Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

БАЛЫҠ СӘНӘҒӘТЕ

БАЛЫҠ СӘНӘҒӘТЕ, балыҡ, диңгеҙ хайуаны, киттар, диңгеҙ умыртҡаһыҙҙары һәм ылымыҡтарҙы тотоу, уларҙы аҙыҡ-түлек, мед., мал аҙығы һәм техник продукция итеп эшкәртеү б‑са аҙыҡ-түлек сәнәғәте тармағы. БР‑ҙа балыҡ эшкәртеү тармағынан һәм балыҡсылыҡтан тора. Башҡортостанда етештереү эшмәкәрлегенең иң тәүге...

БАЛАНС

БАЛАНС (фр. balance, һүҙмә-һүҙ — үлсәү), халыҡ хужалығында үҫеш темптарын һәм пропорцияларҙы билдәләү һәм тотоу өсөн ҡулланылған натураль, ҡиммәт, натураль-ҡиммәт күрһәткестәре системаһы. Планлы иҡтисад йылдарында бөтә киңәйтелгән яңыртып етештереү процесын үҙ эсенә алыусы Б. булып халыҡ хужалығы Б....

БАЛАҠАТАЙ МАЙ ҺӘМ СЫР ЯҺАУ КОМБИНАТЫ

БАЛАҠАТАЙ МАЙ ҺӘМ СЫР ЯҺАУ КОМБИНАТЫ, 1969 й. Балаҡатай р‑ны Яңы Балаҡатай а. Балаҡатай сыр з‑ды булараҡ нигеҙ һалына, 1972 й. файҙаланыуға тапшырыла. 1976 й. алып Балаҡатай май-сыр комб‑ты, 1996 й. — “Б.м.һ.с.я.к.” ААЙ, 2004 й. ябыла. Комб‑т составына ҡабул итеү-аппарат, май яһау, айыртылмаған һөт...

БАҠАЛЫ СҮС ЗАВОДЫ

БАҠАЛЫ СҮС ЗАВОДЫ, төрлө сортлы киндер сүсе, төҙөлөш сүбәге етештереү пр‑тиеһы. 1932 й. Баҡалы р‑нында (ҡара: Пенькозавод ауылы) нигеҙ һалына, 1999 й. алып ДУАХП, 2001 й. — ФДУП, 2010 й. ябыла. Завод составына етештереү һәм лаб. корпустары, сеймал йорто, үлсәү хужалығы, склад биналары, автотрактор паркы...

БАҠАЛЫ СПИРТ ЗАВОДЫ

БАҠАЛЫ СПИРТ ЗАВОДЫ, Баҡалы р‑ны Иҫке Маты а. урынлашҡан. 1850 й. нигеҙ һалына, 1959 й. алып Б.с.з., 1998 й. — ДУП, 2004 й. ябыла. Завод составына (1999) игенде өҫтәлмә эшкәртеү цехы; ҡайнатыу, әсетеү, аппарат бүлектәре; һыуҙы химик әҙерләү цехы булған ҡаҙанлыҡ бүлмәһе ингән. 1999 й. 143 кеше эшләгән;...

БАЙМОРАТОВ Исхаҡ Исмәғил улы

БАЙМОРАТОВ Исхаҡ Исмәғил улы [1897, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Иҫәкәй а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — ?], дәүләт эшмәкәре. Беренсе донъя, Граждандар, Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. Тәьминәт акад. тамамлаған (Мәскәү, 1932). 1919—21 йй. айырым Башҡорт айырым уҡсылар бригадаһында (ҡара: Башҡорт ғәскәрҙәре төркөмө)...

БАЙМАҠ УРМАН СӘНӘҒӘТЕ ХУЖАЛЫҒЫ

БАЙМАҠ УРМАН СӘНӘҒӘТЕ ХУЖАЛЫҒЫ, ағас әҙерләү һәм эшкәртеү пр‑тиеһы. 1948 й. Ишбирҙе а. (Баймаҡ р‑ны) Салауат Юлаев ис. сәнәғәт артеле булараҡ нигеҙ һалына, 1960 й. алып Баймаҡ район сәнәғәт комб‑ты, 1967 й. — Б.у.с.х., 1992 й. — МУП, 2002 й. ябыла. Составына Бөрйәнйылға, Еҙем, Ишбирҙе урман участкалары...

БАЙДИН Николай Анатольевич

БАЙДИН Николай Анатольевич (5.5.1919, Пермь губ. Галицы а. — 7.7.1993, Өфө), Соц. Хеҙмәт Геройы (1958). 1946 й. алып 74‑се төҙөлөш-монтаж идаралығы электр м‑н иретеп йәбештереүсеһе, 1959—87 йй. “Нефтепроводмонтаж” тресының электр м‑н иретеп йәбештереүселәр мәктәбендә производствоға өйрәтеү мастеры....

БАЙБОРОДОВ Фёдор Михайлович

БАЙБОРОДОВ Фёдор Михайлович (17.11.1929, Нижегородка крайы Суна а. — 19.6.1985, Стәрлетамаҡ ҡ.), Соц. Хеҙмәт Геройы (1974). 1947 й. алып “Башзападнефтеразведка” тресының (Октябрьский ҡ.) быраулаусы ярҙамсыһы, быраулаусыһы, быраулау мастеры. 1960—82 йй. Стәрлетамаҡ синтетик каучук з‑дының дивинил етештереү...

БАЙБАКОВ Николай Константинович

БАЙБАКОВ Николай Константинович (7.3.1911, Баҡы губ. Сабунчи а. — 31.3.2008, Мәскәү), дәүләт эшмәкәре. Техник ф. д‑ры (1966). Соц. Хеҙмәт Геройы (1981). Әзербайжан нефть ин‑тын тамамлаған (Баҡы, 1932). 1938 й. алып “Востокнефтедобыча” берекмәһе (Куйбышев ҡ.) нач., 1939 й. — “Главнефтедобыча Востока”...

БАҘАРҘАР

БАҘАРҘАР, хеҙмәт күрһәтеү, тауар һәм ресурстар м‑н алмашыуға бәйле баҙар мөнәсәбәттәрен тормошҡа ашырыу сфераһы. Хосуси милекселәр тейешле Б. аша фирмаларға иҡт. ресурстарын (хеҙмәт, капитал, сеймал һ.б.) һата; етештереүселәр һатып алынған ресурстарҙы тауар етештереү һәм хеҙмәт күрһәтеүҙе ойоштороу...

БАҘАР КОНЪЮНКТУРАҺЫ

БАҘАР КОНЪЮНКТУРАҺЫ, аныҡ бер тауар, хеҙмәт йәки етештереү факторы баҙарында билдәле бер осорҙа барлыҡҡа килгән иҡт. хәл. Б.к. уңайлы, ҡәнәғәтләнерлек йәки уңайһыҙ булараҡ баһаланырға мөмкин. Был баһа даими йәки ваҡытлыса, тиҙләтеүсе йәки тотҡарлаусы характерҙа булған күп факторҙарға бәйле. Б.к. төп...

БАҘАР ИҠТИСАДЫ

БАҘАР ИҠТИСАДЫ, тауар-аҡса мөнәсәбәттәренә, милек формалары төрлөлөгөнә, үҙ эшсе көсөнөң милекселәре булған етештереүселәр һәм граждандарҙың ирекле конкуренцияһына нигеҙләнгән милли иҡтисадты ойоштороу системаһы. Ирекле хаҡтар, һорау һәм тәҡдимдең үҙгәреп тороуы һәм дәүләт яғынан миним. контроль йоғонтоһонда...