Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ЛАТИПОВ Рөстәм Фәрит улы

ЛАТИПОВ Рөстәм Фәрит улы (22.3. 1977, Өфө), политолог. Сәйәсәт ф. д‑ры (2010). Журналистар союзы ағзаһы (2000). БДУ‑ны тамамлаған (1999). 2000 й. “Истоки” гәз., һуңынан ӨМЭПБ‑ның мәғлүмәт үҙәге хәбәрсеһе. 2001 й. алып Өфөнөң Октябрь р‑ны хакимиәтендә эшләй. 2006 й. башлап (өҙөклөк м‑н) Башҡ‑н дәүләт...

ЛАТИПОВ Урал Рамдраҡ улы

ЛАТИПОВ Урал Рамдраҡ улы (28.2. 1951, БАССР‑ҙың Баҡалы р‑ны Ҡатай а.), юрист, дәүләт эшмәкәре. Юридик ф. д‑ры (1993), проф. (1994). Полк. (1991). Ҡазан ун‑тын (1973) һәм СССР Дәүләт именлеге комитетының Юғары курстарын (Минск, 1974) тамамлағандан һуң СССР Дәүләт именлеге комитетында хеҙмәт итә. 1989...

ЛАТИПОВ Эдуард Ратмил улы

ЛАТИПОВ Эдуард Ратмил улы (21.3.1994, Гродно ҡ.), спортсы. Биатлон буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2016), Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2022). Биатлон буйынса олимпия резервы спорт мәктәбе тәрбиәләнеүсеһе (Өфө ҡ.; тренерҙары В.И.Мишингин, В.А.Никитин). Биатлон буйынса бер-бер артлы...

ЛАТИПОВ Эдуард Ратмил улы

ЛАТИПОВ Эдуард Ратмил улы (21.3.1994, Гродно ҡ.), спортсы. Биатлон буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2016), Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры (2022). Биатлон буйынса олимпия резервы спорт мәктәбе тәрбиәләнеүсеһе (Өфө ҡ.; тренерҙары В.И.Мишингин, В.А.Никитин). Биатлон буйынса бер-бер артлы...

ЛАТИПОВ-ДОГАДОВ Владимир Геннадиевич

ЛАТИПОВ-ДОГАДОВ (Латипов) Владимир Геннадиевич (22.4.1962, Октябрьский ҡ.), актёр. РФ‑тың атҡ. (2007), БР‑ҙың халыҡ (2003) һәм атҡ. (1995) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1990). ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1983; П.Р.Мельниченко курсы) БР‑ҙың Урыҫ драма театры актёры. Киң ижади диапазонлы актёр....

ЛАТИПОВА Ләлә Ришат ҡыҙы

ЛАТИПОВА Ләлә Ришат ҡыҙы (7.4.1975, Туймазы ҡ.), журналист. Журналистар союзы ағзаһы (2006). Сәнғәт һәм художество һөнәрҙәре акад. (1992—94), Урал пед. ун‑тында (1995—97; икеһе лә — Екатеринбург ҡ.) уҡыған, Көнсығыш иҡт.- юридик гуманитар акад. тамамлаған (2015). 1999 й. алып Туймазы р‑нының Үрмәкәй...

ЛАТИПОВА Лилиә Фуат ҡыҙы

ЛАТИПОВА Лилиә Фуат ҡыҙы (3.11.1955, Өфө), педиатр. Мед. ф. д‑ры (2000), проф. (2002). БР‑ҙың атҡ. табибы (2007). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1979) 1988 й. тиклем Өфөнөң 4‑се балалар поликлиникаһында эшләй (1985 й. алып бүлексә мөдире), 1993 й. — БДМУ‑ла (2005 й. башлап дир. урынбаҫары, 2010—2011 йй....

ЛАТИПОВА Фәүзиә Шәғәле ҡыҙы

ЛАТИПОВА Фәүзиә Шәғәле ҡыҙы [11.3.1947, БАССР‑ҙың Абҙан р‑ны Ағурҙа а. (БР‑ҙың Ейәнсура р‑ны)], журналист. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1993). Журналистар союзы ағзаһы (1996). БДУ‑ны тамамлаған (1969). 1971 й. алып КПСС‑тың Башҡ‑н өлкә ком‑ты нәшриәте, 1977 й. — “Башҡортостан ҡыҙы” ж. хеҙм‑ре, 1993—2007 йй....

ЛАТФУЛЛИН Наил Сәйет улы

ЛАТФУЛЛИН Наил Сәйет улы (9.1.1952, Өфө — 19.11.1992, шунда уҡ), рәссам. Рәссамдар союзы ағзаһы (1990). Өфө сәнғәт уч‑щеһын тамамлаған (1975; педагогы Л.Ф.Мөғтәбаров). Ул төрки халыҡтары тарихы, мосолман мәҙәниәте, уның символдарын киң мәғәнәлә ҡарау яҡлы. Ижадында милли әҙәбиәткә, фольклорға һәм донъя...

