Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ГОГОЛЬ Николай Васильевич

ГОГОЛЬ Николай Васильевич (20.3.1809, Полтава губ. Оло Сорочинцы а. — 21.2.1852, Мәскәү), урыҫ яҙыусыһы. “Диканька эргәһендәге утарҙа кистәр” (“Вечера на хуторе близ Диканьки”; 1831—1832), “Танау” (“Нос”; 1835), “Шинель” (1842) повестары, “Үле йәндәр” (“Мёртвые души”; 1842—1855) поэма-романы, “Ревизор”...

ГЕРАСИМОВ Владимир Иванович

ГЕРАСИМОВ Владимир Иванович [24.1.1925, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Асҡын а. (БР‑ҙың Асҡын р‑ны) — 31.5.2010, Екатеринбург ҡ.], шағир. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын (Мәскәү, 1959) тамамлағандан һуң 1980 й. тиклем Мәскәүҙә эшләй: РСФСР Журналистар союзының ижад секциялары мөдире,...

ГӘРӘЙ

ГӘРӘЙ, йылға, Тере Танып й. уң ҡушылдығы. Тәтешле р‑ны Юрми‑ яҙбаш а. көнсығышҡа табан 2,5 км алыҫлыҡта башлана. Төньяҡ‑көнбайыштан көньяҡ‑көнсығышҡа табан аға, Гәрәбаш а. янында йүнәлешен көньяҡ‑көнбайышҡа үҙгәртә, артабан Тәтешле, Яңауыл, Борай, Ҡал‑ тасы р‑ндары буйлап аға һәм Тере Танып й. (тамағынан...

ГӘРӘЕВ Әмир Сәлимгәрәй улы

ГӘРӘЕВ Әмир Сәлимгәрәй улы [18.2.1928, БАССР-ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Түб. Әрмет а. (БР-ҙың Ишембай р-ны) – 2.11.2008, Өфө, тыуған яғында ерләнгән], яҙыусы, тәржемәсе. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1976). БДУ-ны тамамлаған (1961). 1953 й. алып “Совет Башҡортостаны" гәз. әҙәби хеҙм‑ре, 1958 й. – бүлек мөдире,...

ГАШЕК Ярослав

ГАШЕК Ярослав (30.4.1883, Прага — 3.1.1923, Чехословакия, Липнице ҡ.), чех яҙыусыһы. “Йылғыр һалдат Швейктың донъя һуғышы ваҡытындағы мажаралары” (“Похождения бравого солдата Швейка во время мировой войны"; 1921—1923, тамамланмаған) романы, сатирик хикәйәләр һәм фельетондар авторы. 1918—19 йй. Өфөлә...

ГАРСИЯ ЛОРКА

ГАРСИЯ ЛОРКА Федерико (5.6.1898, Фуэнтевакерос а., Испания – 19.8.1936, Гранада ҡ. янында, ерләнгән ере билдәһеҙ), испан шағиры һәм драматургы. “Йырҙар” (“Песни”; 1927), “Сиған романсероһы” (“Цыганский романсеро”; 1928), “Канте хондо тураһында поэма” (“Поэма о канте хондо”; 1931) шиғри йыйынтыҡтары,...

ВОЛОВИК Михаил Яковлевич

ВОЛОВИК Михаил Яковлевич (21.12. 1917, Украина ССР‑ы Глухов ҡ. — 7.3.1994, Өфө), шағир, тәржемәсе. РСФСР‑ҙың атҡ. рационализаторы (1949), БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1977). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1961). Запорожье машиналар эшләү ин‑тын тамамлағандан һуң (1940) 1987 й. тиклем ӨМЭПБ‑ла эшләй. “Ҡояш...

ВӘХИТОВА (Әхмәлетдинова) Әлфинур Зарип ҡыҙы

ВӘХИТОВА (Әхмәлетдинова) Әлфинур Зарип ҡыҙы (20.11.1931, БАССР-ҙың Мәләүез р-ны Килтәй а.), шағирә. БАССР-ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1986). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1994). 1953—56 йй. Мәләүез р‑ны мәктәптәрендә эшләй, 1958 й. “Совет Башҡортостаны” гәз., 1959—93 йй. “Йәншишмә” гәз. хеҙм‑ре. “Сәскә ата...

ВӘХИТОВ Әнүр Хисмәт улы

ВӘХИТОВ Әнүр Хисмәт улы [20.12. 1932, БАССР‑ҙың Красноусол р‑ны Туғай а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны) — 24.12.1984, Өфө], әҙәбиәт белгесе, яҙыусы. Филол. ф. канд. (1965). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1965). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1958) 1961 й. тиклем шунда уҡ уҡыта, 1964 й. алып ТТӘИ‑нең өлкән ғилми хеҙм‑ре....

ВӘЛИШИН Роман Григорьевич

ВӘЛИШИН Роман Григорьевич (Ғәлиәскәр улы) (13.12.1937, БАССР-ҙың Ҡалтасы р‑ны Үрге Тиктәм а. — 10.11. 1979, Ижевск), яҙыусы. Удмурт пед. инт‑ын тамамлағандан һуң (Ижевск, 1961) Удмурт АССР‑ында йәшәй һәм эшләй: 1967 й. алып Грахов р‑нының “Сельская новь” (“Ауыл сиҙәме”) гәз. баш мөхәррире, 1970 й. —...

