Список материалов
ҺЫҒЫЛМАЛЫ ИНДУКТОР
ҺЫҒЫЛМАЛЫ ИНДУКТОР, ҡатмарлы формалағы ҙур габаритлы изделиеларҙы индукцион ысул м‑н йылытыр өсөн тәғәйенләнгән ҡоролма. Йылылыҡ үткәрмәгән көплөк эсендәге ток...
ҺЫҒЫЛМАЛЫ ПРОИЗВОДСТВО СИСТЕМАЛАРЫ
ҺЫҒЫЛМАЛЫ ПРОИЗВОДСТВО СИСТЕМАЛАРЫ, автоматлаштырылған режимда эшләгән һәм бер идара итеү системаһы булған технологик һәм ярҙамсы ҡорамалдар йыйылмаһы. Һ.п.с. ойошторолоуы...
ҺЫҘА
ҺЫҘА, с а ғ ы л л ы ҡ, һөҙәк‑батынҡы төбө, яйлап һыу айырғыс аралыҡтарға күсеүсе ҡалҡыу битләүҙәре булған үҙән. Оҙонлоғо 100 м алып 30 км тиклем, тәрәнлеге 15 м тиклем, киңлеге...
ҺЫҘҒЫ
ҺЫҘҒЫ (ҫыҫҡы), башҡорт ҡәбиләһе. Әйле ырыу‑ҡәбилә берләшмәһе составына инә. Тамғалары: ____ Этник яҡтан төрки ҡәбиләләрҙең көслө йоғонтоһон кисергән фин‑уғыр ҡәбиләләренә...
ҺЫЙЫРҒОЛАҠ
ҺЫЙЫРҒОЛАҠ (Verbascum), һаҫығүлән һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 300 төрө билдәле, Евразияның уртаса бүлкәтендә һәм Төньяҡ Африкала таралған. Башҡортостанда...
ҺЫЙЫРСЫЛЫҠ
ҺЫЙЫРСЫЛЫҠ, 1) башҡорттарҙа традицион хужалыҡ системаһында төп шөғөл (ҡара: Хужалыҡ‑мәҙәни типтар). Көньяҡ Уралда Һ. неолит аҙ. барлыҡҡа килгән, был турала Дәүләкән,...
ҺЫЙЫРТЕЛ
ҺЫЙЫРТЕЛ (Serratula), астра һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 70 төрө билдәле, тропик булмаған Евразияла һәм Төньяҡ Африкала таралған. Башҡортостанда 4 төрө...
ҺЫҠТАУ
ҺЫҠТАУ, башҡорт йола фольклоры жанры, ерләү йолалары ваҡытында башҡарылған һамаҡлап илау. Яуыз көстәрҙе, ауырыуҙарҙы ҡыуыу, йәнде таҙартыр өсөн ҡулланылған һыҡтау...
ҺЫЛА
ҺЫЛА (Stizostedion lucioperca), алабуға һымаҡтар отрядының алабуғалар ғаиләһенә ҡараған балыҡ. Европа һыу ятҡылыҡтарында йәшәй. Кәүҙә оҙонлоғо 130 см, ауырлығы 15 кг тиклем. Кәүҙәһе...
ҺЫН ҠАТЫУ АУЫРЫУЫ
ҺЫН ҠАТЫУ АУЫРЫУЫ, т е т а н у с, кеше һәм хайуандарҙың киҫкен инфекцион ауырыуы. Тыуҙырыусыһы — Clostridium tetani бациллалары (кешенең һәм үлән ашаусы хайуандарҙың эсәктәрендә...
ҺЫНАМЫШ
ҺЫНАМЫШ, фольклор жанры, тәбиғәт күренештәрен, үҫемлек үҙенсәлектәрен, хайуандарҙың, ҡоштарҙың, бөжәктәрҙең холҡон һауа торошо үҙгәреүенә бәйләп оҙайлы ваҡыт күҙәтеү...
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ, рәсем сәнғәтен, графиканы, скульптураны үҙ эсенә алған пластика сәнғәте бүлеге. Һ.с. ысынбарлыҡты күреп аңларлыҡ асыҡ образдарҙа сағылдыра. Дөйөмләштереү,...
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ БЕЛЕМЕ
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ БЕЛЕМЕ, һынлы сәнғәт һәм биҙәү‑ҡулланма сәнғәте оҫталарын, сәнғәт белгестәрен, рәссам‑педагогтарҙы әҙерләү системаһы. Дөйөм (урта мәктәп, изостудия)...
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ ГАЛЕРЕЯЛАРЫ
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ ГАЛЕРЕЯЛАРЫ (фр. galerie), картиналар галереялары, к ү р г ә ҙ м ә з а л д а р ы. Дәүләт, муниц., йәмәғәт ойошмалары, мәғариф учреждениелары, шәхси Һ.с.г. айырыла....
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ ЙӘМҒИӘТЕ
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ ЙӘМҒИӘТЕ, БР‑ҙың балалар художество мәктәптәре, сәнғәт мәктәптәре, һынлы сәнғәт студиялары, художество вуздары, уч‑щелары, колледждары педагогтарының...
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ КҮРГӘҘМӘЛӘРЕ
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТ КҮРГӘҘМӘЛӘРЕ, һынлы сәнғәт әҫәрҙәрен халыҡҡа күрһәтеү. Халыҡ‑ара, бөтә Рәсәй, төбәк‑ара (зона), респ. һ.б.; стационар, ваҡытлы һәм күсмә; һәр йыл һайын була...
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТТӘ РЕАЛИСТИК БУЛМАҒАН АҒЫМДАР
ҺЫНЛЫ СӘНҒӘТТӘ РЕАЛИСТИК БУЛМАҒАН АҒЫМДАР. Башҡортостанда 20 б. башында авангард сәнғәтенең барлыҡҡа килеүе Д.Д.Бурлюк исеме м‑н бәйле. Ул үҙ сәнғәте м‑н художество...
ҺЫННЫ, Благовещен р‑нындағы ауыл
ҺЫННЫ, Благовещен р‑нындағы ауыл, Һынны а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 35 км һәм Загородная т. юл ст. Т. табан 55 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 957 кеше; 1939 — 733;...
ҺЫНТАШТАМАҠ ҠУРҒАНДАРЫ
ҺЫНТАШТАМАҠ ҠУРҒАНДАРЫ, Һынтыштамаҡ ҡурғандары, б.э.т. 16 б., б.э. 6—7 бб., 13—14 бб. археологик ҡомартҡыһы. Благовар р‑ны Һынташтамаҡ а. көньяҡ‑көнбайыш ситендә Сәрмәсән...
ҺЫНТАШТАМАҠ, Благовар р‑нындағы ауыл
ҺЫНТАШТАМАҠ, Благовар р‑нындағы ауыл, Күсәрбай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 35 км һәм Благовар т. юл ст. Т. табан 41 км алыҫлыҡта Сәрмәсән й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906...
