Список материалов
БОРОНҒО ҺӘМ УРТА БЫУАТ ТӨРКИ ӘҘӘБИ ТЕЛДӘРЕ
БОРОНҒО ҺӘМ УРТА БЫУАТ ТӨРКИ ӘҘӘБИ ТЕЛДӘРЕ, төрки ҡәбиләләрҙең һәм халыҡтарҙың милли телгә тиклемге әҙәби теле. Боронғо төрки телдәргә боронғо төрки әҙәбиәте ҡомартҡыларында...
БОРОС
БОРОС (Capsicum), эт ҡарағаты һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған ярым ҡыуаҡ, ҡыуаҡ йәки күп йыллыҡ үлән заты. Яҡынса 20 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 50) төрө билдәле: перу Б., колумбия Б.,...
БОРСАҠ
БОРСАҠ (Pisum), ҡуҙаҡлылар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 6—7 төрө билдәле, Европала, Көнбайыш Азияла һәм Төньяҡ Африкала таралған. Башҡортостанда сәсеү Б. үҫтерелә, уның...
БОРУЛЕНКОВ Пётр Егорович
БОРУЛЕНКОВ Пётр Егорович (10.7.1933, Мәскәү өлк. Ураҙ а. — 17.11.2014, Владимир өлк.), хужалыҡ эшмәкәре. БАССР‑ҙың атҡ. химигы (1978), СССР‑ҙың нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте...
БОРХАНОВА Флүрә Булат ҡыҙы
БОРХАНОВА Флүрә Булат ҡыҙы (10.1.1956, Нахичевань ҡ.), социолог. Социология фәндәре докторы (2006), профессор (2010). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1978) Әбйәлил районының Асҡар урта...
БОҪТАНАЙ, Борай р‑нындағы ауыл
БОҪТАНАЙ, Борай р‑нындағы ауыл, Ҡуҙбай а/ с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 17 һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 51 км алыҫлыҡта Гәрә й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. —...
БОТАЙ, Белорет р‑ндағы ауыл
БОТАЙ, Белорет р‑ндағы ауыл, Егәҙе а/ с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 104 км һәм Олойылға т. юл ст. К.Көнб. табан 55 км алыҫлыҡта Ҡаранйылға й. (Еҙем й. ҡушылдығы) буйында...
БОТАНИК-ГЕОГРАФИК РАЙОНЛАШТЫРЫУ
БОТАНИК-ГЕОГРАФИК РАЙОНЛАШТЫРЫУ, үҫемлектәр донъяһын зоналарға бүлеүгә нигеҙләнгән ер өҫтөнөң терр. бүленеше. Төбәктең үҫемлектәр составы зональ (ҡояш радиацияһының...
БОТАНИКА
БОТАНИКА (гр. botánē — үҫемлек, үлән), үҫемлектәр т‑дағы фәндәр комплексы. Үҫемлектәрҙең төрлөлөгөн һәм ҡәрҙәшлек бәйләнештәрен (систематика), эске һәм тышҡы төҙөлөшөн...
БОТАНИКА БАҠСА‑ИНСТИТУТЫ
БОТАНИКА БАҠСА‑ИНСТИТУТЫ, 1932 й. Өфө ҡ. БАССР‑ҙың Ауыл хужалығы ХК эргәһендәге Ботаника баҡсаһы булараҡ ойошторола, 1952 й. алып СССР ФА составында, 1991 й. — Б.б‑и., 2018 й....
БОТУЛИЗМ
БОТУЛИЗМ (лат. botulus — тултырма), кеше һәм хайуандарҙың киҫкен инфекцион ауырыуы. Б. тыуҙырыусылар — Clostridium botulinum бактериялары, ҡайнатыуға сыҙамлы споралар барлыҡҡа...
БОХАРБАЕВА Лилиә Йәүҙәт ҡыҙы
БОХАРБАЕВА Лилиә Йәүҙәт ҡыҙы (25.5.1952, Өфө), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2006). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2012). ӨАИ‑ны тамамлаған (1974), 1975 й. алып шунда уҡ уҡыта. Фәнни эшмәкәрлеге...
БОХАРОВА Гөлнур Һарун ҡыҙы
БОХАРОВА Гөлнур Һарун ҡыҙы (29.11.1960, БАССР‑ҙың Ғафури районы Түбәнге Ташбүкән а.), тел белгесе. Филология фәндәре докторы (2010). БДУ‑ны тамамлаған (1984). 1978 й. алып (өҙөклөк...
БОХАРСКИЙ (Ғәлимов) Хажиәхмәт Ғирфанетдин улы
БОХАРСКИЙ (Ғәлимов) Хажиәхмәт Ғирфанетдин улы (1.1.1899, Ҡазан губ. Һатламыш а. — 13.5.1974, Өфө), актёр, режиссёр. РСФСР‑ҙың атҡ. (1957), БАССР‑ҙың халыҡ (1944) артисы. Театр эшмәкәрҙәре...
БОҺОРМАН, Мәләүез р‑нындағы ауыл
БОҺОРМАН, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Әбет а/ с үҙәге. Район үҙәгенән һәм Мәләүез т. юл ст. Көнс. табан 23 км алыҫлыҡта Нөгөш й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан....
БОЧКО Светлана Дамир ҡыҙы
БОЧКО Светлана Дамир ҡыҙы (12.1.1963, Өфө), спортсы. Пауэрлифтинг б‑са Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1999). БДУ‑ны тамамлаған (1988). “Геракл” спорт клубы тәрбиәләнеүсеһе...
БОШМАН
БОШМАН, 13 б. 30‑сы йй. ҡыпсаҡ ҡәбиләләренең Волга буйында Монгол империяһы ғәскәрҙәренә ҡаршы яу башлығы. Сығышы м‑н бүреле ҡыпсаҡ ҡәбиләһенән. Ас ҡәбиләләре башлығы...
БӨГӨЛМӘ БИҪТӘҺЕ
БӨГӨЛМӘ БИҪТӘҺЕ, 1736 й. Ҡазан даруғаһы Юрмый улусы башҡорттарының аҫаба ерҙәрендә Ялан Зәй й. (Кама й. ҡушылдығы) Бөгөлмә й. ҡойған ерҙә нигеҙ һалына. 18 б. 60‑сы йй. башынан...
БӨГӨЛМӘ ВЕДОМСТВОҺЫ
БӨГӨЛМӘ ВЕДОМСТВОҺЫ, Ырымбур губернаһы составындағы адм.‑терр. берәмек. 18 б. 60‑сы йй. башында ойошторола. Адм. үҙәге — Бөгөлмә биҫтәһе. Яңы Мәскәү юлының ике яғынан...
БӨГӨЛМӘ ӨЙӘҘЕ
БӨГӨЛМӘ ӨЙӘҘЕ, 1781 й. Өфө наместниклығы составында ойошторола. Өйәҙгә Ҡазан губернаһының көнсығыш өлөшө инә. 1796 й. алып Ырымбур губернаһы, 1851 й. — Һамар губернаһы составында....
