Список материалов
КӘРИМОВА Роза Шәйхетдин ҡыҙы
КӘРИМОВА Роза Шәйхетдин ҡыҙы (7.11.1935, БАССР‑ҙың Нуриман районы Иҫке Күл а. — 11.8.2020, Өфө ҡ.), актриса. РСФСР‑ҙың атҡаҙанған (1985), БАССР‑ҙың халыҡ (1977) һәм атҡаҙанған (1972)...
КӘРИМСКИЙ Әнүр Муса улы
КӘРИМСКИЙ Әнүр Муса улы [27.9.1932, БАССР‑ҙың Мораҡ районы Мораҡ а. (БР‑ҙың Күгәрсен районы) — 8.10.1993, Мәскәү ҡ.], философ. Философия фәндәре докторы (1983), профессор (1984). МДУ‑ны...
КӘРЛӘ ТУРҒАЙ
КӘРЛӘ ТУРҒАЙ (Regulus regulus), турғай һымаҡтар отрядының кәрлә турғайҙар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияла һәм Төньяҡ Америкала таралған. Күсәр ҡош. Кәүҙә оҙонлоғо 9—11 см,...
КӘРЛӘС
КӘРЛӘС (Sedum), ҡалынъяпраҡлылар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 300 төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың башлыса субтропик һәм уртаса бүлкәттәрендә таралған. Башҡортостанда...
КӘСЕПТӘР
КӘСЕПТӘР, традицион шөғөлдәр. Башҡорттарҙың К. Башҡортостандың тәбиғәт һәм климат үҙенсәлектәренә, хужалыҡ итеүҙең традицион формаларына (ярым күсмә малсылыҡ, игенселек...
КӘСЕҮӘН, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл
КӘСЕҮӘН, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл, Ҡырмыҫҡалы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 9 км һәм Ҡарлыман т. юл ст. К.‑Көнб. табан 21 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. —...
КӘҪЛЕ ЗАВОДЫ
КӘҪЛЕ ЗАВОДЫ, 1747 й. Себер даруғаһы Бәкәтин (Мәкәтин) һәм Терһәк улустары башҡорттарынан һатып алынған ерҙәрҙә Оло Кәҫле күле буйында сауҙагәр Я.Р.Коробков м‑н кенәз...
КӘҪЛЕ КӨЛҺЫУ ТУПРАҠ
КӘҪЛЕ КӨЛҺЫУ ТУПРАҠ, һыу режимының йыуынты тибында карбонатһыҙ элювиаль‑делювиаль ҡатламдарҙағы көньяҡ тайга ылыҫлы һәм ылыҫлы‑киң япраҡлы урмандарҙа формалашҡан...
КӘҪЛЕ РАЙОНЫ
КӘҪЛЕ РАЙОНЫ, Силәбе өлкәһенең төньяғында урынлашҡан. 1965 й. 12 ғин. ойошторолған. Майҙаны — 3356 км2. Адм. үҙәге — Кәҫле ҡалаһы. Районда 10 ауыл советы, 48 ауыл торама пункты...
КӘҪЛЕ-КАРБОНАТЛЫ ТУПРАҠ
КӘҪЛЕ-КАРБОНАТЛЫ ТУПРАҠ, рендзиндар, һыу режимының йыуынты йәки ваҡыт‑ваҡыт йыуынты тибында карбонатлы тоҡомдарҙағы (доломит, эзбизташ, мергель һ.б.) ылыҫлы, ҡатнаш...
КӘШӘК, Саҡмағош р‑нындағы ауыл
КӘШӘК, Саҡмағош р‑нындағы ауыл, Туҙлыҡыуыш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 6 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 81 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 351 кеше;...
КӘШӘЛӘ, һырт
КӘШӘЛӘ, Башҡортостан (Көньяҡ) Уралындағы һырт. Ишембай, Мәләүез, Бөрйән р‑ндары аша Кәшәлә й. (Нөгөш й. ҡушылдығы) һул яры буйлап меридиональ йүнәлештә һуҙылған. Оҙонлоғо...
КӘШӘНӘ
КӘШӘНӘ, тарих һәм архитектура ҡомартҡыһы. Мемориаль һәм культ тәғәйенләнешле ерләү ҡомартҡыһы. Башҡортостан терр‑яһында 10‑лап К. бар, улар араһында Бәндәбикә кәшәнәһе,...
КӘШӘФЕТДИН Шаһимәрҙән
КӘШӘФЕТДИН Шаһимәрҙән (1840—1910), яҙыусы‑мәғрифәтсе. Минзәлә башҡорто. Ырымбур губ. Турғай өлк. Троицк өйәҙендә уҡыта. Көнсығыш әҙәбиәте сюжеттарына яҙылған яҡынса 30...
КӘШКӘЛӘҮ, Борай р‑нындағы ауыл
КӘШКӘЛӘҮ, Борай р‑нындағы ауыл, Кәшкәләү а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 24 км һәм Яңауыл т. юл ст. К.-Көнс. табан 92 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 805 кеше; 1920 —...
КВАЛИФИКАЦИЯ КҮТӘРЕҮ ҮҘӘГЕ
КВАЛИФИКАЦИЯ КҮТӘРЕҮ ҮҘӘГЕ, БР‑ҙың дәүләт авт. өҫтәлмә проф. белем биреү учреждениеһы. 1983 й. Өфөлә урта мед. һәм фарм. белеме булған хеҙм‑рҙәрҙең квалификацияһын күтәреү...
КВАНТ ХИМИЯҺЫ
КВАНТ ХИМИЯҺЫ, химик берләшмәләрҙең үҙенсәлектәрен, төҙөлөшөн, үҙ‑ара тәьҫир итешеүен һәм әүерелештәрен тасуирлау өсөн квант механикаһының төшөнсәләре, математик...
КВАРТЕР
КВАРТЕР, дүртенсел система (осор), кайнозойҙың өсөнсө хроностратиграфик бүлексәһе. Осорҙоң башы — 1,8 млн йыл, хәҙерге заманғаса дауам итә (ҡара: Геохронология). Ж.Денуайе...
КВАРЦ, минерал
КВАРЦ (немецса Querklufterz — киҫеүсе юлаҡтар мәғдәне), окиселдар класы минералы; SiO2. Призматик кристалдар, тотош бөртөклө, йәшерен кристаллик, нәҙек сүсле һәм һарҡыу агрегаттар...
КВАРЦИТ, тау тоҡомо
КВАРЦИТ, метаморфик тау тоҡомо. Кварцтан (70—100%), төрҙәрен (мусковитлы, биотитлы, гематитлы, графитлы, гранатлы һ.б.) билдәләгән башҡа минералдарҙың ҡушылдыҡтарынан тора....
