Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

“АРМИЯ И НАРОД”, гәзит

“АРМИЯ И НАРОД” (“Армия һәм халыҡ”), ижтимағи‑сәйәси гәзит. Халыҡ армияһы штабының матбуғат бюроһы, 1918 й. декабренән алып Рус армияһының Кама төркөмө органы. Өфө ҡ. 1918 й. көн һайын урыҫ телендә сыға. Гәзит биттәрендә большевиктарға ҡаршы мәҡәләләр һәм материалдар, хәрби бойороҡтар һәм ҡарарҙар,...

“АРЛАННЕФТЬ”, пр‑тие

“АРЛАННЕФТЬ” нефть һәм газ сығарыу идаралығы. Ҡалтасы һәм Краснокама р‑ндары терр‑яһындағы Арлан нефть ятҡылығын эшкәртеү һәм файҙаланыуҙы тормошҡа ашыра. Нефтекама ҡ. урынлашҡан. Составы: 6 нефть һәм газ сығарыу цехы, файҙаланыу ҡорамалдарын прокатлау-ремонтлау цехы, нефтте әҙерләү һәм һурҙырып бушатыу,...

“АРҒУЖА”, оҙон көй

“АРҒУЖА”, башҡ. халыҡ йыры, оҙон көй. Легендаһын һәм поэтик тексын тәүге тапҡыр 20 б. 20‑се йй. С.Сәлимов яҙып ала һәм “Башҡорт аймағы” йыйынтығында (1929, №7) баҫтыра. 30‑сы йй. тәүге тапҡыр фонографҡа яҙҙырыла, “РСФСР халыҡтары фольклоры” (“Фольклор народов РСФСР”; 1979) йыйынтығында донъя күрә. Йыр...

“АРГОН”

“АРГОН”, ЯСЙ. БР терр‑яһында магистраль газ торбаларын проектлау, төҙөү һәм ремонтлау, ер аҫты газ торбаларын электр-химик коррозиянан һаҡлау сараларын ҡороу эштәрен башҡара. Шишмә р‑ны Шишмә ҡасабаһында урынлашҡан. 1990 й. “Нефтепроводмонтаж” тресының 1‑се төҙөлөш-монтаж идаралығы участкаһы базаһында...

“АМАНАТ”, журнал

“АМАНАТ”, балалар һәм үҫмерҙәр журналы. Ойоштороусыһы — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы. Өфөлә айына 1 тапҡыр башҡ. телендә сыға. Тиражы — 17 мең дананан ашыу (2010). 1929 й. мартынан — БАССР мәғарифы ХК органы булараҡ “Керпе”, 1930 й. алып “Пионер” (1933 й. тиклем башланғыс мәктәптең...

“АЛЬШЕЕВСКИЕ ВЕСТИ”, гәзит

“АЛЬШЕЕВСКИЕ ВЕСТИ” (“Әлшәй хәбәрҙәре”), ижт.‑сәйәси гәзит. Ойоштороусылары — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР‑ҙың «“Әлшәй хәбәрҙәре” гәзите редакцияһы» ҡаҙна пр‑тиеһы. Әлшәй р‑ны Раевка а. аҙнаһына 3 тапҡыр урыҫ, башҡ. (“Әлшәй хәбәрҙәре”), татар (“Әлшәй хәбәрләре”) телдәрендә...

“АЛЬФА-БАНК-БАШҠОРТОСТАН”

“АЛЬФА-БАНК-БАШҠОРТОСТАН”. Өфөлә урынлашҡан. Иҫәп-хисап һәм касса аша хеҙмәтләндереүҙе, юридик һәм физик шәхестәрҙе кредитлауҙы, депозит һәм ҡиммәтле ҡағыҙҙар м‑н банк операцияларын тормошҡа ашыра. 2010 й. 200‑ҙән ашыу кеше эшләгән. 1990 й. «“Информсвязь” коммерция банкыһы» ЯСЙ булараҡ ойошторола, 1997 й....

