Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ТЕЛ ӨЛКӘҺЕНДӘГЕ СӘЙӘСӘТ

ТЕЛ ӨЛКӘҺЕНДӘГЕ СӘЙӘСӘТ, дәүләт, синыф, партия, этнос тарафынан телдең функциональ яғына һәм уның төҙөлөшөнә аңлы рәүештә йоғонто яһау өсөн башҡарылған саралар системаһы....

ТЕКТОНИКА

ТЕКТОНИКА (гр. tektonikós — төҙөлөшкә бәйле), г е о т е к т о н и к а, Ер литосфераһының үҫешен, Ерҙең дөйөм үҫеше м‑н бәйле булған ер ҡабығының хәрәкәттәре һәм деформациялары...

ТЕКСТОЛОГИЯ

ТЕКСТОЛОГИЯ (лат. textum — бәйләнеш, берләшмә һәм ...логия), яҙма ҡомартҡыларҙы, әҙәбиәт һәм фольклор әҫәрҙәрен өйрәнгән (артабан тикшереү, интерпретациялау һәм баҫтырыу...

ТЕКӘН, Балтас р‑нындағы ауыл

ТЕКӘН, Балтас р‑нындағы ауыл, Шауъяҙы а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 29 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 68 км алыҫлыҡта Башҡы й. (Тере Танып й. ҡушылдығы)...

ТЕЙЕН

ТЕЙЕН (Sciurus vulgaris), тейендәр ғаиләһенә ҡараған имеҙеүсе. Евразияла һәм Америкала таралған. Кәүҙә оҙонлоғо 20—30 см, ауырлығы 300—600 г (ҡайһы берҙә 1 кг тиклем). Йөнө йәйен...

ТЕЗИКОВА Татьяна Алексеевна

ТЕЗИКОВА (Лаврентьева) Татьяна Алексеевна (25.11.1975, Салауат ҡ.), спортсы. Ауыр атлетика б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (1995), Рәсәйҙең атҡ. спорт мастеры (1999)....

ТЕГЕҮ СӘНӘҒӘТЕ

ТЕГЕҮ СӘНӘҒӘТЕ, еңел сәнәғәттең туҡыма, трикотаж туҡыма, күн, тире, конструкция материалдарынан, ш. уҡ төрлө фурнитуранан кейем, көнкүреш һәм техник тәғәйенләнешле...

ТЕАТР ЭШМӘКӘРҘӘРЕ СОЮЗЫ

ТЕАТР ЭШМӘКӘРҘӘРЕ СОЮЗЫ, ижади берекмә. 1938 й. Өфөлә Бөтә Рәсәй театр йәмғиәтенең Башҡ‑н бүлексәһе булараҡ ойошторола, 1986 й. алып БАССР‑ҙың Т.э.с., 2003 й. — “РФ Театр эшмәкәрҙәре...

ТЕАТР ЭШМӘКӘРҘӘРЕ СОЮЗЫ

ТЕАТР ЭШМӘКӘРҘӘРЕ СОЮЗЫ, ижади берекмә. 1938 й. Өфөлә Бөтә Рәсәй театр йәмғиәтенең Башҡ‑н бүлексәһе булараҡ ойошторола, 1986 й. алып БАССР‑ҙың Т.э.с., 2003 й. — “РФ Театр...

ТЕАТР МУЗЫКАҺЫ

ТЕАТР МУЗЫКАҺЫ, драма театрҙарының спектаклдәрендәге музыка. Сәнғәттең башҡа төрҙәре м‑н бер рәттән Т.м. күренештең эмоциональ фоны булып хеҙмәт итә, персонаждарҙы,...

ТЕАТР ҒИЛЕМЕ

ТЕАТР ҒИЛЕМЕ, театрҙың тарихын һәм теорияһын өйрәнеүсе фән; сәнғәт ғилеме бүлеге. Үҙ аллы фән булараҡ 20 б. барлыҡҡа килә. Т.ғ. театраль тәнҡит һәм ижади практика м‑н...

ТЕАТР БЕЛЕМЕ БИРЕҮ

ТЕАТР БЕЛЕМЕ БИРЕҮ, театр сәнғәте өлкәһендә артистарҙы, режиссёрҙарҙы, театр сәнғәте белгестәрен һ.б. проф. әҙерләү системаһы. Башҡортостанда Т.б.б. 1926 й. Башҡ. сәнғәт...

ТЕАТР ФЕСТИВАЛДӘРЕ ҺӘМ КОНКУРСТАРЫ

ТЕАТР ФЕСТИВАЛДӘРЕ ҺӘМ КОНКУРСТАРЫ, театр сәнғәтенең иң яҡшы ҡаҙаныштары смотрҙары. Башҡортостан театрҙары бөтә Рәсәй, бөтә Союз, халыҡ-ара кимәлендәге төрлө Т.ф.һ.к....

ТЕАТР

ТЕАТР (гр. theatron — тамаша өсөн урын, тамаша), актёр публика алдында сығыш яһағанда барлыҡҡа килгән сәхнә күренешенән торған сәнғәт төрө. Хәҙ. Т. сәнғәте әҫәре — спектакль...

ТВОРОГОВ Иван Александрович

ТВОРОГОВ Иван Александрович (1742—?), Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы, Е.И.Пугачёвтың ген.‑поручигы. Казак. Яйыҡ казак ғәскәрендә (ҡара: Урал казак ғәскәре) хеҙмәт...

ТВЕРЯКОВ Игорь Львович

ТВЕРЯКОВ Игорь Львович (11.4.1960, Бөрө ҡ.), тренер. Йөҙөү б‑са Рәсәйҙең атҡ. тренеры (1999) һәм халыҡ‑ара категориялы судья (2007). БР‑ҙың атҡ. физик культура хеҙм‑ре (2000), РФ‑тың...

ТВЕРДЫШЕВТАР

ТВЕРДЫШЕВТАР, завод хужалары. Сембер сауҙагәрҙәре. Нәҫелде башлап ебәреүсе — Борис Т., сауҙагәр. 1729— 32 йй. Сембер бурмистры. Уның улдары: Иван Борисович Т. (1690 й. һуң,...

ТӘҮРАТ

ТӘҮРАТ, иудаизмда төп изге китап, Биш китаптың боронғо йәһүдсә исеме. Библияның тәүге китаптарынан (Башланмыш, Сығыу, Левит, Һандар, Икенсе ҡанун) тора. Китап йәки пергамент...

ТӘҮЛЕК

ТӘҮЛЕК, уртаса ҡояш тәүлеге 24 сәғ. тигеҙ булған ваҡыт үлсәү берәмеге; календарҙың төп берәмеге. Ерҙең үҙ күсәре тирәләй Ҡояшҡа ҡарата әйләнешенең уртаса ваҡыт оҙонлоғо...

ТӘҮӘТӘЙ, Әлшәй р‑нындағы ауыл

ТӘҮӘТӘЙ, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Себенле а/с ҡарай. Р‑н үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. К. табан 26 км алыҫлыҡта Дим й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 368 кеше; 1920 — 373; 1939 —...