Список материалов

ТАШҠАҘҒАН РУДНИГЫ, бронза быуаты археологик ҡомартҡыһы. Учалы тау-металлургия районы сиктәрендә Уй й. басс. урынлашҡан. Тәүге тапҡыр 18 б. 2‑се ярт. П.С.Палластелгә ала, 1968 й., 1989 й. Е.Н.Черных тарафынан асыла һәм өйрәнелә. Кварцлы юлаҡ тибындағы ятҡылыҡтың бәләкәй ер өҫтө карьерҙарынан ғибәрәт....

ТЕЛӘҮҒОЛ ҠУРҒАНДАРЫ, 14—15 бб. археологик ҡомартҡыһы. Ҡыуандыҡ ҡ. көнбайышҡа табан 5 км алыҫлыҡта Һаҡмар й. уң ярында Алатекәтау түбәһендә урынлашҡан. 1980 й. В.А.Ивановтарафынан асыла һәм тикшерелә. Ҡомартҡы таш-тупраҡ өйөп яһалған 4 ҡурғандан (диам. 4—4,6 м) тора, улар араһында 2 ир‑егет, 1 ҡатын‑ҡыҙ...

ТОРА, археологик ҡомартҡы, таш быуаттың нығытылмаған торамаһы. Башҡортостанда 200‑гә яҡын Т. табылған; башлыса йылға йәки күл буйҙарында, һирәгерәк мәмерйәләрҙә (Байсланташ, Муйнаҡташ) урынлашҡан. Иң боронғо Т. палеолит осорона ҡарай (Мулла, Урта Түбә һ.б.). Шулай уҡ мезолит, энеолит Т. осрай. Т. торлаҡ...

ТОРАМА, археологик ҡомартҡы, боронғо заман һәм Урта быуат дәүерендә кеше йәшәгән урын. Ташбыуат Т. — торалар, бронза быуатыныҡына — Т., тимер быуаттыҡына тораҡтар йәки ҡаласыҡтар инә. Төҙөү ысулы б‑са нығытылмаған (торалар, тораҡтар) һәм нығытылған (ҡаласыҡтар) Т. айырыла. Төрлө тарихи‑мәҙәни осорҙарға...

ТӨРКИ ҠӘБИЛӘЛӘР, хәҙерге күп төрки телле (ҡара: Төрки телдәр) халыҡтарҙың барлыҡҡа килеүе өсөн нигеҙ булған боронғо ҡәбиләләрҙең дөйөм исеме. Антик (Геродот, Өлкән Плиний, Помпоний Мела, Страбон), Боронғо Ҡытай (Сыма Цянь), ғәрәп (Гардизи, Ибн Хордадбех, Рәшитетдин һ.б.) авторҙары хеҙмәттәрендә телгә...