Список материалов
МОЛЕКУЛЯР ФИЗИКА
МОЛЕКУЛЯР ФИЗИКА, физика‑ ның төрлө агрегат хәлдәге есемдәрҙең физик үҙенсәлектәрен уларҙың микроскопик (молекуляр) төҙөлөшөн тикшереү нигеҙендә өйрәнә торған бүлеге....
МОЛЛЮСКЫЛАР
МОЛЛЮСКЫЛАР, й о м ш а ҡ т ә н л е л ә р (Mollusca), умыртҡаһыҙҙар тибы. 7 класы, яҡынса 113 мең төрө билдәле, бөтә Ер шарында таралған. БР‑ҙа ҡорһағаяҡлылар һәм ҡа‑ бырсаҡтар...
МОЛОДЦОВ Геннадий Порфирьевич
МОЛОДЦОВ Геннадий Порфирьевич (22.9.1926, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Михайловка а. — 8.9. 1983, Өфө), шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1966). Стәрлетамаҡ уҡытыусылар ин‑тын тамамлаған...
МОЛОКАН, Көйөргәҙе р‑нындағы ауыл
МОЛОКАН, Көйөргәҙе р‑нындағы ауыл, Ермолаевка а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Ермолаевка т. юл ст. К.‑Көнб. табан 17 км алыҫлыҡта Ҡунаҡбай й. (Оло Юшатыр й. ҡушылдығы) буйында...
МОЛОКАНДАР
МОЛОКАНДАР, христиан динендәге секталарҙың (ҡара: Сектантлыҡ) береһе. 18 б. 2‑се ярт. Рәсәйҙә барлыҡҡа килә. Нигеҙ һалыусыһы — С.Уклеин. Дини тәғлимәт сығанағы — Библия,...
МОЛЧАНОВ Анатолий Александрович
МОЛЧАНОВ Анатолий Александрович (15.8.1938, Ташкент), геофизик. Техник ф. д‑ры (1974), проф. (1981). БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника хеҙм‑ре (1979), почётлы геолог (1988), почётлы эколог...
МОНАКОВ Аника Евлампиевич
МОНАКОВ Аника Евлампиевич, А.М а н а к о в, Исәт провинцияһы крәҫтиәндәренән, ш. иҫ. тау заводтарына беркетелгән крәҫтиәндәрҙән, Уложенный комиссия депутаты. Дәүләт крәҫтиәндәренән....
МОНАКОВ Юрий Борисович
МОНАКОВ Юрий Борисович (7.8. 1942, Ташкент — 3.1.2011, Өфө), химик. РФА акад. (1997), БР ФА‑ның почётлы акад. (1998), химия ф. д‑ры (1981), проф. (1984). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1995). Ташкент...
МОНАР КӨПШӘҺЕ
МОНАР КӨПШӘҺЕ (Сonium), сатыр һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 4 төрө билдәле, Евразияла һәм Төньяҡ Африкала таралған. Башҡортостанда бөрсөклө М.к. үҫә. Ике йыллыҡ...
МОНАС, Балаҡатай р‑нындағы ауыл
МОНАС, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Яңыбай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 30 км һәм Үңкерҙе т. юл ст. (Силәбе өлк.) К.‑Көнб. табан 66 км алыҫлыҡта Оло Ыйыҡ й. (Әй й. ҡушылдығы)...
МОНАСИП, Баймаҡ р‑нындағы ауыл
МОНАСИП, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Семёновка а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 8 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 49 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 45 кеше; 1959 —...
МОНАСИПОВ Рөстәм Әнүәр улы
МОНАСИПОВ Рөстәм Әнүәр улы (6.6.1960, Өфө), электрон техникаһы инженеры. Техник ф. д‑ры (2004), проф. (2006). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2010). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1982) шунда уҡ...
МОНАСТЫРҘАР
МОНАСТЫРҘАР (гр. monastēјrion — аулаҡ урын, дәрүиш хөжрәһе), буддизмда, христианлыҡта (православиела һәм католицизмда) берҙәм йәшәү ҡағиҙәләрен (устав) ҡабул иткән монахтар...
МОНАХЛЫҠ
МОНАХЛЫҠ (гр. monachoјs — яңғыҙ, айырым йәшәүсе), теге йәки был дингә үтә бирелеп, үҙ ихтыяры м‑н донъяуи ығы‑зығынан ваз кискән һәм үҙҙәрен дини аскетизм, никахһыҙлыҡ,...
МОНГОЛ ИМПЕРИЯҺЫ
МОНГОЛ ИМПЕРИЯҺЫ, 13—14 бб. Азияның төньяҡ‑көнсығыш һәм үҙәк өлөшөндә, Европаның көнсығышында урынлашҡан дәүләт. 1206 й. Сыңғыҙхан тарафынан төҙөлә, яулап алыу походтары...
МОНГОЛ ТЕЛДӘРЕ
МОНГОЛ ТЕЛДӘРЕ, ҡәрҙәш телдәр төркөмө. М.т. Афғанстанда, Ҡытайҙа, Монголияла, ш. уҡ Бүрәт, Ҡалмыҡ Респ. һәм РФ‑тың ҡайһы бер төбәктәрендә таралған. Һөйләшеүселәр һаны...
МОНО...
МОНО... (гр. moјnos — берәү, берҙән‑бер), ҡушма һүҙҙәрҙең “бер”, “бергә” мәғәнәһен аңлатҡан өлөшө (мәҫ. мономерҙар, монополия).
Тәрж. Р.Ә.Сиражитдинов
МОНОГЕНЕЯЛАР
МОНОГЕНЕЯЛАР (Monogenea), яҫы ҡорттар класы. Яҡынса 2500 төрө билдәле, бөтә Ер шарында таралған. Балыҡ эктопаразиттары, һирәк осраҡта ер-һыу хайуандары һәм һөйрәлеүселәр эндопаразиттары....
МОНОМЕРҘАР
МОНОМЕРҘАР (моно... һәм гр. meјros — өлөш), үҙ‑ара йәки башҡа берләшмәләрҙең молекулалары м‑н реакцияға инеп полимерҙар барлыҡҡа килтергән түбән молекуляр берләшмәләр....
МОНОПОЛИЯ
МОНОПОЛИЯ (моно... һәм pōleјō — һатам), 1) дәүләткә, пр-тиеға, ойошмаға, физик шәхескә ниндәйҙер эшмәкәрлек алып барыуға бирелгән айырым хоҡуҡ; 2) билдәле бер тауар йәки хеҙмәт...
