Список материалов
ҺАРТ‑ШИШМӘ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл
ҺАРТ‑ШИШМӘ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл, Яңы Ҡыйышҡы а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 18 км һәм Шәкәр заводы т. юл ст. К.‑Көнс. табан 4 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан....
ҺАРЫ АБДУЛЛИН
ҺАРЫ АБДУЛЛИН, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) ҡатнашыусы. Е.И.Пугачёв полковнигы. Себер даруғаһының Бала‑Ҡатай улусы Һары а. башҡорто. Шул уҡ улустың старшинаһы. Исәт...
ҺАРЫ БӘШМӘК
ҺАРЫ БӘШМӘК (Cantharellus cibarius), базидиомицеттар класының селтәр бәшмәк һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған бәшмәк. Төньяҡ ярымшарҙа таралған. Емешлек тәне борғаҡҡа оҡшаш, асыҡ һары,...
ҺАРЫ БЕЙӘ”, художество төркөмө
“ҺАРЫ БЕЙӘ”, художество төркөмө. 1989 й. Өфөлә ойошторола. Ойоштороу инициаторы — Н.А. Пахомов. Төп составҡа И.Ҡ. Ғәзизуллин, М.И.Дәүләтбаев, Д.Н. Ишемғолов, Н.С.Латфуллин,...
ҺАРЫ БИЛСӘН
ҺАРЫ БИЛСӘН (Sonchus), астра һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 40‑тан ашыу төрө билдәле, башлыса Евразияла һәм Африкала таралған. Башҡортостанда 4 төрө үҫә. Һөт һымаҡ...
ҺАРЫ МӘРГӘН
ҺАРЫ МӘРГӘН (? — 1663 й. башы), башҡорт ихтилалы (1662—64) етәкселәренең береһе. Себер даруғаһы башҡорто. 1662 й. июлендә Урал аръяғында ихтилалға етәкселек итә. Авг.—сент. Һ.М....
ҺАРЫ МӘТРҮШ
ҺАРЫ МӘТРҮШ (Hypericum), һары мәтрүш һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 400 төрө билдәле, ике ярымшарҙың да субтропик бүлкәтендә, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса...
ҺАРЫ ТОМБОЙОҠ
ҺАРЫ ТОМБОЙОҠ (Nuphar), аҡ томбойоҡ һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 10 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са, 25‑кә тиклем) төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса бүлкәтендә...
ҺАРЫ УЙҒЫР ТЕЛЕ
ҺАРЫ УЙҒЫР ТЕЛЕ, төньяҡ‑көнсығыш төркөмгә ҡараған төрки телдәрҙең береһе. Һары уйғырҙарҙың милли теле. Ҡытайҙың Ганьсу провинцияһы Минхуа р‑нында таралған. Һөйләшеүселәр...
ҺАРЫ УМЫРЗАЯ
ҺАРЫ УМЫРЗАЯ (Adonis), лютик һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. 20‑нән ашыу төрө билдәле, Төньяҡ Африкала һәм Евразияның уртаса бүлкәттәрендә таралған. Башҡортостанда...
ҺАРЫ ҮЛӘНЕ
ҺАРЫ ҮЛӘНЕ (Erysimum), әүернә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. 100‑ҙән ашыу төрө билдәле, Евразияның уртаса бүлкәтендә һәм Төньяҡ Африкала таралған. Башҡортостанда...
ҺАРЫ‑ЙӘШЕЛ ЫЛЫМЫҠТАР
ҺАРЫ‑ЙӘШЕЛ ЫЛЫМЫҠТАР, төрлө ҡамсылы ылымыҡтар (Xanthophyta, Heterocontae), ябай төҙөлөшлө үҫемлектәр бүлеге. 600 төрө билдәле, бөтә Ер шары буйлап һыу ятҡылыҡтарында (күбеһенсә...
ҺАРЫ, археологик ҡомартҡы
ҺАРЫ, Сармат мәҙәниәте археологик ҡомартҡыһы. Б.э.т. 5 б. ҡарай. Ырымбур өлк. Ҡыуандыҡ р‑ны Һары ҡасабаһынан төньяҡ‑көнсығышҡа табан 6 км алыҫлыҡта урынлашҡан. 1928 й. Д.И.Захаров...
ҺАРЫГҮҘ
ҺАРЫГҮҘ (Centaurium), бабасыр уты һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 50 төрө билдәле, Көньяҡ Африканан һәм Азияның ҙур өлөшөнән башҡа ике ярымшарҙың да тропик...
ҺАРЫҒОШ
ҺАРЫҒОШ, ү т ә б и к ә (Oriolus oriolus), турғай һымаҡтар отрядының һарығоштар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияла (Көнсығышта Урта Себерҙең һәм Һиндостандың көньяғына тиклем),...
ҺАРЫҠ БӘШМӘГЕ
ҺАРЫҠ БӘШМӘГЕ (Russula), базидиомицеттар класына ҡараған бәшмәктәр заты. Яҡынса 270 төрө билдәле, киң таралған. БР‑ҙа 20‑нән ашыу төрө осрай. Эшләпәһенең диам. 5—10 см, тәүҙә...
ҺАРЫҠСЫЛЫҠ
ҺАРЫҠСЫЛЫҠ, һарыҡ үрсетеү; малсылыҡ тармағы. Еңел сәнәғәт өсөн ҡиммәтле сеймал төрҙәре (йөн, иләнгән һарыҡ тиреһе, илтер) һәм аҙыҡ продукттары (ит, һөт, май) бирә. Һарыҡ...
ҺАРЫҠТАРҘЫҢ ҺӘМ КӘЗӘЛӘРҘЕҢ ЙОҒОШЛО ПУСТУЛЁЗ ДЕРМАТИТЫ
ҺАРЫҠТАРҘЫҢ ҺӘМ КӘЗӘЛӘРҘЕҢ ЙОҒОШЛО ПУСТУЛЁЗ ДЕРМАТИТЫ, йоғошло эктима, инфекцион ауырыу, лайлалы тиресәлә һәм тирелә төйөрҙәр, везикулалар, пустулалар һәм ҡутырҙар...
ҺАРЫҠТАШ РАЙОНЫ
ҺАРЫҠТАШ РАЙОНЫ, Ырымбур өлкәһенең үҙәк өлөшөндә урынлашҡан. 1931 й. 4 ғин. ойошторолған. Майҙаны — 3600 км2. Адм. үҙәге — Һарыҡташ ҡасабаһы. Районда 20 ауыл советы, 77 ауыл...
ҺАРЫМҺАҠ
ҺАРЫМҺАҠ (Allium sativum), һуған затына ҡараған үҫемлек. Ҡырағай Һ. — Кавказда, Урта Азия, Һиндостан тауҙарында, Урта диңгеҙ буйында, Көньяҡ Ҡаҙағстанда; культуралы Һ. Евразияла,...
