлевна (7.3.1911, Пермь ҡ. — 15.1.1977, Өфө ҡ.), тау инженеры. Геология‑минералогия фәндәре докторы (1959), профессор (1965). РСФСР‑ҙың атҡаҙанған фән һәм...
ВИТАМИНДАР
ВИТАМИНДАР (лат. vita — йәшәү), кеше һәм хайуандарҙың йәшәйеше өсөн кәрәкле булған түбән молекуляр органик берләшмәләр. Майҙа (А, D, E, K) һәм һыуҙа (С, Н, В төркөмө һ.б.) эреүсәндәргә...
ВИТАМИНДАР ЕТЕШМӘҮЕ
ВИТАМИНДАР ЕТЕШМӘҮЕ, организмда витаминдарҙың етерлек булмауы йәки уларҙы үҙләштереүҙең боҙолоуы һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килгән ауырыу. Гиповитаминозға (витамин етешмәү)...
ВИТАМИНЛЫ ҮҪЕМЛЕКТӘР
ВИТАМИНЛЫ ҮҪЕМЛЕКТӘР, кеше һәм хайуандар өсөн витаминдар сығанағы, витаминлы препараттар етештереү өсөн сеймал сифатында ҡулланылған үҫемлектәр. Шулай уҡ В.ү. составында...
ВИТАМИНОЛОГИЯ
ВИТАМИНОЛОГИЯ (витаминдар һәм ...логия), туҡланыу гигиенаһы, биохимия, фармакология һ.б. мед.- биол. фәндәре бүлеге, витаминдарҙың төҙөлөшөн һәм тәьҫир итеү механизмдарын...
ВИТЕВСКИЙ Владимир Николаевич
ВИТЕВСКИЙ Владимир Николаевич (22.7.1845, Сембер губ. Подвалье а. — 3.1.1906, Ҡазан), тарихсы. Ҡазан ун‑тының тарих‑филол. ф‑тын тамамлағандан һуң (1870) Уральск ҡ. гимназияла,...