ЛАТЫШ Валентин Мефодиевич

ЛАТЫШ Валентин Мефодиевич (20.11.1917, Екатеринослав губернаһы Бәләкәй Токмачка а. — 15.9.1990, Куйбышев ҡ.), хужалыҡ эшмәкәре. РСФСР‑ҙың атҡаҙанған геологы (1974). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Днепропетровск тау институтын тамамлаған (1940). 1952 й. алып Башҡортостан территориаль геология идаралығының...

ЛАТЫШТАР

ЛАТЫШТАР (үҙ атамаһы латвиеши), халыҡ, Латвияның төп халҡы. Л. һаны 1989 й. СССР‑ҙа — 145,9 мең, РСФСР‑ҙа — 46,8 мең, Латвия ССР‑ында — 1387,7; 2002 й. РФ‑та — 28,5 мең, 2010 й. — 18,9 мең кеше. Башҡортостанда 1989 й. — 1956 кеше; БР‑ҙа 2002 й. — 1508, 2010 й. — 1117 кеше. Айырыуса (2010 й. мәғлүмәттәр...

ЛАТЫШТАР ЙӘМӘҒӘТ ОЙОШМАҺЫ

ЛАТЫШТАР ЙӘМӘҒӘТ ОЙОШМАҺЫ, БР‑ҙа латыш мәҙәниәтен тергеҙеү, латыш телен, милли традицияларҙы, йолаларҙы, ҡулланма сәнғәтте, халыҡ кәсептәрен һаҡлау һәм өйрәнеү маҡсатында булдырыла. 1996 й. Респ. латыш милли‑мәҙәни үҙәге булараҡ асыла, 2004 й. алып Башҡортостан Республикаһының Латыштар йәмәғәт ойошмаһы....

ЛАУРЕР ТУКНЕРАРИЯҺЫ

ЛАУРЕР ТУКНЕРАРИЯҺЫ (Tuckneraria laureri), пармелия һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған лишайниктар төрө. Талломы япраҡ рәүешле, аныҡ булмаған формала, үҙәгендә яҡшы беркетелгән, ситтәре ирекле. Айырсаларының оҙонлоғо 1,5—5 см, киңлеге 5—10 мм, тәрән бүлкәтле. Талломының өҫкө йөҙө асыҡ һары йәки йәшкелт‑һары...

ЛАЧИНОВ Алексей Николаевич

ЛАЧИНОВ Алексей Николаевич (25.11.1952, Өфө ҡ.), физик. Физика‑математика фәндәре докторы (1999). БР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2019). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1974) Молекулалар һәм кристалдар физикаһы институтында эшләй: 1989 й. алып өлкән ғилми хеҙмәткәр, 1995 й. — лаборатория мөдире, бер үк ваҡытта...

ЛАЯШТЫ, Илеш р‑нындағы ауыл

ЛАЯШТЫ, Илеш р‑нындағы ауыл, Ишҡар а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 21 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 127 км алыҫлыҡта Лаяшты й. (Ағиҙел й. басс.) буйында, Мәскәү—Өфө автомобиль юлында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 845 кеше; 1920 — 1016; 1939 — 891; 1959 — 583; 1989 — 419; 2002 — 412; 2010 — 460 кеше....

ЛӘЛӘ

ЛӘЛӘ (Lilium), ләлә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 90‑дан ашыу төрө билдәле, Төньяҡ ярымшарҙың уртаса бүлкәтендә таралған. Башҡортостанда һарына үҫә. Һуғанбашлы күп йыллыҡ үлән, бейеклеге 30—130 см. Һуғанбашы эре, алтынһыу‑һары төҫтә, йомортҡа формаһында, итләс, ҡатлы‑ҡатлы тәңкәләрҙән тора....

ЛӘЛӘ ҺЫМАҠТАР

ЛӘЛӘҺЫМАҠТАР (Liliaceae), ике өлөшлөләр ғаиләһе. Яҡынса 170 заты, 2500‑ҙән ашыу төрө билдәле. Бөтә Ер шарында таралған. Үлән. Башҡортостанда 11 заттан 19 төр (зигаденус, ллойдия, май сәскәһе, ынйы сәскә һ.б.) үҫә. Тамырһабаҡлы (ҡарға күҙе, сөләймән мөһөрө, ынйы сәскә һ.б.), бүлбе‑һуғанбашлы йәки һуғанбашлы...

ЛӘМӘҘ ЗАВОДЫ

ЛӘМӘҘ ЗАВОДЫ, 1898 й. Өфө өйәҙе Архангел улусы башҡорттары ерендә Ләмәҙ й. буйында Урал-Волга металлургия акционерҙар йәмғиәте суйын иретеү заводы булараҡ нигеҙ һала. Хужалары: Урал-Волга металлургия йәмғиәте, Комаров тимер мәғдәне ятҡылыҡтары һәм Көньяҡ Урал тау заводтары акционерҙар йәмғиәте (1900 й....

ЛӘМӘҘ, Дыуан р‑нындағы ауыл

ЛӘМӘҘ, Дыуан р‑нындағы ауыл, Ләмәҙ а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. табан 45 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) 120 км алыҫлыҡта Ләмәҙ й. (Әй й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 428 кеше; 1920 — 541; 1939 — 398; 1959 — 373; 1989 — 411; 2002 — 483; 2010 — 531 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002)....