Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

АБДРАХМАН, Баймаҡ р‑нындағы ауыл

АБДРАХМАН, Монаш, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Татлыбай а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 36 км һәм Сибай т. юл ст. К. табан 28 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 169 кеше; 1920 — 301; 1939 — 202; 1959 — 197; 1989 — 209; 2002 — 229; 2010 — 239 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп (Кәрешкә...

АБДРАХМАН, Ауырғазы р‑нындағы ауыл

АБДРАХМАН, Ауырғазы р‑нындағы ауыл, Туҡай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 29 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 53 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 133 кеше; 1920 — 187; 1939 — 308; 1959 — 203; 1989 — 176; 2002 — 128; 2010 — 147 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002). Клуб бар. Ауылға...

АБДРАЗАҠОВ Илдар Әмир улы

АБДРАЗАҠОВ Илдар Әмир улы (26.9.1976, Өфө ҡ.), йырсы (бас). РФ‑тың атҡаҙанған артисы (2021), БР‑ҙың халыҡ (2011), атҡаҙанған (2000)  артисы, ТР‑ҙың халыҡ артисы (2013). Ә.Ғ.Абдразаҡовтың улы. ӨДСИ‑не тамамлаған (2000; М.Ғ.Мортазина класы). 1994 й. алып Башҡ. дәүләт опера һәм балет театры, 2000 й. —...

АБДРАЗАҠОВ Әмир Ғәбделмән улы

АБДРАЗАҠОВ Әмир Ғәбделмән улы (15.1.1934, Ырымбур өлк. Ҡайыпҡол а. — 6.3.2008, Өфө), актёр, кинорежиссёр, сценарист. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1974). Театр эшмәкәрҙәре союзы (1961), Кинематографсылар союзы (1997) ағзаһы. ГИТИС-ты тамамлағандан һуң (1959; Б.В.Бибиков һәм О.И.Пыжова курсы) БАДТ...

АБДРАЗАҠОВ Асҡар Әмир улы

АБДРАЗАҠОВ Асҡар Әмир улы (11.7.1969, Өфө ҡ.), йырсы (бас). БР‑ҙың халыҡ артисы (1994). Ә.Ғ.Абдразаҡовтың улы. ӨДСИ‑не тамамлаған (1994; М.Ғ.Мортазина класы). 1999 й. алып Башҡ. дәүләт опера һәм балет театры солисы, бер үк ваҡытта 1995 й. башлап Рәсәйҙең Ҙур театры солисы, 2010 й. — БР‑ҙың мәҙәниәт...

Аббревиатуры

АББРЕВИАТУРАЛАР {jkefel kefelui title=[А]} ААЙ — асыҡ акционерҙар йәмғиәте АЙ — акционерҙар йәмғиәте АҠШ — Америка Ҡушма Штаттары АНК — акционерҙар нефть компанияһы АСК — агросәнәғәт комплексы АСБР — Автономиялы Совет Башҡорт Республикаһы АССР — Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы АТС —...

АБАШ МӘҘӘНИӘТЕ

АБАШ МӘҘӘНИӘТЕ, бронза быуаты археологик ҡомартҡыһы. Б.э.т. 2‑се мең йыллыҡтың 2—3‑сө сирегенә ҡарай. 1925 й. В.Ф.Смолин тарафынан Абаш а. (Сыуашстан) янында асылған ҡәберлек исеме м‑н аталған Абаш мәҙәни‑тарихи берлегенә инә. Башҡортостанда А.м. ҡараған яҡынса 60 ҡомартҡы билдәле, улар Ағиҙел, Дим,...

АБАЛКИН Леонид Иванович

АБАЛКИН Леонид Иванович (5.5.1930, Мәскәү ҡ. — 2.5.2011, шунда уҡ), иҡтисадсы. РФА (1987), Грузия ФА (1996) академигы, Белоруссия ФА‑ның сит ил ағзаһы (2000), БР ФА‑ның почётлы академигы (2002). Иҡтисад фәндәре докторы (1971), профессор (1972). Г.В.Плеханов исемендәге Мәскәү халыҡ хужалығы институтын...

АБАКУМОВ Алексей Алексеевич

АБАКУМОВ Алексей Алексеевич (20.9.1946, Ишембай ҡ. — 14.11.2021, Обнинск ҡ.), инженер‑радиоэлектроник. Техник фәндәр докторы (1985), профессор (1987). РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2013). Томск радиоэлектроника һәм электрон техника институтын тамамлаған (1969). 1967 й. алып...

АБАЗОВ Фәнис Фәметдин улы

АБАЗОВ Фәнис Фәметдин улы (30.6.1949, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Борай а.), педагог. Пед. ф. д‑ры (2002). БР‑ҙың атҡ. халыҡ мәғарифы хеҙм‑ре (1993), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1984). Бөрө пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1973) 2‑се Борай урта мәктәбе уҡытыусыһы, дир., 1981—2007 йй. Борай р‑ны хакимиәтенең...

АБАЗОВ Фәнис Фәметдин улы

АБАЗОВ Фәнис Фәметдин улы (30.6.1949, БАССР‑ҙың Борай р‑ны Борай а.), педагог. Пед. ф. д‑ры (2002). БР‑ҙың атҡ. халыҡ мәғарифы хеҙм‑ре (1993), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1984). Бөрө пед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1973) 2‑се Борай урта мәктәбе уҡытыусыһы, дир., 1981—2007 йй. Борай р‑ны хакимиәтенең...

АБАҒА ҺЫМАҠТАР

АБАҒА ҺЫМАҠТАР (Polypodiophyta), ҡатмарлы төҙөлөшлө споралы үҫемлектәрҙең боронғо бүлеге. Үҫемлектәрҙең 3 хәҙерге (мараттиялар, полиподийҙар, йылан абағалары) һәм бер нисә ҡаҙылма класын (зигоптерийҙар, кладоксилейҙар һ.б.) берләштерә. Яҡынса 12 мең хәҙерге төрө билдәле, бөтә Ер шарында таралған. Башҡортостанда...

А...

А... (гр. — түгел, -һыҙ/-һеҙ), һүҙҙең тамырында бирелгән мәғәнәнең юҡлығын аңлата (мәҫ., атеизм); һуҙынҡы алдынан — ан... (анаэробтар).