“АЛЬКАИР”

“АЛЬКАИР” производство фирмаһы, ЯСЙ. Ҡунаҡханалар, медицина учреждениелары, йәмәғәт туҡланыуы предприятиелары персоналы өсөн махсус кейем (200‑ҙән ашыу модель), халыҡ ҡулланыуы тауарҙары етештерә. Өфө ҡ. урынлашҡан. 1994 й. асыла. Составына 2 тегеү (1994 й., 1996 й. нигеҙләнгән) һәм ярҙамсы цехтар инә....

“АЛТЫН СОЛОҠ”, заказник

“АЛТЫН СОЛОҠ”, зоологик заказник. 1997 й. башҡорт бал ҡорто популяцияһын һаҡлау һәм тергеҙеү маҡсатында ойошторола. Башҡортостан (Көньяҡ) Уралының үҙәк өлөшөндә Бөрйән р‑нында урынлашҡан. Сиктәре төньяҡта — Ҡалыу һәм Арҙаҡты һырттарының көньяҡ ситтәре, көнсығышта — Баҙал һырты, көньяҡта — Ағиҙел й.,...

“АЛТЫН МӨГӨҘ” ит комбинаты

“АЛТЫН МӨГӨҘ” ит комбинаты, ЯСЙ. Ит һәм колбаса ризыҡтары, ит ярым фабрикаттары һәм деликатестары етештерә. Октябрьский ҡ. урынлашҡан. 1992 й. нигеҙ һалына. Составында һуғым (1992 й. нигеҙләнгән) һәм колбаса (1993) цехтары. Продукцияһы БР-ҙа һәм РФ-тың башҡа төбәктәрендә һатыла. Тәрж. Г.Ҡ.Ҡунафина...

“АЛТЫ ЕГЕТ”, йыр

“АЛТЫ ЕГЕТ”, башҡ. халыҡ йыры, ҡыҫҡа көй. “А.е.” варианттарын тәүге тапҡыр С.Г.Рыбаков 1893 й. Верхнеурал өйәҙе Ташбулат а. (хәҙ. БР‑ҙың Әбйәлил р‑ны) яҙып ала һәм “Урал мосолмандарының музыкаһы һәм йырҙары, уларҙың көнкүреше тураһындағы очерк менән” китабында баҫтыра. Башҡа варианттарын З.Ғ.Исмәғилев,...

“АЛПАМЫША МЕНӘН БАРСЫНҺЫЛЫУ”

“АЛПАМЫША МЕНӘН БАР СЫНҺЫЛЫУ”, башҡ. һүҙ сәнғәте ҡомартҡыһы, эпос. Шиғри‑сәсмә формала йәшәп килә. Тәүге тапҡыр 19 б. аҙ. — 20 б. башында Ырымбур губ. А.Г.Бессонов тарафынан яҙып алына. Эпостың “Алпамыша”, “Алтыйәшәр Алпамыша” һ.б. исемле варианттарын М.А.Буранғолов, С.Ә.Галин, К.Мәргән, С.Ф.Миржанова,...

“АЛЛАҺЫҘ”, журнал

“АЛЛАҺЫҘ”, ижтимағи‑сәйәси, фәнни һәм әҙәби журнал. Һуғышсан аллаһыҙҙар союзының Башҡортостан өлкә советы органы. Өфө ҡ. айына 1 тапҡыр башҡ. телендә сыға (1929 й. айырым һандарҙың исемдәре һәм текст өлөштәре — татар телендә). 1928 й. майынан “Дәһри”, 1929 й. ғинуарынан алып 1935 й. июненә тиклем “А.”...