ВӘЛИЕВ Ярулла Носрат (Носратулла) улы

ВӘЛИЕВ Ярулла Носрат (Носратулла) улы [10.3.1921, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Бикмырҙа а. (БР‑ҙың Нуриман р‑ны) — 6.1.1981, Өфө], яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1966). БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1981). ВКП(б)‑ның Башҡ‑н өлкә ком‑ты эргәһендәге бер йыллыҡ Өлкә партия мәктәбен (Өфө, 1946), К.А.Тимирязев...

ВӘЛИЕВ Фәйзи

ВӘЛИЕВ Фәйзи [Фәйзрахман Ислам улы; 1892, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Шәрип а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) — 29.11.1941, Өфө], яҙыусы. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. “Ғәлиә” мәҙрәсәһендә (1912), Г.В.Плеханов ис. Мәскәү халыҡ хужалығы ин‑тында (30‑сы йй. башы) уҡыған. 1919 й. алып РСФСР‑ҙың...

ВӘЛИЕВ Ғәйфулла Хәмит улы

ВӘЛИЕВ Ғәйфулла Хәмит улы [6.11.1930, БАССР‑ҙың Красноусол р‑ны Имәнлек а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны) – 1.8.1982, Өфө], яҙыусы. Журналистар союзы (1957), Яҙыусылар союзы (1978) ағзаһы. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1980). Ленинград юғары партия мәктәбен тамамлаған (1963). 1957—58 йй. “Совет Башҡортостаны”...

ВӘЛИД Батыр Хажиәхмәт улы

ВӘЛИД (Вәлидов) Батыр Хажиәхмәт улы [20.4.1905, Ырымбур губ. Орск өйәҙе Туҡтағол а. (БР‑ҙың Баймаҡ р‑ны) — 26.2.1969, Өфө], шағир. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1936). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1932) “Ҡыҙыл Баймаҡ” (ҡара: “Баймакский вестник”) гәз. хеҙм‑ре,...

ВӘЛИ (Вәлиев) Әкрәм Мөхәррәм улы

ВӘЛИ (Вәлиев) Әкрәм Мөхәррәм улы [28.7.1908, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Аблай а. (БР‑ҙың Саҡмағош р‑ны) — 19.3.1963, Өфө], яҙыусы. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1937). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. К.А.Тимирязев ис. Башҡ. пед. ин‑тын тамамлаған (1932). 1934—41 йй. һәм 1945 й. алып Башҡ‑н дәүләт нәшриәтендә эшләй,...

ВАСИЛЬЕВ Серафим Алексеевич

ВАСИЛЬЕВ Серафим Алексеевич [21.6.1903, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Һыуыҡҡул а. (БР‑ҙың Йәрмәкәй р‑ны) — 22.6.1989, Түб. Троицк ҡсб (Туймазы ҡ.), хәҙ. БР‑ҙың Туймазы р‑ны], шағир. Б.В. һуғышында, 1945 й. совет‑япон һуғышында ҡатнашыусы. 1936—42 йй., 1945—63 йй. Түб. Троицк буҫтау ф‑каһында эшләй. “Әсә” (1969;...

БҮЛӘКОВ Флорид Миңлемулла улы

  БҮЛӘКОВ Флорид Миңлемулла улы (23.2.1948, БАССР‑ҙың Мишкә р‑ны Оло Шаҙы а. — 18.1.2015, Өфө), драматург. БР‑ҙың халыҡ яҙыусыһы (2013), БР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1993). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1992). Бөрө пед. ин‑тын тамамлаған (1973). 1969 й. алып “Эрвел” халыҡ бейеүҙәре ансамбленең муз. етәксеһе,...

БҮЛӘКОВ Динис Мөҙәрис улы

БҮЛӘКОВ Динис Мөҙәрис улы (18.5.1944, БАССР‑ҙың Мәләүез р‑ны Арыҫлан а. — 14.3.1995, Өфө), яҙыусы. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1992). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1973). М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлаған (Мәскәү, 1974). 1964—65 йй. “Знамя победы” (“Еңеү байрағы”) гәз. (ҡара: “Белебеевские известия”),...

БУРАҠАЕВА Мәрйәм Сабирйән ҡыҙы

БУРАҠАЕВА Мәрйәм Сабирйән ҡыҙы (27.3.1943, БАССР‑ҙың Ейәнсура р‑ны Иҫәнғол а.), яҙыусы. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1993), РФ‑тың почётлы дөйөм белем биреү хеҙм‑ре (2002). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1981). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1965) респ. киң мәғлүмәт сараларында һәм халыҡ мәғарифы системаһында...

БРУСЯНИН Василий Васильевич

БРУСЯНИН Василий Васильевич (1.9.1867, Бөгөлмә ҡ. — 30.7.1919, Орёл губ., Өфөлә ерләнгән), яҙыусы. 1878 й. алып Өфө өйәҙ, һуңынан ерүлсәү уч‑щеларында уҡый. 90‑сы йй.2‑се ярт. С.‑Петербург ҡ. күсә: 1897 й. башлап “Новое слово” (“Яңы һүҙ”) ж. хеҙм‑ре, һуңыраҡ “Звезда” (“Йондоҙ”) ж. бүлек мөдире, 1903—05 йй....