“АЛКИН” ШИФАХАНАһЫ АУЫЛЫ, Шишмә р‑нында, Алкин а/с ҡарай

“АЛКИН” ШИФАХАНАһЫ АУЫЛЫ, Шишмә р‑нында, Алкин а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 23 км һәм Алкин т. юл ст. К.‑Көнс. табан 1 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 149 кеше; 1959 — 463; 1989 — 421; 2002 — 422; 2010 — 432 кеше. Татарҙар, урыҫтар йәшәй (2002). 20 б. 20‑се йй. ҡымыҙ...

“АЛЕКСЕЕВКА” совхозы

“АЛЕКСЕЕВКА” совхозы, ДУАХП. БР, РФ‑тың эре теплица хужалыҡтарының береһе. Өфө р‑нында урынлашҡан, үҙәге — Алексеевка ауылы. “А.” составына теплица комб‑ты, йәшелсәләрҙе ҡабул итеү, һаҡлау һәм ҡаптарға һалыу комплексы, һөтсөлөк‑тоҡомсолоҡ фермаһы, сусҡасылыҡ комплексы; һөт эшкәртеү, сусҡа ите етештереү,...

“АЛЕКСЕЕВКА” совхозы

“АЛЕКСЕЕВКА” совхозы, ДУАХП. БР, РФ‑тың эре теплица хужалыҡтарының береһе. Өфө р‑нында урынлашҡан, үҙәге — Алексеевка ауылы. “А.” составына теплица комб‑ты, йәшелсәләрҙе ҡабул итеү, һаҡлау һәм ҡаптарға һалыу комплексы, һөтсөлөк‑тоҡомсолоҡ фермаһы, сусҡасылыҡ комплексы; һөт эшкәртеү, сусҡа ите етештереү,...

“АЛДАР МЕНӘН ЗӨҺРӘ”

“АЛДАР МЕНӘН ЗӨҺРӘ”, башҡ. ауыҙ-тел ижады ҡомартҡыһы, хикәйәт. Фаразланыуынса, Т.С.Беляев әҫәрҙе Ҡуңҡас сәсәндән (уның исеме арнауҙа иҫкә алына) яҙып алған. Урыҫ телендә “Минең кистәрем. Башҡорт әкиәттәре” (“Мои вечера. Сказки башкирские”) исемле яҙма һаҡланған. Текст проза формаһында яҙылған. 56 өлөштән...

“АЛҒА”, гәзит

“АЛҒА”, ижтимағи‑сәйәси гәзит. Өфө губернаһы РСДРП(б) ҮБК‑ның башҡ.‑тат. секцияһы органы. 1917 й. авгусынан алып ноябренә тиклем Өфө ҡ. иҫке төрки телендә сыға, “Тормош” гәзите типографияһында баҫыла. Барлығы 7 һаны донъя күрә (6‑сы һаны 20 ноябрҙә; һуңғы һанының сыҡҡан ваҡыты билдәһеҙ). “А.” башҡ....

“АЛГА”, гәзит

“АЛГА” (“Алға”), ижт.-сәйәси гәзит. Ойоштороусылары — БР‑ҙың Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, БР‑ҙың «“Алға” редакция-нәшриәт комплексы» ДУП‑ы. Борай р‑ны Борай а. аҙнаһына 3 тапҡыр татар телендә сыға. 1930 й. февр. алып Бөрө ҡ. (1930 й. авг. башлап — Борай а.) “Ленин планы өчен” (“Ленин...

“АҠҺАҠ ҠОЛА”, эпос

“АҠҺАҠ ҠОЛА”, башҡ. ауыҙ‑тел ижады ҡомартҡыһы, эпос. Шиғри‑проза формала йәшәй. Тәүге тапҡыр 1907 й. М.А.Буранғолов тарафынан Һамар губ. Быҙаулыҡ өйәҙе Ильяс а. (хәҙ. Ырымбур өлк. Красногвардейск р‑ны Үрге Ильяс а.) Хәсән Буранғоловтан яҙып алына. Эпостың “Аҫҡаҡ ҡола”, “Биш ҡолон” һ.б. варианттарын...